Dit is een samenvatting van het vak maatschappijwetenschappen voor leerlingen van vwo 5. In deze samenvatting is hoofdstuk 1 Vorming samengevat met de volgende paragrafen:
§1 Identiteit
§2 Socialisatie
§3 Cultuur
§4 Acculturatie en socialisatie
§5 Vorming in een veranderende samenlevin...
● Een referentiekader is het geheel van kennis, ideeën, ervaringen en overtuigingen
van waaruit iemand denkt (iemands perspectief) en handelt. Het referentiekader is
dus subjectief. Het wordt ook wel de ‘sociale bril’ genoemd. Het referentiekader van
bijvoorbeeld een boer zal anders zijn dan die van een koning.
● (kernconcept) Identiteit: ‘’Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, dat hij uitdraagt en
anderen voorhoudt. De identiteit wordt als kenmerkend en blijvend beschouwd voor
zijn eigen persoon en dat is afgeleid van zijn perceptie over de groep(en) waar hij wel
of juist niet deel van uit maakt.’’
● Er zijn verschillende aspecten van de identiteit:
○ Persoonlijke identiteit: ‘’het beeld dat iemand van zichzelf heeft, zijn
zelfbeeld.’’ Mensen willen graag een positief zelfbeeld hebben en proberen
dat ook uit te dragen. Een individu ziet zichzelf ook vaak door de ogen van de
belangrijke anderen (zoals familie en vrienden) en zo bepalen familie en
vrienden in hoge mate hoe iemand naar zichzelf kijkt.
○ Sociale identiteit: ‘’het deel van iemands zelfbeeld dat past bij de groepen
waarvan hij/zij deel uitmaakt’’. Dit wordt ook wel groepsidentificatie genoemd:
iemand vindt dat hij bij een bepaalde groep hoort. De meeste mensen vinden
dat fijn. De sociale identiteit kan bijvoorbeeld uitgedragen worden door het
dragen van het logo van je sportvereniging op je kleding of een religieus
symbool. Door die kenmerken kunnen anderen bepalen tot welke groep
iemand behoort. In moderne samenlevingen is de persoonlijke identiteit
steeds belangrijker geworden dan de sociale identiteit: de prioriteit ligt meer
bij de individuele ontwikkelingen, persoonlijkheid en ontdekkingen. Ook
sociale identiteiten moeten zo persoonlijk en authentiek mogelijk zijn.
○ Externe collectieve identiteit: ‘’het beeld dat de samenleving heeft van een
groep en wel het beeld dat ze blijvend kenmerkend voor die groep vinden.’’
Mensen hebben verwachtingen van het gedrag van anderen met een
bepaalde identiteit. Bijv. de verwachting van leerlingen is om je best te doen
om over te gaan/ te slagen. Of dat fit girls per se slank en gespierd zouden
moeten zijn.
● Als mensen bij een groep (willen) horen, nemen ze vaak (sommige) van de normen
en waarden over van die groep: dus de identiteit wordt beïnvloed. Dit gebeurt door
socialisatie (bekijk paragraaf 1.2).
● Er kan spanning optreden wanneer iemand lid is van meerdere groepen. Als iemand
de spanning voelt om te (moeten) kiezen bij welke groepen of personen diegene wilt
horen is er sprake van een loyaliteitsconflict. Bijv. kies je om s’ avonds met je
vrienden op stap te gaan of om te gaan trainen met je vrienden van de
sportvereniging.
● Veranderingen van identiteit kunnen ook voor spanningen zorgen. Bijv. bij
immigranten die zich willen aanpassen aan de nieuwe cultuur.
● Mensen streven over het algemeen naar een positieve identiteit.
, ● (tot slot): De voornaam maakt deel uit van onze identiteit. Iemands identiteit is wie hij
is en bij welke groepen hij wel of niet hoort. Ook kunnen we spreken over de identiteit
met groepen en over de identiteit van groepen. Identiteit en groepsidentificatie zijn
gevolgen van socialisatie.
Paragraaf 2: ‘’Socialisatie’’
● (kernconcept) Socialisatie: ‘’Het proces van overdracht en verwerving van de cultuur
van de groep(en) en de samenleving waar de mensen toe behoren. Het proces
bestaat uit opvoeding, opleiding en andere vormen van omgang met andere
mensen.’’
● Socialisatoren: mensen die de cultuur of delen daarvan (zoals normen en waarden)
overbrengen op iemand anders. Bijv. ouders en docenten.
● De omgeving waarin je opgroeit heeft een grote invloed op iemands identiteit,
normen en waarden en dus op iemand’s referentiekader.
● Elementen van socialisatie:
○ Het proces van overdracht: mensen (socialisatoren) brengen (delen van) de
cultuur van een groep of samenleving over op de nieuwkomers. Bijv. een
leraar leert een een kind de taal van die samenleving.
○ Het proces van verwerving: de mensen maken de overgebrachte (delen van)
de cultuur van de groep of samenleving eigen. Die mensen nemen de
normen en waarden die ergens bij horen over en internaliseren: ze maken
zich de overgebrachte delen van de cultuur/samenleving eigen.
● Socialisatie gebeurt bewust en onbewust, formeel en informeel. Socialisatie gebeurt
regelmatig via identificatie: mensen leren door de positie, het perspectief en het
gedrag over te nemen van iemand op wie ze (willen!) lijken.
● Het proces van socialisatie vindt plaats waar mensen met elkaar omgaan:
opvoeding, opleiding, vrienden, gezin, verenigingen, buurt, werk, de overheid en
social media
● Socialisatie is niet altijd positief: mensen krijgen via socialisatie ook stereotypen en
vooroordelen mee: cultureel aangeleerde beelden, generalisaties en
veronderstellingen bijvoorbeeld over een bepaalde groep mensen. Dit leidt tot snelle
incorrecte oordelen over anderen. Bijv. uit een Nederlands liedje worden alle
Amerikanen bestempeld als zwaarlijvig waaruit het vooroordeel ontstaat dat elke
Amerikaan zwaarlijvig zou zijn.
● Socialisatie heeft 5 verschillende functies:
1. De continuering van een cultuur
2. De verandering van een cultuur
3. Het gedrag van mensen voorspelbaar maken; gedragsregulatie van het
individu
4. Identificatie van het individu met anderen: het binden van mensen met en in
de groep en de cultuur.
5. Het ontwikkelen van de identiteit van het individu; identiteitsontwikkelingen
van het individu.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ElenavanVliet. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.17. You're not tied to anything after your purchase.
