Summary
MK 1.1C samenvatting
- Course
- Institution
Samenvatting aan de hand van de leerdoelen per hoorcollege
[Show more]
Seller
Follow
margotvandem
Content preview
Bijeenkomst 1:1. De onderdelen van bloed, de belangrijkste functies van bloed en de fysische eigenschappen van
bloed beschrijven.
Samenstelling bloed:
Bestaat grofweg uit twee onderdelen:
- 45% cellen
o Rode bloedcellen (erytrocyten)
o Witte bloedcellen (leukocyten)
o Bloedplaatjes (trombocieten)
- 55% plasma
o Grotendeels water + opgelost stoffen
Belangrijkste opgeloste stoffen: plasma eiwitten. VB: albumine, fibrinogeen,
immunoglobulines
Andere opgeloste stoffen zijn bijv elektrolyten e.d.
Vijf belangrijkste functies bloed:
1. Transport van opgeloste gassen, voedingsstoffen, hormonen en afvalproducten van de
stofwisseling
2. Stabiliseren pH en ionensamenstelling van interstitiële vloeistof in hele lichaam
3. Beperking van vloeistofverlies bij verwonding – bloedstolling
4. Verdediging gifstoffen en ziekteverwekkers – leukocyten
, 5. Stabiliseren lichaamstemperatuur - Bloed neemt warmte van actieve skeletspieren op en
voert deze naar andere weefsels.
Lichaamstemp te hoog = bloed naar huidoppervlak
Lichaamstemp te laag = bloed naar tempgevoelige organen (hersenen, romp, etc.)
2. De samenstelling en functies van bloedplasma beschrijven.
Belangrijkste eiwitten uit bloedplasma:
- Albumine:
o Functie: handhaven van osmotische druk – door albumine in plasma levert bepaalde
concentratie op waardoor er water in bloed komt.
o Tekort albumine: water blijft niet in bloedvaten, water gaat naar weefsels, oedeem
ontstaat
o Gemaakt door lever – leverproblemen = ontstaan oedeem
- Fibrinogeen:
o Functie: speelt rol bij stolling
o Gemaakt door lever – leverproblemen = bloedstollingsproblemen
- Immunoglobulines:
o Functies: rol bij afweer
o Gemaakt door witte bloedcellen
De vloeistof die overblijft nadat de stollingseiwitten zijn verwijderd worden serum genoemd.
Antistoffen (immunoglobinen) worden gevormd door de plasmacellen van het lymfestelsel.
3. De kenmerken en functies van rode bloedcellen beschrijven, aangeven op welke wijze onderdelen
van rode bloedcellen opnieuw worden gebruikt, en erytropoëse beschrijven.
Erytrocyten:
- Ovaalvormig, heel flexibel door ontbreken celkern. Kan hierdoor door kleinste bloedvaatjes
bewegen
- Functies: vervoeren van zuurstof naar weefsels + afvoeren CO2 naar longen
In longblaasje wordt O2 opgenomen + CO2 afgestaan door rode bloedcellen
Rode bloedcellen geven O2 af in weefsels + neemt afvalstoffen (CO2) op
- Belangrijkste eiwit: hemoglobine – nodig voor zuurstofopname.
o In rode bloedcel zitten meer dan 1000 Hb-eiwitten
Hb-eiwit bestaat uit vier heemgroepen (geeft rode kleur). Elke heemgroep bevat ijzermolecuul, waar
zuurstofmolecuul aan kan binden
- 1 Hb-eiwit kan dus 4 zuurstofmoleculen binden
- 1 rode bloedcel kan dus duizenden zuurstofmoleculen binden
Rode bloedcellen worden aangemaakt in rode beenmerg – proces heet erytropoëse
- Hemocytoblast: hieruit kunnen allerlei bloedcellen uit worden gevormd
o Hemocytoblast – myeloïde stamcel - erytrocyt
Voor normale erytropoëse zijn bepaalde bouwstoffen nodig, namelijk:
- IJzer
- Aminozuren
- Vitamine (bijv vit B12, B6 en foliumzuur)
Rode bloedcel leeft ca. 120 dagen, wordt vervolgens door lever gerecycled. Elk onderdeel heeft
andere bestemming:
, - Vier globulaire eiwitten van hemoglobine worden afgebroken tot aminozuren –> afgegeven
aan bloed voor energie andere weefsels
- Heammolecuul wordt van ijzer ontdaan + omgezet tot bilirubine. Levercellen geven bilirubine
af aan darmen
- IJzer kan worden opgeslagen in macrofaag/binden aan transporteiwit in bloedplasma
Eytropoëse = aanmaak rode bloedcellen (erytrocyten) – vind plaats in rode beenmerg (myeloïde
weefsels). Wordt gestimuleerd door EPO
EPO (hormoon): stimuleert aanmaak rode bloedcellen. EPO wordt gemaakt door nieren, gebeurt
wanneer nier zuurstoftekort heeft.
- Minder zuurstof in nier = EPO aangemaakt
- Onvoldoende doorbloed: onvoldoende voorurine-aanmaak
, Epo stimuleert vervolgens aanmaak rode bloedcellen in rode beenmerg – meer rode bloedcellen,
meer zuurstof in bloed, nieren meer zuurstof.
EPO wordt vaak ook gebruikt als doping – gevaar: slecht voor hart, hart gaat harder pompen
- Verhouding bloedcellen/bloedplasma is verstoord door verhoogd aantal rode bloedcellen,
bloed wordt stroperig, hart moet harder pompen om dit rond te krijgen.
Hematopoëse: vorming van alle cellen vanuit stamcellen
Pathologie erytrocyten:
Anemie: tekort aan rode bloedcellen
Klachten anemie:
- Bleekheid – minder ijzer, minder zuurstof gebonden, minder rode kleur
- Snelle hartslag – compensatie zuurstoftekort
- Duizeligheid – te weinig zuurstof naar hersenen
- Vermoeidheid – minder zuurstof in lichaam
Oorzaak anemie:
Groweg drie oorzaken:
- Bloedverlies: rode bloedcellen verliezen, tekort ontstaat
o Acuut: trauma
o Chronisch: maagzweer, darmkanker, menstruatie
- Verhoogde bloedafbraak (hemolyse):
o Aangeboren afwijkingen van de cel (bijv sikkelcelziekte, afwijkende vorm zorgt
ervoor dat lichaam deze afbreekt)
o Verkeerde bloedtransfusie
- Gestoorde bloedaanmaak
o Tekort aan ijzer, vit B12, foliumzuur
o Verminderde aanmaak EPO (probleem bij nieren)
o Beenmergbeschadigingen
Sikkelcelanemie: rode bloedcel heeft afwijkende vorm – bloedcel wordt minder flexibel, kan
bloedvaten afsluiten + infarcten veroorzaken.
Sikkelcelcrisis = veranderen van vorm, en hierdoor afsluiten van bloedvaten.
4. De factoren bespreken die iemands bloedgroep bepalen en beschrijven waarom een bloedgroep
belangrijk is.
Alle cellen bevatten oppervlakte-eiwitten om te voorkomen dat lichaam eigen cellen aanvalt. Witte
bloedcellen herkent deze en voorkomt aanval eigen lichaam.
Rode bloedcellen bevat oppervlakte-eiwitten – oppervlakte antigenen: A en B
Er bestaan vier bloedgroepen:
- Bloedgroep A
- Bloedgroep B
- Bloedgroep AB
- Bloedgroep O
Afhankelijk van oppervlakte antigeen bepaald welke bloedgroep jij hebt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotvandem. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.28. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now