Met deze samenvatting ben je helemaal voorbereid op jouw toets, want deze samenvatting is helemaal compleet en inclusief aantekeningen van in de les en belangrijke grafieken en voorbeelden besproken in het boek. Je hoeft het boek hiervoor dus eigenlijk niet meer te lezen.
Samenvatting Economie Integraal VWO
Hoofdstuk 16
Paragraaf 1
Dankzij verschillen in opleiding, kwaliteit, ervaring en aanleg van de mensen die
betaald werk hebben of daarnaar zoeken, bestaat de arbeidsmarkt uit een groot
aantal deelmarkten.
arbeidstekort en arbeidsoverschot
Arbeidsmarkt: geheel van vraag naar en aanbod van arbeid. = abstracte markt
Vacatures: openstaande banen van overheid en particuliere bedrijven.
Je spreekt van een gespannen arbeidsmarkt wanneer de vraag naar arbeid groter is
dan het aanbod ervan. (mensen met vereiste kwaliteiten zijn dan niet te vinden)
Beroepsbevolking: bestaat uit alle personen tussen 15 en 75 jaar die tenminste een
uur per week betaald werk hebben of recent naar betaald werk hebben gezocht en
daarvoor direct beschikbaar zijn.
Werkloze beroepsbevolking: alle personen in de leeftijd 15 tot 75 jaar, die een
baan zoeken van minimaal een uur per week, daarvoor onmiddellijk beschikbaar zijn
en geen werk hebben.
Verborgen werkloosheid: de situatie waarin werklozen wel betaald werk zoeken,
maar niet staan geregistreerd. vb. niet inschrijven → verwachten toch niks te vinden/
arbeidsongeschikten die wel kunnen werken met voorzieningen.
Aanvullingseffect: het arbeidsaanbod neemt toe doordat gezinsleden van personen
die werkloos zijn geworden, gaan deelnemen aan het arbeidsproces om een daling
van het gezinsinkomen tegen te gaan.
Ontmoedigingseffect: bepaalde groepen (jongeren/baanloze partners) die zichzelf
weinig kans geven op het vinden van een baan, laten zich ontmoedigen door de
grote werkloosheid → afzien van het zoeken naar een baan.
Ook wanneer er sprake is van een gespannen arbeidsmarkt, treedt het
aanmoedigingseffect op. (werkgevers stellen, wel al niet gedwongen, niet al te hoge
eisen aan sollicitanten → meer kans op werk)
Verborgen werkgelegenheid: wanneer arbeid in het informele circuit gebeurt, o.a.
dus zwart werk → komt veel voor bij huishoudelijk werk en horeca.
oorzaak: grote verschil tussen nettoloon en de loonkosten = loonwig
, Arbeidsjaar: maatstaf voor het arbeidsvolume, die wordt berekend door alle banen
(voltijd en deeltijd) om te rekenen naar voltijdbanen.
Voltijdbaan: een baan waarbij het aantal overeengekomen te werken uren behoort
bij een volledige dag- en weektaak.
baan: overeenkomst tussen een persoon en een in Nederland gevestigde
economische eenheid om gedurende bepaalde periode of tot nader order tegen
beloning werk te verrichten.
bruto-arbeidsparticipatie: het aandeel van de (werkzame en werkloze)
beroepsbevolking in de totale bevolking.
i/a ratio: de verhouding tussen het aantal inactieven en actieven in Nederland.
- inactieven: uitkeringstrekkers van 15 jaar en ouder
- actieven: werkzame personen van 15 jaar en ouder
- indicator voor het draagvlak van de sociale verzekeringen: hoe meer mensen
er werken, hoe meer er immers aan belastingen en sociale premies wordt
betaald.
Paragraaf 2
Structurele werkloosheid: werkloosheid veroorzaakt door veranderingen van de
productiestructuur. structuur bepaalt de maximaal mogelijke productie in een
bepaalde periode in een land. Die productie is afhankelijk van de kwaliteit en
kwantiteit van de productiefactoren arbeid, kapitaal en natuur.
1. Kwantitatieve structurele werkloosheid: de productiecapaciteit is niet groot
genoeg om de hele beroepsbevolking in te schakelen.
Oorzaken:
- arbeidskosten: hoge arbeidskosten kunnen diepteinvesteringen tot
gevolg hebben = substitutie van arbeid door kapitaal.
- concurrentie van lagelonenlanden: arbeidsintensieve en eenvoudige
producten kunnen goedkoper in lagelonenlanden worden gemaakt.
- fusies en overnames: wanneer twee bedrijven samengaan is vaak
minder personeel nodig.
- overheidsmaatregelen: bijv. deltaplan, doorlegging en visverboden
hebben geleid tot structureel verlies van het aantal arbeidsplaatsen in
de visserij.
Beleid: bestrijden van kwantitatieve werkloosheid
- beheersing van de arbeidskosten: afspraken werkgevers om
loonstijgingen te beperken/overheid eigen uitgaven en uitkeringen
bezuinigen → belastingen en premies omlaag. Hogere
winstverwachtingen bij bedrijven leiden zo tot een toename van de
investeringen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Dee25. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.23. You're not tied to anything after your purchase.
