Complete en compact beschreven samenvatting tentamenstof inleiding in de klinisch forensische psychologie
16 views 1 purchase
Course
Inleiding In De Forensische Psychologie
Institution
Tilburg University (UVT)
De samenvatting omvat overzichtelijk alle stof die je moet kennen voor het tentamen. De samenvatting is geordend op basis van de hoorcolleges zodat je h'm makkelijk naast je college kunt leggen. In de tekst zijn de belangrijke begrippen dik gedrukt zodat je deze zeker niet mist. Zelf heb ik er een ...
Samenvatting klinische forensische
psychologie
Forensische psychologie richt zich op:
- Afwijkend (antisociaal) gedrag
- Persoonlijkheid
- Cognities
- Preventie en interventie
- Diagnostiek
- Snijvlakken met andere vlakken ven psychologie
Zorginstellingen van licht naar zwaar:
- Forensische psychiatrische poliklinische deeltijdbehandeling
- Forensische woonbegeleiding
- Forensische woonbegeleiding – niveau 1
- Forensische psychiatrische afdeling (FPA) – niveau 2
- Forensische psychiatrische klinieken (FPK) – niveau 3
- Forensische verslavingsklinieken
- Forensische psychiatrische centra (FPC) voor TBS – niveau 4
HC1 Geschiedenis
Alles zou gestart zijn met Hippocrates, die zou om een medisch verslag gevraagd zijn bij een
rechtspraak. Een tijd later, tijdens de middeleeuwen, werden geestzieken onder curatelen
geplaatst van de familie. De familie kreeg vervolgens een boete op het moment dat de de
geestzieke persoon toch iets deed. De familie kreeg hierbij wel de bevoegdheid om diegene
op te sluiten zodat die niets zou kunnen doen. Rond de vijftiende eeuw ontstonden er
dolhuizen, de eerste verzorgingshuizen voor ‘dolgedraaide’ mensen. Later kwam er een
stroming op die geloofde in hekserijen en duivels hierdoor ontstonden er in de 16 e en 17e
eeuw heksenvervolgingen.
Johannes wier was de eerste die wetenschappelijk oorzaken ging onderzoeken om het
gedrag biologisch te verklaren (1515 – 1588).
Vanaf 1800 ontstond het verlichte denken. Daarbij vond dat men al het vertoonde gedrag
het resultaat was van de wil, ook in extreme gevallen bijv. een kind die iemand vermoord.
De regels en wetten golden voor iedereen, er werd geen onderscheid gemaakt tussen
leeftijden en mensen die psychisch wel of niet in orde waren.
Rond 1810 werd de code pénal geïntroduceerd een eerste versie van het strafwetboek.
Hierin werd voor het eerste onderscheid gemaakt tussen volwassenen vanaf 16 jaar en
kinderen van 10 tot 16 jaar. Kinderen onder 10 jaar konden niet berecht worden.
1
,19e eeuw
Pinel was later de eerste die erachter kwam dat delict plegers niet per definitie een
aangetast verstand zouden hoeven te hebben. Iets dat eerder wel voor waar werd
aangehouden. Hiermee bedoelde hij dat geestesziekten ook voorkomen bij mensen met een
‘normaal’ verstand. Dit heeft in 1841 geleid tot de eerste krankzinnigen wet, dit betekende
dat geesteszieken onder toezicht gesteld moesten worden en ‘verbeterd’ moesten worden
door bijv. een gesticht. Deze wet werd later in 1884 en 1993 vernieuwt maar is niet relevant
voor het tentamen.
Tijdens deze eeuw is men ook meer onderzoek gaan doen naar delinquenten. Er waren vier
soorten verklaringen; erfelijkheid, degeneratie, evolutie en neurologische verklaringen.
De eerste is erfelijkheid, men geloofde dat psychiatrische kenmerken en delinquent gedrag
geërfd konden worden. Ouders zouden dit door kunnen geven aan hun kinderen.
Het fysieke uiterlijk speelde hierbij ook een rol. Men geloofde ook dat delequent gedrag te
zien zou zijn aan het uiterlijk (monobrauw, hoog voorhoofd enz.) Cesare Lombroso was de
eerste die op een systematische manier daders onderzocht op deze fysieke kenmerken. Hij
onderzocht aan welke uiterlijke kenmerken een dader te herkennen was of zelf op voorhand
op te sporen.
De tweede is degeneratie, hierbij zouden morele persoonlijkheidskenmerken bij elke
generatie verslechteren. Hierdoor zou slecht gedrag meer ruimte krijgen.
De derde is evolutie, die stelt dat moraliteit een product van de evolutie is. Dit betekent dat
immoraliteit dus een terugval in de ontwikkeling van de mens is.
De laatste verklaring is een neurologische verandering, tevens de enige verklaring die tot op
heden als waar wordt beschouwd. Een voorbeeld hiervan is Phineas Gage, zijn
persoonlijkheid veranderde drastisch nadat een ijzeren staaf zijn prefrontale cortex had
doorboord.
20e eeuw
Later werd in 1905 een nieuwe kinderwet ingevoerd die uitzonderingen mogelijk maakten
voor kinderen tussen 16 en 18 jaar. Zij waren volgens de wet volwassen maar mentaal nog
niet. Ook vond er een verschuiving plaats van het vooral uit zijn op straffen en wreken naar
‘verbetering’. Hierbij stond de dader centraal i.p.v. de daad, door de mentale staat van de
dader mee te wegen zou men op een rechtvaardigere straf uitkomen.
Hierdoor ontstond de discussie of dit voor burgers wel een veilige keuze was. Gerard van
Hamel diende een voorstel is voor het vervolgen van delinquenten. Hierbij zou het volgens
hem goed zijn om vergrijpen in te delen in drie categorieën. Bij lichte vergrijpen een
maatregel om het gedrag af te schrikken. Bij zwaardere vergrijpen een behandeling en
verpleging van lange duur en bij zeer zware vergrijpen een terbeschikkingstelling van 10 jaar
door de regering met behandeling. Na deze 10 jaar zou men moeten overwegen wat te doen
met de persoon. Dit leiden in 1928 tot de eerste ‘psychopatenwetten’ hierin werd als eerste
de ter beschikkingstelling door de regering opgenomen (TBR). Hiervoor waren 88 plekken
maar zaten erg snel vol waardoor in 1933 de ‘stopwet’ in het leven is geroepen. Dit waren
verzwaarde regels om iemand ter beschikking te mogen stellen om zo te voorkomen dat de
gevangenissen overvol raakten.
2
, Na de oorlog (1940 – 1945) waren veel mensen veroordeeld tot een zware straf. Maar veel
van deze delicten waren context afhankelijk door de oorlog. Hiervoor werd een commissie
opgericht, de commissie naoorlogs strafrecht. Deze nuanceerde straffen en zorgde voor
speciale zorg voor gedetineerde en psychiatrische gevangenissen. Tijdens de jaren 60 werd
het criteria voor TBR nogmaals verhoogd. De lichtere vergrijpen (fraude en
vermogensdelicten) kwamen niet meer in aanmerking voor TBR, enkel zwaardere vergrijpen
als geweldsdelicten of grove mishandelingen. Later rond 1995 werden de eerste long stay
afdelingen geopend.
TBS (voor 1988 TBR)
De beoordeling van de rechter, of er behandeld of bestraft moet worden, hangt af van drie
criteria. Proportionaliteit, of de ingreep in verhouding staat tot het te voorkomen gevaar.
Subsidiariteit, of de ingreep niet met een lichtere vorm had gekund en tot slot
doelmatigheid, hierin wordt gevraagd of de ingreep wel daadwerkelijk nodig was voor het
afwenden van het gevaar.
Voordat een straf in aanmerking kan komen voor TBS dient de strafeis te voldoen aan de
volgende criteria:
- De straf op het delict moet minimaal 4 jaar gevangenisstraf zijn
- De persoon kan niet of niet gedeeltelijk verantwoordelijk gesteld worden als gevolg
van een psychische ziekte of stoornis.
- Indien er niet behandeld zal worden is de kans op herhaling groot.
Theoretisch betekent dit dat de personen die in aanmerking komen voor TBS 100% kans kan
hebben op terugval. De behandeling tijdens TBS is er dan ook op gericht dit percentage
omlaag te brengen tot maatschappelijk aanvaardbare norm, 0% is nooit te garanderen.
TBS is een behandelmaatregel en geen strafmaatregel. De behandeling is erop gericht dat
delinquenten resocialiseren zodat ze later, na behandeling, terug kunnen keren in de
maatschappij (herstelgericht). Aan het begin van de behandeling zal men er vooral op
gericht zijn om controle te krijgen over de psychopathologie. Later zal de focus verschuiven
naar het minimaliseren van het risico op terugval in het delinquente gedrag.
De behandeling gebeurt altijd in samenspraak met de delinquent, indien de persoon tegen
het wijze van behandelen is zal er ook geen progressie geboekt worden (shared dicision
making). De behandeling gebeurt altijd gefaseerd, dit betekent dat men verschillende fases
doorloopt. Het verlof is een van de laatste fases en speelt een belangrijke rol bij het herstel,
dit is nodig bij het resocialisatieproces.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ProfKuijpers. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.76. You're not tied to anything after your purchase.
