GLAZUUR EN DENTINE
Glazuur is opgebouwd uit glazuurprisma’s (regelmatige, staafvormige structuren
d=4μm), strekken zich uit van glazuur-dentinegrens tot tandoppervlak. Ertussen is nog
ruimte = interprismatische substantie.
Gevuld met miljoenen hydroxylapatietkristallen/kristallieten.
De formule voor hydroxylapatiet is Ca10(PO4)6(OH)2.
Anorganisch. Grotere kristallen, dan dentine.
Diffusie van ionen vindt vooral plaats via de interprismatische substantie
(predilectieplaats).
Dentine bevat tubuli, kanaaltjes (1-3μm) die gevuld zijn met uitlopers van
odontoblasten. Tubuli nemen in diameter toe van glazuur-dentinegrens tot pulpakamer.
Belangrijk bestanddeel is type-I-collageen (50%), mineraal hydroxylapatiet ook 50%.
- Primair dentine: dentine gevormd bij dentinogenese
- Secundair dentine: dentine afgezet nadat de wortel af is tegen de pulpakamer en
dentine, wordt gedurende het hele leven gevormd
- Tertiair/reparatief dentine: odontoblasten vormen via een chemische of
mechanische prikkel dentine = afweermechanisme
Cariës
Eerste teken van carieuze aantasting is de wittevleklaesie.
Zuren in plaque ➝ mineraalverlies ➝ porositeit in glazuur
Ontkalking van glazuurlaesie vindt vooral plaats onder het oppervlak, de buitenste
glazuurlaag bevat namelijk meer fluoride.
Droogblazen en wittevleklaesie = begin
Vochtig en wittevleklaesie = gevorderd tot dentine
Cavitatie: cariësproces is gevorderd, zo zakt het oppervlakkige glazuur in, hierdoor
wordt het onderliggende dentine bedekt met bacteriële biomassa.
Door het oplossen van de minerale component zullen collagene vezels blootliggen en
worden gevoelig voor afbraak. Hiervoor zijn specifieke eiwitsplitsende enzymen nodig
(proteïnasen).
➝ tijdens demineralisatie, actief bij neutrale pH, denaturaliseren blootliggend collageen
Als het collageen eenmaal gedenatureerd is is herstel en remineralisatie niet meer
mogelijk (irreversibel) ➝ necrotisch dentine.
, Afweer van pulpodentinale complex:
- vorming van peritubulair dentine: weg naar pulpa wordt afgesloten (als het
proces snel gaat ➝ dead tracts, odontoblasten sterven af voordat ze tot
mineraalafzetting zijn gekomen)
- vorming van tertiair dentine: vitale pulpa maakt tertiair dentine en
odontoblasten zetten mineraal af tegen de wand van de pulpa
- ontstekingsreactie van pulpacellen: irritatie pulpaweefsel ➝ pulpitis ➝
dendritische cellen (immuunreactie + cytokinen en chemokinen) ➝
ontstekingsreactie op gang
Caries profunda = diep doorgedrongen cariës
Irreversibele pulpitis vindt plaats bij een resterende dentinedikte van minder dan
0,5mm tussen caviteit en pulpaholte.
Wortelcariës kan alleen plaatsvinden als het worteloppervlak is blootgesteld aan het
mondmilieu. Lateraalwaarts en niet de diepte in.
MMP’s (proteïnasen) zijn voornamelijk afkomstig van leukocyten die vrijkomen bij
parodontitis. Spelen een rol bij wortelcariës en afbraak van parodontaal ligament.
Bij paropatiënten zijn deze enzymen actief en in hogere concentraties aanwezig.
CARIËSETIOLOGIE
Wittevleklaesie: glazuurcariës/glazuurlaesie
In cement van tandwortel: wortelcariës
Dentine erbij betrokken: dentinecariës
Als het verder gevorderd is en het bovenliggende glazuur instort en een holte ontstaat
is het een caviteit.
Early childhood caries (ECC) kan voorkomen door een zuigfles (zuigflescariës).
Verborgen cariës: fissuren te ver in dentine uitgebreid
Actieve cariës: op termijn een progressie zichtbaar
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Shnnbrgmn. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.49. You're not tied to anything after your purchase.