Kan het begrip ‘recht’, ‘positief recht’, ‘rechtsregels’ en
‘rechtsbronnen’ beschrijven;
Recht: geheel van geldende rechtsregels in Nederland
Materieel recht: de regels die betrekking hebben op de inhoud van rechten
en plichten. In het materieel recht wordt bepaald hoe (rechts)personen
zich naar elkaar toe moeten gedragen in hun onderlinge verkeer.
Formeel recht: geeft de regels over de wijze waarop een bepaald proces
gevolgd moet worden.
Geschreven recht: is het recht dat in wetten en verdragen is vastgesteld.
Rechtsregels: hebben rechtsgevolg en zijn juridisch afdwingbaar. Deze
regels zijn vaak afkomstig van een tot wetgeving bevoegd
overheidsorgaan en zijn te vinden in rechtsbronnen.
Positief recht: ook wel vigerend recht genoemd - is het recht dat op een
bepaald tijdstip en op een bepaalde plaats geldt.
Het geheel van alle rechtsregels die dus hier op dit moment gelden. Rechtsregels
die nog niet zijn ingevoerd en rechtsregels die zijn afgeschaft behoren niet tot
het positieve recht.
Zo is het recht dat vandaag in België of Nederland van kracht is, het Belgische of
Nederlandse positief recht.
Positief recht te vinden in rechtsbronnen:
- Wet
- Jurisprudentie (rechtsspraak): De rechter legt een onduidelijk regel uit door
het maken van een nadere regel of formuleert zelfstandig een nieuwe
regel. Als andere rechters dit ook toepassen, is er sprake van
jurisprudentie.
- Verdragen en besluiten van volkenrechtelijke organisaties
- Gewoonte
Objectief recht: De rechtsregels van het objectief recht ordenen de
verhoudingen tussen personen door aan hen bevoegdheden en
verplichtingen toe te kennen. Deze rechtsregels komen alleen tot leven als
het in de regel beschreven geval zich voordoet.
Subjectief recht: De bevoegdheid die iemand in een concreet geval aan
een regel van objectief recht ontleent.
Kan aan de hand van voorbeelden uitleggen welke functies het
recht heeft binnen een samenleving;
- Het ordenen van het menselijk gedrag en daarmee te uniformeren door
het stellen van rechtsregels.
, Voorbeeld: verkeersvoorschriften, door de verkeersregel wordt het verkeer op de
weg geordend.
- Het handhaven van die rechtsregels door geschilbeslechting.
Er moet toezicht worden uitgeoefend op de niet naleving ervan.
Het subjectieve recht ontleen je aan het positieve recht oftewel: de
bevoegdheden die
iemand heeft in een concreet geval die een regel van objectief recht ontleent.
Het subjectieve recht ontleen je aan het positieve recht oftewel: de
bevoegdheden die
iemand heeft in een concreet geval die een regel van objectief recht ontleent.
Kan uitleggen dat er naast het recht afkomstig van de
rechtsbronnen ook andere regels zijn waaruit rechten en plichten
voortvloeien voor de burger;
De ‘regels van onderop tot stand gekomen’ zijn van invloed op de rechten en
plichten van burgers, maar zijn niet direct vastgelegd in regels en zijn niet
afkomstig van een tot wetgeving bevoegd overheidsorgaan. Het is afhankelijk
van de context of niet-naleving van deze regels rechtgevolgen heeft en of deze
juridisch afdwingbaar zijn.
Gewoonterecht: een set van ongeschreven rechtsregels, speelt vooral een
rol in het burgerlijk- en staatrecht.
Het gewoonterecht heeft twee voorwaarden:
- De regel is langere tijd in gebruik vanwege specifieke gebruiken binnen de
branche (bijvoorbeeld bouwmarkt of een specifieke branche binnen de
handel)
- Langdurig gebruik van de (rechts)regel is algemeen geaccepteerd. Door
herhaaldelijk gebruik van de regel is die regel tot rechtsnorm verheven en
is deze van toepassing op aldus worden toegepast op de rechtsverhouding
tussen partijen. In die gevallen kan de rechtsnorm bij de rechter worden
afgedwongen. Gewoonterecht is in beginsel ongeschreven recht, maar kan
aldus bindende werking hebben op een overeenkomst.
Kan aan de hand van voorbeelden de verschillen en
overeenkomsten toelichten tussen fatsoensregels en rechtsregels;
Fatsoensregels: hebben alles te maken met ‘normen en waarden’. En zijn
zonder rechtgevolgen en zijn juridisch niet afdwingbaar. Dat zijn
‘ongeschreven regels’. Veel mensen houden zich er wel aan deze regels.
Deze ongeschreven regels worden ook wel aangeduid met de term
‘fatsoensregels’. Fatsoensregels hebben alles te maken met ‘normen en
waarden’.
Verschillen: de rechtsregels zijn juridische afdwingbaar en fatsoensregels
niet. Een rechtsregel komt voor uit een rechtsbron en een fatsoensregel
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annabakx5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.98. You're not tied to anything after your purchase.