Other
Eindverslag hbo skills blok 4. probleemanalyse en interventie
- Course
- Institution
Het verslag wat ik heb ingeleverd in blok 4 voor het vak hbo skills. Mijn eindcijfers was een 6.9
[Show more]
1 review
By: michellevdijk2 • 2 year ago
Seller
Follow
lisaslappendel
Reviews received
Content preview
2.1 INLEIDING/AANLEIDINGFINANCIEEL MISBRUIK ONDER OUDEREN
In het jaar 2016 werden er ongeveer 38.000 65-plussers (1,1% van alle 65-plussers) slachtoffer van financieel
misbruik (CBS, GGD, RIVM, & Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport, 2017). In de afgelopen jaren is
te zien dat het financieel misbruik onder kwetsbare ouderen toeneemt. In 2018 had maar liefst drie procent
van de ouderen te maken met financieel misbruik (regioplan, 2018).
2.2 PROBLEEMANALYSE
FINANCIEEL MISBRUIK
Zoals in de aanleiding genoemd is financieel misbruik onder ouderen een groeiend probleem. De
levensverwachting in Nederland wordt steeds hoger en door de komst van de WMO blijven ouderen steeds
langer thuis wonen. Dit is een mogelijke oorzaak voor de groei van financiële uitbuiting onder ouderen (Goes,
Schakenraad, & Daru, 2016). Een andere oorzaak voor de toename is het feit dat financieel misbruik moeilijk te
controleren en te veroordelen is (Teeffelen, 2019).
Financieel misbruik begint vaak klein. Bijvoorbeeld een pakje koekjes bij het boodschappen doen. Maar
uiteindelijk wordt er door derden geld opgenomen en worden er zelfs hele auto’s gekocht. Ook worden er
schulden gemaakt op naam van ouderen. Bijvoorbeeld een dementerende oudere laten tekenen voor een
creditcard (Claudine, persoonlijke communicatie, 12 februari 2021). De hiervoor genoemde vormen van
financieel misbruik onder ouderen spelen zich vaak af in de directe kring van het slachtoffer. Echter wordt er
ook op grote schaal financieel misbruik gemaakt van ouderen. Bekende praktijken zijn: babbeltrucs,
hulpvraagfraude, meekijken bij het pinnen, phishing en spoofing (Ministerie van justitie en veiligheid, 2021).
Financieel misbruik kan bestaan uit onder andere veranderen van het testament, misbruik maken van een
pinpas of creditcard en het zonder toestemming van goederen, maar ook misbruik maken van een
persoonsgebonden budget (Ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport, 2020). Op het moment dat een
oudere onder bewind komt te staan, worden alle transacties van het afgelopen jaar bekeken, vertelt Claudine.
Op het moment dat het vermogen flink gedaald is, wordt er nader onderzoek gedaan (Persoonlijke
communicatie, 12 februari 2021).
SLACHTOFFERS
Een opvallend detail is dat maar liefst 80% van alle slachtoffers van financieel misbruik vrouw zijn. Er kan
gesteld worden dat vrouwen sneller slachtoffer worden van financieel misbruik. Daarnaast worden
alleenwonende ouderen als potentiele slachtoffers gezien. Bovendien spelen financiële omstandigheden een
belangrijke rol. Ouderen met een boven modaal inkomen lopen een groter risico om slachtoffer te worden van
financieel misbruik. Echter is het niet alleen het inkomen wat aanleiding geeft tot misbruik. Ook bezittingen of
spaargeld worden als lokaas gezien.
Oorzaken van financieel misbruik zijn fysieke-, sociale-, en mentale beperkingen. Op het moment dat een
oudere niet mobiel genoeg meer is, moet er iemand in vertrouwen genomen worden om bijvoorbeeld
boodschappen voor hen te doen. Slachtoffers van financieel misbruik hebben vaak een klein of geen sociaal
netwerk buitenshuis. Vooral dementerende ouderen worden door misbruikers gezien als makkelijk slachtoffer
(Movisie, 2009).
, Een andere belangrijke oorzaak is digitalisering. Ouderen snappen zelf vaak niet hoe financiële zaken online
werken. Hierdoor worden ouderen verplicht om iemand in vertrouwen te nemen met betrekking tot financiële
zaken. Ook op gevoel wordt er misbruik gemaakt van ouderen. Omdat er een afhankelijkheidsrelatie ontstaat
kan een oudere zich schuldig gaan voelen en de portemonnee trekken ter compensatie aldus Claudine
(Persoonlijke communicatie, 12 februari 2021).
Volgens cijfers van het Centraal Bureau Statistiek (2021) loopt de vergrijzing in Nederland op. In 2021 is 19,5%
van de Nederlandse bevolking 65 jaar of ouder. In 1990 was dit nog maar 12,8%. De oplopende vergrijzing in
Nederland is een van de mogelijke oorzaken van toename van financieel misbruik onder ouderen.
Ook het coronavirus is een mogelijkheid voor misbruikers. Omdat ouderen zelf niet meer naar de supermarkt
durven, zijn zij genoodzaakt om iemand in vertrouwen te nemen en kan er dus ook meer misbruik gemaakt
worden van dit vertrouwen (R. Janssen, persoonlijke communicatie, 20 april 2021). Ook is het aantal
slachtoffers van WhatsApp fraude toegenomen sinds de corona uitbraak (Van Wilsem, 2021).
GEVOLGEN
De gevolgen voor het slachtoffer zijn vaak ingrijpend. Naast schaamte en schuld hebben slachtoffers last van
het verliezen van weerbaarheid en zelfvertrouwen, kunnen een slecht zelfbeeld ontwikkelen en kunnen in het
ergste geval in een isolement raken. Uiteindelijk kunnen deze klachten lijden tot depressies, stressklachten en
lichamelijke klachten (Hollander, 2020). Zoals eerder benoemd zijn de gevolgen voor de daders meestal
aanzienlijk klein. Daders kunnen het makkelijk laten lijken alsof de slachtoffers toestemming hebben gegeven.
Ook is er meestal te weinig bewijs om daders strafrechtelijk te vervolgen (Teeffelen, 2019).
MAATSCHAPPELIJK WERK
Het misbruik komt voornamelijk voor in de directe kring van de ouderen. Denk hierbij aan kleinkinderen met
grote wensen, maar ook buren of de kerk etc... Hulpverleners, die in de media vaak beschuldigd worden van
financieel misbruik, zijn vaak degene die dit opmerken, aldus Claudine (Persoonlijke communicatie, 12 februari
2021).
Het is niet makkelijk om de diagnose mishandeling, waar financieel misbruik onder valt, te stellen. Wel kunnen
hulpverleners letten op de volgende signalen; betaalachterstanden, ouderen die weinig informatie willen geven
over hun financiële situatie, geldopnames die niet te verklaren zijn, verdwijnen van waardevolle spullen,
brieven van incassobureaus en afsluitingen van water en/of elektra (Aanpak-ouderenmishandeling.nl, 2018).
Als de diagnose eenmaal gesteld is, zijn sociaal werkers er, in samenwerking met artsen, rechtshulp, familie en
verplegers, om ouderen te helpen (Lachs, 2016).
Online worden er al Webinars gegeven voor ouderen om financieel misbruik te herkennen (Ministerie van
volksgezondheid, welzijn en sport, 2020). Maar niet alle ouderen zijn digitaal behendig genoeg om aan dit soort
Webinars deel te kunnen nemen. Voor deze ouderen is het genoodzaakt dat maatschappelijk werkers
preventief kunnen bijdragen aan financieel misbruik bij ouderen.
2.3.1 DOELSTELLING
Aan de hand van de hierboven geschreven aanleiding voor het verrichten van een literatuuronderzoek naar
financieel misbruik onder ouderen is de volgende doelstelling geformuleerd:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller lisaslappendel. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.33. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now