Zorg rond katheteriseren en stomazorg
Thema 4. Specifieke zorg bij het urineren
10. Verzorgen van een blaaskatheter
1. Urinewegstelsel
Het urinewegstelsel bestaat uit:
- De nieren
- De urineleiders
- De blaas
- De urinebuis
Gemiddeld treedt de aandrang op bij een
blaasvulling van 300-400ml. Het onderste deel
van de blaas is de blaashals. Hierin ligt de
binnenste blaasspier die ervoor zorgt dat de blaas
dichtgehouden wordt.
Redenen om een blaaskatheter in te brengen:
- Urineretentie: de zorgvrager kan niet of
met heel veel moeite kleine hoeveelheden
urineren. Er blijft dan urine achter in de
blaas: residu. Oorzaak: een slappe blaas,
of aandoening van het zenuwstelsel.
- Hardnekkige incontinentie waarbij andere
maatregelen onvoldoende resultaat geven.
- Bij bepaalde operatieve ingrepen of ernstige aandoeningen.
- Het inbrengen van medicijnen rechtstreeks in de blaas.
2. Soorten katheters
Deze worden ingedeeld op basis van:
- De plaats waar ze ingebracht worden
o Via een natuurlijke opening – transurethrale katheter of urethrale katheter.
o Via een kunstmatige opening net boven het schaambeen – suprapubische
katheter.
- Het materiaal waarvan ze gemaakt zijn
o Latex – flexibel, kortdurend gebruik (voorzien van hydrogel max enkele
weken)
o Latex met tefloncoating – teflon maakt de katheter gladder, waardoor hij
minder irritaties veroorzaakt, max 3-4 weken.
o Siliconen – veelgebruikte katheters voor langere tijd, glad materiaal waardoor
bacteriën zich minder snel kunnen hechten, kán met hydrogel – vermindert
kans op infecties, max 6 weken.
o Latex met siliconen – combineert voordelen van latex en siliconen, max 4
weken
o Pvc – erg stijf en niet geschikt voor langere tijd, éénmalig gebruik
o Overige – katheters gecoat met antibiotica of zilver, zou infecties tegengaan.
- Het doel waarvoor ze gebruikt worden
o Éénmalige katheters
▪ Éénwegkatheter/rechte katheter
▪ Zorgvrager heeft moeite met urineren
▪ Geen noodzaak om continu een katheter in te hebben, de blaas kan met
tussenpozen geleegd worden – intermitterend katheteriseren
o Verblijfskatheters
▪ Catheter à demeure/ballonkatheter
▪ Bij chronische urineretentie
▪ Bij langdurige incontinentie alleen als er geen andere oplossing is
• Condoomkatheter of incontinentiemateriaal heeft de voorkeur
▪ Dubbelloops of tweewegkatheter met ballon (twee openingen – lumina)
• Opening voor afvoer urine
• Opening om de ballon te vullen met vloeistof
o Katheters die gebruikt worden om de blaas continu te spoelen
▪ Verblijfskatheter met drie openingen – driewegkatheter
• Opening voor aanvoer van spoelvloeistof
• Opening voor afvoer van urine/spoelvloeistof
• Opening om de ballon te vullen met vloeistof
- De vorm van het uiteinde
o Rechte katheter – Nelaton-katheter – meest gebruikt
o Gebogen katheter – Tieman-katheter – bij vernauwing van urinebuis
3. Psychische aspecten
Voor goede begeleiding is het volgende van belang:
- Wat is het doel van de katheterisatie? Katheteriseert de zorgvrager zichzelf?
- Vraag naar de kennis en ervaring van de zorgvrager rondom katheterisatie. Besteed
aandacht aan het technische en emotionele deel van het verhaal.
- Stem de informatie af op de beschikbare informatie over de zorgvrager.
4. Algemene regels
- Je mag alleen katheteriseren op voorschrift van een arts.
- Veel instellingen hebben een protocol – neem deze goed door
- Het is wenselijk de katheterisatie met z’n tweeën uit te voeren – aseptisch werken
- Loop de indicatie na op bijzonderheden over het urinewegstelsel
- Informeer de zorgvrager over de procedure – ontspanning
- Ideale houding is plat liggen, bekken iets omhoog. Ligt de zorgvrager comfortabel?
- Kies de juiste katheter. Houd rekening met type en de maat. (charrière – 1/3mm)
- Verschillende lengtes – 25cm uitsluitend voor vrouwen. 30cm voor kinderen. 41/45
standaard maat voor mannen en vrouwen.
- Kies het juiste materiaal op basis van de soort katheterisatie
- Werk hygiënisch en voorkom infecties
- Breng de katheter in zonder de penis te manipuleren
- Is er weerstand voelbaar: kan door spanning, maar ook door vernauwing komen.
- Breng bij de man de verblijfskatheter in tot het Y-stuk.
- Vul de ballon met de voorgeschreven hoeveelheid.
- Controleer of de urine afloopt
Voor gebruik Maat Gebruiken bij
bij
Kinderen 6-10
Volwassenen 10 Heldere urine, geen vuil, geen gruis
12-14 Heldere urine, geen bezinksel, geen gruis, geen hematurie
16 Enigszins troebele urine, lichte hematurie met of zonder
stolsels, geen of weinig gruis, geen of weinig bezinksel
18 Matig tot veel gruis, matig tot veel bezinksel, hematurie met
middelgrote stolsels
20-24 Ernstige hematurie, als spoelen noodzakelijk is
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller DjenitaH. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.34. You're not tied to anything after your purchase.