In dit document heb ik voor alle onderwerpen en stappenplan gemaakt. Hierbij is ook een theoretisch kader, die je ook moet uitwerken op je tentamen. Ik had een 8,7 voor het tentamen
Functioneel daderschap van een natuurlijk persoon (bijv. een eenmanszaak)
Is er een natuurlijk persoon?
Art. 51 Sr en het HR Ijzerdraadarrest bepalen dat een natuurlijk persoon kan worden
aangemerkt als dader van een strafbare gedraging. Dus naast een fysieke dader kan ook de
natuurlijke persoon als functionele dader worden aangemerkt voor de gedragingen van de
fysieke dader. Er moet dan wel zijn voldaan aan de Ijzerdraadcriteria:
(1) Het beschikkingscriterium
De natuurlijke persoon moet een feitelijke zeggenschap hebben over zijn ondergeschikte.
Een feitelijke hiërarchische relatie, het hoeft niet per se een juridische zeggenschap te zijn.
Daarbij moet de natuurlijke persoon het in zijn macht hebben om de gedraging van de
ondergeschikte te verhinderen dan wel te bewerkstelligen.
(2) Het aanvaardingscriterium
Bij de natuurlijke persoon moet een soort wetenschap/bewustzijn aanwezig zijn van de
gedraging van zijn ondergeschikte. Ook moet de natuurlijke persoon de gedraging hebben
geaccepteerd of kennelijk hebben gebillijkt. R.o. 3.4 HR Drijfmest bepaald dat onder het
aanvaarden ook bestaat ‘het niet betrachten van de zorg die in redelijkheid kon worden
gevergd met het oog op de voorkoming van de gedraging.
Functioneel daderschap van een rechtspersoon
Is er sprake van een rechtspersoon?
Uit art. 51 Sr en het HR Drijfmest arrest volgt dat strafbare feiten ook kunnen worden
begaan door rechtspersonen en dat een rechtspersoon als een dader van een strafbaar feit
kan worden aangemerkt. Een rechtspersoon kan als een dader worden aangemerkt indien
de gedraging redelijkerwijs aan de rechtspersoon kan worden toegerekend (r.o. 3.3. en 4.5
HR Drijfmest). Hierbij moeten de concrete omstandigheden van het geval in aanmerking
worden genomen, waaronder de aard van de gedraging. Daarbij is het een belangrijk
gezichtspunt of de gedraging is verricht in de sfeer van de rechtspersoon (r.o. 3.4 HR
Drijfmest). Uit bepaalde omstandigheden kan volgen of de gedraging valt binnen de sfeer
van de rechtspersoon, r.o. 3.4. HR Drijfmest:
(1) Het gaat om een gedraging van iemand die uit hoofde van een dienstbetrekking of uit
anderen hoofde werkzaam is ten behoeve van de rechtspersoon.
(2) De gedraging past binnen de normale bedrijfsvoering van de rechtspersoon.
(3) De gedraging is dienstig geweest voor de rechtspersoon in het door hem uitgeoefende
bedrijf, oftewel was de gedraging dienstig voor het bedrijf van de rechtspersoon.
(4) De HR Ijzerdraadcriteria. De rechtspersoon kon er over beschikken of de gedraging al dan
niet plaats zou vinden. En de gedraging werd door de feitelijke gang van zaken door de
rechtspersoon aanvaard of gebillijkt. Onder het aanvaarden van de gedraging wordt tevens
verstaan het ‘niet betrachten van de zorg die in redelijkheid van de rechtspersoon kon
worden gevergd met het oog op de voorkoming van de gedraging’ (r.o. 3.4 HR Drijfmest)
Deze Ijzerdraadcriteria zijn ontwikkeld voor het functioneel daderschap van een natuurlijk
, persoon, maar in r.o. 3.4 HR Drijfmest geeft de HR aan dat deze ook kunnen fungeren als
maatstaven voor het functioneel daderschap van een rechtspersoon.
Een gedraging die valt binnen de sfeer van de rechtspersoon kan in beginsel worden
toegerekend aan de rechtspersoon (r.o. 3.4 HR Drijfmest).
Daarnaast zijn er geen vaste criteria voor het toerekenen van opzet/culpa aan een
rechtspersoon. Maar er zijn wel drie mogelijkheden ontwikkeld:
(1) Het bijeen harken van opzet/culpa van natuurlijke persoon aan de rechtspersoon (HR
Gezondheidscertificaat.
(2) Het toerekenen ligt meer voor de hand in situaties waarin het gedragingen betreft van
hoge functionarissen die voor de rechtspersoon van belang zijn, zoals bestuurders en
vertegenwoordigers.
(3) Opzet/culpa bij de rechtspersoon zelf. Dit kan blijken uit de bedrijfsvoering en
opdrachten tot illegale praktijken.
Feitelijke leiding geven
Indien een strafbaar feit wordt begaan door een rechtspersoon kan een strafvervolging
worden ingesteld tegen hen die een opdracht of feitelijke leiding hebben gegeven, ex art. 51
SR. In het HR Overzichtsarrest feitelijk leidinggeven worden de vereisten gegeven.
(1) Accessoriteit: allereerst dient er te worden bepaald of de rechtspersoon als de
functionele dader van de gedraging kan worden aangemerkt (r.o. 3.3 en 3.4.2
overzichtsarrest feitelijk leidinggeven).
(2) De betrokkene moet een bepaalde beschikkingsmacht of zeggenschap hebben binnen de
rechtspersoon. Oftewel een feitelijke zeggenschap, een juridische zeggenschap is niet
vereist. (r.o. 3.5.1. overzichtsarrest feitelijk leidinggeven)
(3) De betrokkende moet een voldoende effectieve betrokkenheid hebben bij de gedraging.
Dit kan een actieve en directe betrokkenheid zijn (kan blijken uit beleidsvoering), maar ook
een meer passieve betrokkenheid. In het laatste geval niet er een zorgplicht hebben gerust
op de betrokkene die niet is nageleefd. (r.o. 3.5.2. overzichtsarrest feitelijk leidinggeven)
(4) Dubbel opzet is vereist. Opzet op zowel het feitelijk leidinggeven en het strafbare feit dat
wordt begaan. Voorwaardelijk opzet geld hier als ondergrens. Ook kan opzet worden
aangenomen wanneer de betrokkene bijvoorbeeld zijn beleid op een manier uitvoert dat de
werknemers het beleid niet kunnen naleven zonder dat een strafbaar feit ontstaat. (r.o.
3.5.3. overzichtsarrest feitelijk leidinggeven)
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jascha1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.37. You're not tied to anything after your purchase.
