Summary
Samenvatting OWPP Tentamen (UU Psychologie jaar 2)
- Course
- Institution
Een samenvatting van alle verplichte literatuur en aantekeningen van alle hoorcolleges :)
[Show more]
Seller
Follow
Nora4SL
Reviews received
Content preview
Hoorcollege 1 : introductie 8 feb H1, H3Ontwikkelingspsychopathologie richt zich op een variant van ontwikkeling die niet goed
aangepast is. Het is dus mal-adaptief gedrag. Leeftijd en ontwikkeling zijn hier belangrijk.
Transactioneel model: meerdere domeinen in ontwikkeling waar iets kan misgaan. Gebeurt
per leeftijd (en sekse). Kind en omgevingsfactoren spelen een interacterende rol.
Boek H1: De ontwikkeling psychopathologische benadering
Een algemeen ontwikkelingskader
Ons algemeen ontwikkelingskader omvat de tijdsdimensie samen met vijf contexten van
ontwikkeling: de biologische, de individuele (persoonlijkheid, cognitie etc.), de gezins-, de
sociale en de culturele. Deze interacteren natuurlijk met elkaar in verschillende modellen.
Theorieën leveren modellen voor de etiologie (oorsprong of oorzaak) van psychopathologie
bij kinderen.
Medisch model: psychopathologie is gevolg van organische disfuncties. Ook classificeren ze
psychopathologisch gedrag op dezelfde manier als lichamelijke ziekten - dat wil zeggen, in
termen van diagnoses (Kraepelin). Classificatiesysteem is DSM-5
Behavioristisch model: observationeel gedrag is enig gedrag dat geld. Hier benoemen we
drie leerprincipes: klassieke en operante conditionering, en imitatie.
Bij sommige kinderen wordt mal adaptief gedrag beloond en gemodelleerd, en positief
gedrag is bestraft of uitgeblust door gebrek aan bekrachtiging. Bij gedragstekort komt gedrag
voor met een lagere frequentie of intensiteit dan in de samenleving wordt verwacht.
Bij gedragsexcessen komt gedrag voor met een hogere frequentie of intensiteit dan volgens
de normen van de samenleving aanvaardbaar is.
Bandura (sociale leertheorie) stelde een proces van wederkerig determinisme voor, waarbij
de persoon en de omgeving elkaar beïnvloeden. Hij besteedde meer aandacht aan
cognitieve processen. Ook bedacht hij het concept self-efficacy: individuen zullen niet alleen
gaan verwachten dat een bepaald gedrag een bepaald resultaat zal opleveren, maar ook, en
dat is nog belangrijker, of zij een dergelijk gedrag al dan niet met succes kunnen uitvoeren.
Zo vrezen en vermijden mensen situaties waarvan zij denken dat die hun coping-
vaardigheden te boven gaan, en gedragen zij zich met vertrouwen in die situaties waarvan zij
denken dat zij die aankunnen.
,Cognitieve modellen. Cognitieve ontwikkelingstheorie (Piaget): ontwikkeling is in gefixeerde
in volgorde stappen. Daarnaast kwam hij met schema’s: model of blauwdruk die het kind
helpt de omgeving te begrijpen en te voorspellen. Kinderen adapteren via assimilatie: het
opnemen van nieuwe informatie in een bestaand schema, en accommodatie: de wijziging
van een schema om zo rekening te houden met nieuwe informatie. Assimilatie geeft de
wereld enige voorspelbaarheid en geeft het kind enige context waarin het nieuwe
ervaringen kan plaatsen, zodat ze niet verbijsterend zijn. Accommodatie stelt het kind in
staat nieuwe informatie op te nemen en zijn begrip van de wereld uit te breiden
VB: een jongen die gewend is om met zijn broers en zussen te spelen, zal het eerste kind dat hij op de
kleuterschool tegenkomt met een enthousiaste knuffel benaderen, in de veronderstelling dat dit nieuwe
kind in zijn schema past van "kinderen houden gewoon van mij!" (assimilatie). Als het nieuwe kind schrik
heeft van de onverwachte omhelzing, kan de aanhankelijke jongen zijn schema bijstellen tot een
realistischer schema van "sommige kinderen houden gewoon van me" (accommodatie).
Sociaal-cognitieve theorie (Dodge): sociale informatieverwerkingsmodel: schema’s helpen
met hoe kinderen reageren op gebeurtenissen. Hier zie je dat kinderen met hostile
attribution bias anderen als slecht beschouwen en dus een soortgelijk antwoord verdienen.
Psychoanalytische modellen. De klassieke psychoanalyse, ook bekend als de
drijfverentheorie, houdt zich bezig met het ontdekken van de dynamiek - de basismotieven,
de belangrijkste drijfveren van het menselijk gedrag (Freud).
Het structurele model: Id (biologische drive) , ego (ik) , superego (moreel). Het ego is de bron
van de verdedigingsmechanismen die een kind helpen intense emoties te verdragen en met
angst om te gaan, gedeeltelijk door onaanvaardbare gedachten en gevoelens buiten het
bewustzijn te houden. Superego komt rond de 5 jaar, denk aan schuld.
De Psychoseksuele Theorie gaat ervan uit dat er een onvermijdelijke progressie is in de delen
van het lichaam die overheersen als bronnen van genot. Elke progressie van het libido gaat
gepaard met een psychologische verandering in de intieme relaties met de ouders of
primaire verzorgers. Oraal, anaal, fallisch, Oedipus, latente- en genitale fase.
Fixaties in de ontwikkeling leggen de basis voor psychologische stoornissen, omdat ze de
verdere ontwikkeling belemmeren of omdat ze de mogelijkheid vergroten dat, onder stress,
het kind terugkeert naar het gefixeerde, minder volwassen stadium, dit wordt regressie
genoemd. Excessieve fixaties kunnen het gevolg zijn van ofwel onvoldoende bevrediging,
zoals onvoldoende liefde tijdens de orale periode, of overmatige bevrediging, zoals een
overmatig betrokken ouder tijdens de Oedipale fase. Hoe vroeger de fixatie, hoe ernstiger de
psychopathologie.
Egopsychologie: het ego is aanvankelijk begiftigd met een eigen energie en kan autonoom
functioneren in plaats van ondergeschikt te zijn aan het id. De nadruk van ego-psychologen
zoals Erikson ligt op de realiteitsgeoriënteerde, adaptieve functies van de psyche. Bovendien
breidt Erikson de interpersoonlijke context van ontwikkeling uit van gezin naar maatschappij.
Objectrelatietheorie: verwijst naar een diverse verzameling van psychoanalytische
perspectieven die de nadruk leggen op het belang van affectieve gehechtheid/hechting in de
menselijke ontwikkeling. In tegenstelling tot Freud, die stelde dat zuigelingen zich aan hun
ouders hechtten omdat hun ouders hun driften bevredigden, is het voor object-
relatietheoretici verwantschap en liefde die de primaire motivator is van menselijk gedrag
(Bowlby).
Mahler stelt voor dat de "psychologische geboorte" van het kind plaatsvindt door middel van
een reeks stadia die het separatie-individuatieproces worden genoemd (zoek foto of lees
terug, blz 30).
,Gezinssysteemmodellen. Het gezin wordt geconceptualiseerd als een systeem, een
dynamisch geheel dat groter is dan de som van zijn delen. (Minuchin). Deel uitmaken van
een gezin helpt ons te ontwikkelen, omdat het ons in staat stelt deel te nemen aan een
aantal verschillende relaties tegelijk. Er zijn subsystemen zoals getrouwde ouders etc.
Wat deze subsystemen in staat stelt goed te functioneren zijn de grenzen die hen scheiden.
Het niet handhaven van de juiste grenzen kan families verwarren
en disfunctioneel worden. Te starre grenzen bevorderen
bijvoorbeeld de scheiding tussen gezinsleden of handhaven een
strikt rolonderscheid: "vader weet het beste" en "kinderen
moeten gezien worden en niet gehoord." Dit maakt het moeilijk
voor gezinsleden om hun gevoelens kenbaar te maken of
emotionele steun te krijgen. Aan het andere uiterste leiden
afwezige of onduidelijke grenzen tot verstrengeling.
Verstrengelde familieleden maken geen onderscheid tussen
elkaar, zelfs niet tussen ouder en kind. Minuchin beschrijft de verschillende problematische
familiesystemen als starre driehoeken, die een van de drie algemene vormen kunnen
aannemen: Ten eerste ontstaat er een ouder-kindcoalitie wanneer de ene ouder het kind
betrekt in een verbond dat de andere ouder uitsluit. De tweede is driehoeksmeting, hier zit
het kind gevangen in het midden van de ouders. De derde is de omweg, dit is de meest
subtiele omdat er geen schijnbaar conflict tussen de ouders kan zijn. In plaats daarvan
kunnen zij volhouden dat hun huwelijk perfect is en dat het enige probleem in het gezin de
ongehoorzaamheid of de gevoelige aard van hun kind is. Minuchin merkte op dat de ouders
nooit samen tijd doorbrachten, maar al hun tijd en energie in de zorg voor hun kind staken.
Overview:
, Ontwikkelingspsychopathologie
is geen theorie op zich; het is eerder een benadering om
te begrijpen hoe psychopathologie ontstaat gedurende de
levensloop.
het is de studie van ontwikkelingsprocessen die bijdragen
tot, of beschermen tegen, psychopathologie
Ontwikkelingspsychopathologie wordt geleid door een
organisatorisch perspectief. Ten eerste ziet het
organisatieperspectief het menselijk organisme op een integratieve manier, als een
holistisch en dynamisch systeem waarin alle domeinen van ontwikkeling in voortdurende
wisselwerking met elkaar staan.
Ten tweede wordt ontwikkeling zelf beschouwd als hiërarchisch; psychologische groei is een
proces van toenemende complexiteit en organisatie, zodanig dat nieuwe structuren
ontstaan uit de structuren die daarvoor zijn gekomen.
De sleutel tot het begrijpen van ontwikkeling in dit perspectief is aandacht te richten aan de
taken in elk stadium van ontwikkeling - stadium-salient issues - die beheerst moeten
worden. Of deze problemen op een adaptieve of mal adaptieve manier worden opgelost
beïnvloedt de toekomstige ontwikkeling. Erikson's ego theorie geeft een goed voorbeeld van
deze constructie. De gevolgen van eerdere stage-salient resoluties zijn echter eerder
probabilistisch dan deterministisch.
Een ander belangrijk kenmerk van ontwikkelingspsychopathologie is dat zij ervan uitgaat dat
er een continuüm is tussen normale en abnormale ontwikkeling.
Een risicofactor is elke omstandigheid of omstandigheid die de kans vergroot dat
psychopathologie zich ontwikkelt (zie blz. 48 voor voorbeelden).
Terwijl een risico een factor is die naar verwachting negatieve gevolgen zal hebben voor elk
kind (alle kinderen dus) dat eraan wordt blootgesteld, vergroot kwetsbaarheid de kans dat
een bepaald kind (niet alle kinderen) aan een risico wordt blootgesteld. Denk aan gender,
temperament etc.
Een versterkende factor is een factor die het effect van een risico verergert. Bijvoorbeeld in
een gevaarlijke buurt wonen, maar dan ook nog is vaak alleen thuis zijn tot de ouders thuis
komen.
Factoren die een gezonde ontwikkeling bevorderen of in stand houden, worden
beschermende factoren genoemd. De drie grootste zijn intelligentie en persoonlijke
eigenschappen (die positieve reacties uitlokken), liefdevolle banden (met familie en
vrienden) en steunsystemen (kerk, school etc.). En de kinderen die zich goed aanpassen
ondanks een hoog risico, worden veerkrachtig genoemd.
Rutter stelt voor dat we proberen te begrijpen wat de verklaring is voor de beschermende
kracht van dergelijke variabelen (i.p.v. alleen de factoren benoemen); wat is er bijvoorbeeld
aan intelligentie of sociaal-economisch voordeel dat bescherming biedt tegen
psychopathologie? De term die hij voor deze processen gebruikt is "beschermende
mechanismen", en hij heeft er vier geïdentificeerd. Het eerste mechanisme, vermindering
van de impact van risico's, suggereert dat sommige variabelen ingrijpen om een kind te
beschermen tegen blootstelling aan risico's. Het volgende mechanisme is de vermindering
van negatieve kettingreacties. Deze beschermende factoren kunnen hun effect bereiken
door hun invloed op relaties (vicieuze cirkel). Vervolgens helpen factoren die het gevoel van
eigenwaarde en zelfeffectiviteit bevorderen kinderen het gevoel te krijgen dat zij de
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Nora4SL. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $9.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
52510 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now