LES 6: HET EINDE VAN DE SOVJET-UNIE BETEKENT
OOK HET EINDE VAN DE KOUDE OORLOG
HB. p. 323-325
1. VAN VREEDZAME CO-EXISTENTIE NAAR DETENTE
CHROESJTSJOV: ‘DOOI IN DE KOUDE OORLOG’?
Nikita Chroesjtsjov (1894-1971):
veel kritiek op cultus Stalin: destalinisatie
probeert op vreedzame manier te bewijzen dat het communisme
beter is (vb. space race, olympische spelen,...)( niet op militair vlak)
‘dooi’: sluit concentratiekampen + meer aandacht voor landbouw en
consumptiegoederen (breken met beleid Stalin)
echter toch nog schending mensenrechten: vervolgingen, beperkte
vrije meningsuiting,... (beperkt)
blijven satellietstaten behouden: Sovjettanks maken einde aan opstand Hongarije (1956)
(gebied behouden)
HONGAARSE OPSTAND (1956)
RAKETTENSCHANDAAL IN CUBA (1962)
Ontdekking atoomwapens invasie
varkensbaai
DÉTENTE
1969 – 1979
periode van relatieve ontspanning en rust
wapenbeheersingsverdragen
MAAR: strijd om invloed in de derde wereld
gaat voort (vb. Vietnam)
Detente= ‘rustmoment’ afspraken over
hoeveelheid wapens raketten schandaal terug gelijk trekken
2. STAGNATIE ONDER BREZNJEV
, LEONID BREZNJEV
1964: afzetting Chroestjov door mislukken economische plannen
en raketschandaal
productie voor Rode Leger krijgt opnieuw voorrang (zelf partij
leiding nemen van systeem dat Stalin eer aan deed,
wapenwedloop opstarten)
planeconomie werkt niet: gebrek aan woningen, hongersnood,
lege winkelrekken zwarte markt (landbouw achteruit slecht
voor mensen)
leiders land, hun familie en nomenklatoera kopen in aparte
winkels, hebben eigen scholen, hospitaren, woonwijken,…
bevolking verliest geloof in communisme (kloof tussen arm en rijk
wordt groter)
protest psychiatrische instelling of Goelagkampen (als je in
opstand komt ga je naar kampen)
Breznjevdoctrine= communistische landen steunen of ingrijpen (tegenhanger
trumandoctrine)
DE PRAAGSE LENTE
=Alexander Dubček wil Tsjechoslowakije democratischer maken met liberaler
communisme
periode van liberalisering in Tsjechoslowakije
januari – augustus 1968: Alexander Dubček voert gematigder beleid in
Tsjechoslowakije
‘socialisme met een menselijk gezicht’ (communisme gaat niet weg maar
gaat het democratiseren en liberaliseren)
o meer democratisering (volkstemrecht afstappen partij systeem)
o meer vrijheden
o afschaffen perscensuur
o minder propaganda
o meer economische vrijheid (eigen bedrijf opstarten)
wil beterschap voor gewone volk door moderne vorm van socialisme
USSR: angst voor democratische ideeën (schrik domino-effect en einde
liberalisering)
20 augustus 1968: 5 leden Warschaupact (o.l.v. USSR) vallen het land binnen
zwaar protest tegen deze tankinval (vb. zelfmoordactie Jan Palach om
aandacht te vragen voor de situatie) zorgt voor veel protest het moet
gehoord worden niet veel effect
april 1969: Sovjet-Unie vervangt Dubček door Gustáv Husák zuiveringen
communistische partij (alle mensen met kritiek partij verlaten)
burgers terug kunnen reizen
In 1945 verwelkomde de bevolking het Russische
leger of de Bevrijders van Europa omdat ze
werden bevrijd van de nazi’s, maar in 1968
2
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller saar12345. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.32. You're not tied to anything after your purchase.