Summary
Samenvatting Memo H8 voor VWO 5: De verlichting en revoluties
- Course
- Level
- Book
Korte, maar volledige en bondige samenvatting van hoofdstuk 8 van MeMo VWO.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
jurpasman46
Content preview
Hoofdstuk 8 - Verlichting en Revoluties§8.1 - De Verlichting
Wat was de Verlichting?
De verlichting was een periode in europa (1650-1800)
Hierbij speelden het ontstaan van een kritische houding jegens geloof en traditie +
groot vertrouwen in de mens, ratio en vooruitgang een grote rol.
Gevolgen van wetenschappelijke Revolutie:
- Optimisme: ‘de wereld wordt beter’, is maakbaar —> Onderwijs.
- Maatschappelijk: de maatschappij zal “Verlicht” worden met verstand.
- Kritiek: Oude hindernissen moeten weg, kritiek op kerk want houdt rationeel denken
tegen
Verlichte denkers zijn niet perse atheïsten: bewonderen god als wetgever van
natuurwetten/krachten = Deïsme.
Verlichtingsprincipes:
Verlichting begint bij adel: hebben geld + kunnen vaak lezen, schrijven
Belangrijk: Kritiek op standenmaatschappij —> valt uit elkaar door verlichting.
Wetenschap: Rationeel denken past goed bij wetenschap —> is meetbaar
John Locke (1632 - 1704):
“Tabula Rasa” - Mens = een onbeschreven blad: Vooruitgangsdenken —> mens kan
gemaakt worden wie hij/zij is, dus is de mens ook verbeterbaar.
Volgens Locke heeft mens van nature al rechten.
Voltaire: Religieuze tolerantie, vrijheid v. Meningsuiting, toneelstukken
Rousseau: Regering moet collectieve wil van volk aanhoren en uitvoeren =
volkssoevereiniteit
Montesqieu: Onderwijs Trias politica,
macht verdelen om Optimisme
misbruik te
voorkomen (i.t.t. Deïsme
Droit divin) Verlichti
Tabula Rasa
ng
Humanisme
Cultuurrelativisme ;
Andere Mechanisch
cultuur niet met eigen
Censuur
normen en Wereldbeeld
waarden beoordelen.
, Rationalisme
Verlichte denkers
Groei ratio
8.2 - Vorsten en verlichte ideeën
Verlichting begon bij adel, niet bij ‘het volk’ —> want meer kennis en geld bij adel
Verlicht absolutisme:
Vorsten willen land efficiënter leiden, o.a. Frederik van Pruissen voert veranderingen
door zoals:
- Religieuze vrijheid
- Scholing
- Stimuleren kunst & wetenschap
- Nationaal wetboek —> (enigzins) eerlijke rechtspraak
Lijfeigenschap (voorloper slavernij) werd in Pruisen niet afgeschaft. Dit omdat Frederik
de adel te vriend wilde houden —> Oostenrijk Schafte lijfeigenschap wél af —> adel
ontevreden -> opstand
Grenzen aan veranderingen in het bestuur:
- Scheiding der machten
- Inspraak van het volk —> geen tot nauwelijks
- Vaak wel praktische motivatie
Verspreiding van verlichte ideeën (in rep & gb) doormiddel van:
- Spectators - tijdschriften met verlicht gedachtegoed —> doel: burgers rationeel
laten denken
- Koffiehuizen - Plaats waar men tijdschriften kon lezen en kon praten over van alles
—> burgers richten genootschappen op om samen onderzoek te doen. B.v.
Natuurkundig onderzoek
Burgers nemen niet alles voor waar aan —> waarheid controleren —> publieke opinie
(zelf gevormde mening)
In Frankrijk minder drastische hervormingen: blijft ‘oud’ absolutisme/ ancien régime,
dus:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jurpasman46. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
80796 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now