Class notes
Hoorcolleges Diagnostiek premaster orthopedagogiek
- Course
- Institution
Aantekeningen hoorcolleges diagnostiek 1-9. Alle dia's overgenomen inclusief aantekeningen.
[Show more]
Seller
Follow
dkonings1
Reviews received
Content preview
DiagnostiekHoorcollege 1 Introductie
Wat is diagnostiek?
Het hele proces van het onderzoeken van een probleem of situatie met het oog op het verkrijgen van
een uniek, gedetailleerd en voldoende compleet klinisch beeld, teneinde de problemen van de
hulpvrager en zijn/haar/hun situatie te begrijpen en verklaren met het oog op gefundeerde
advisering en probleemoplossing.
Het gehele proces van informatieverwerving en -verwerking ten behoeve van de
hulpverlening bij gedrags- of leerproblemen.
Meestal n.a.v. klachten, of in geval van risico-factoren of eerdere problemen om het
ontwikkelingsverloop te volgen; ook nodig bij wetenschappelijk onderzoek.
Screening, assessment en classificatie m.b.t. ontwikkeling, gedrag en functioneren worden
geïntegreerd tot een (klinisch) beeld om (doelen diagnostiek):
o De problemen te begrijpen = onderkennen en verklaren,
o een advies te geven m.b.t. verdere begeleiding of behandeling
o of om ontwikkeling te volgen.
Orthopedagogische diagnostiek
kijkt naar de omgeving van het kind.
Kind als opvoedeling; kind of jeugdige in relatie tot zijn (beroeps) opvoeders.
Dus een (cliënt) systeem met een pedagogische relatie; werksetting kan een rol spelen.
Bij aanmelding kind is de context (ouders en leerkracht/groepsleider) en de wederzijdse
beïnvloeding (relatie) tussen kind en context vaak onderwerp van onderzoek (transactioneel
uitgangspunt): een systeemperspectief.
Een ontwikkelingsperspectief is daarbij van groot belang: in welke ontwikkelingsfase is het
kind?
Transactioneel: Met een transactioneel uitgangspunt wordt het bedoeld dat er altijd sprake is van
interactie tussen het kind en diens opvoeders (en omgeving), en dat gedragingen (of onderlinge
reacties) elkaar op die manier wederzijds beïnvloeden. Kind en ouders beïnvloeden elkaar in directe
zin, maar de geschiedenis en de achtergrond aan ervaringen van zowel kind als opvoeders spelen
daar ook indirect een rol in: ervaringen beïnvloeden immers iemands gedrag in de relationele context
met anderen.
Doel van orthopedagogische diagnostiek
Bijdrage tot het verminderen van een probleem of het oplossen van een probleem.
Niet alleen letten op risico-factoren, maar ook op protectieve factoren (wat gaat goed,
hierop aansluiten en versterken).
Empowerment: mogelijkheden om om te gaan met problemen van cliënten vergroten het
kind/ het gezin versterken zodat ze zelf weer om kunnen gaan met hun problemen.
Hoe voeren we diagnostiek uit?
1. Op basis van onze theoretische kennis m.b.t opvoeding en ontwikkeling
2. Met behulp van een systematische aanpak: door gebruik van het hypothese toetsend model
en de Diagnostische Cyclus.
3. Diagnoses worden gesteld aan de hand van Classificatie systemen, zoals het DSM.
Diagnose: Een gedetailleerd en omvattend beeld met een verklaring voor de problemen van de cliënt
en zijn/haar situatie, uitmondend in een advies.
, Bijv. de DSM of ICD (International Classification of Diseases).
Handelingsgerichte diagnostiek: geen echte diagnose kunnen geven maar toch is er advies nodig
voor een situatie.
Belangrijkste DSM-5 classificatie categorieën voor kinderen
Neurobiologische ontwikkelingsstoornissen:
Verstandelijke beperking, Autisme, Communicatie / Taalstoornissen, ADHD, Motorische stoornissen,
TICs, Leerstoornissen: Dyslexie, Dyscalculie.
Disruptieve, impulsbeheersings- en andere gedragsproblemen:
Conduct Disorder (ernstige gedragsproblemen), ODD (oppositioneel gedrag), Angststoornissen,
Depressie, Psychotrauma en stressor gerelateerd, Reactieve Hechtingsstoornis, PTSS, Voedings- en
eetstoornissen, Stoornissen in de zindelijkheid, Slaap waakstoornissen
Andere problemen (V codes); relatie problemen, opvoedingsproblemen, mishandeling,
problemen met onderwijs, werk, economische omstandigheden, huisvesting, acculturatie.
Voor- en nadelen van diagnoses en classificaties
Voordelen: betere communicatie met professionals en ouders; systematisch onderzoek naar
aard, voorkomen, oorzaak en gevolg; duidelijke koppeling met prognoses; en met
behandelingsmogelijkheden.
Nadelen: Stigmatiserend; te simplificerend, gaat voorbij aan omstandigheden en relaties die
van belang zijn bij de ontwikkeling van psychopathologie; zet aan tot onjuist gebruik
(diagnoses verkeerd geven).
In de praktijk
Systematische aanpak → 5 Vragen / kapstokken
1. Over wie gaat het? het kind, de ouders, de gezinsrelatie?
2. Wat is er aan de hand? (wat zijn de klachten en problemen) onderkenning; verschillende
probleemgebieden.
3. Waardoor komt dat probleem, of waardoor wordt het in stand gehouden? verklaring:
biologisch -, cognifitief-affectief-, gedragsniveau.
4. Wat is er aan te doen? verschillende behandelingen.
5. Wat is mijn advies? advies afhankelijk van behandelmogelijkheden en wensen van
hulpvragers.
Systematische aanpak: De diagnostische cyclus
Aanmelding
Klachtanalyse
Probleemanalyse
Verklaringsanalyse
Indicatieanalyse
Advisering
Rapportage
Kapstokken en diagnostische cyclus
1. Over wie gaat het? aanmelding
2. Wat zijn de klachten en problemen? klachtanalyse, probleemanalyse
3. Waardoor komt dat? verklaringsanalyse
4. Wat is er aan te doen? indicatieanalyse
5. Wat is mijn advies? advisering, rapportage
,De Diagnostische cyclus is gebaseerd op:
Empirische cyclus van De Groot: wetenschappelijk onderzoek.
o Hypotheses die getoetst worden m.b.v. empirische gegevensverzameling.
Regulatieve cyclus van Van Strien: praktijk zorgverlening.
o Het zorgverleningsproces is systematisch en in fases ingedeeld; sommige fases
worden herhaald indien nodig.
Theoretische achtergrond: Empirische cyclus (De Groot)
1. Observatie/oriëntatie op een theorie
2. Hypothese/predictie vanuit de theorie
3. Hypothese toetsing
4. Conclusie geldigheid van de theorie
Essentie is: toetsing van de juistheid van beschrijvingen van de werkelijkheid.
Regulatieve cyclus (Van Strien)
1. Probleemherkenning
2. Probleemdefiniëring / Diagnose
3. Kiezen van een behandeling
4. Plannen van de behandeling
5. Uitvoeren van de behandeling
6. Evaluatie
Essentie is : evaluatie van het effect van geboden hulp.
Regulatieve cyclus vs. empirische cyclus:
o Beide cycli beschrijven een stapsgewijs proces waarin systematisch wordt gezocht naar
toetsing en feedback. Ze hebben echter een verschillend doel:
o Bij de empirische cyclus gaat om stapsgewijze toetsing van de juistheid van hypothesen (van
beschrijvende, verklarende of voorspellende aard) die ten grondslag liggen aan de hulp die
wordt geboden.
o Bij de regulatieve cyclus gaat het om het stapsgewijze bereiken van doelen bij het oplossen
van een probleem.
Om doelen te bereiken is een juiste inschatting van de werkelijkheid nodig daarvoor is
een wetenschappelijke werkwijze nodig: de empirische cyclus. Werkelijkheid = empirie.
De empirische cyclus is dus een onderdeel van de regulatieve cyclus.
De regulatieve cyclus vertaald naar de praktijk
Fase van aanmelding en intake = het
eerste contact
Teamoverleg met fase van voorlopige
indicatiestelling (voorlopig denkschema,
oriënterend beeld).
Fase van gericht onderzoek
Integratiefase
Fase van planning van behandeling
Behandelingsfase
Evaluatiefase
Diagnostische cyclus is gebaseerd op het Hypothese Toetsend Model (HTM)
, Hypothese: Er is sprake van…… bijv. druk gedrag.
Indicaties en contra-indicaties
Indicaties: dingen die je ziet en observeert.
Contra-indicaties: momenten waarop je het tegenovergestelde gedrag ziet.
Aard van de Hypotheses:
o Onderkennende hypotheses: verhelderend; wat is er aan de hand?
o Verklarende hypothese: waardoor komt het?
1.Aanmelding
Wie betreft het? Wie zijn betrokken in deze casus? Is er sprake van een specifieke doelgroep?
Personalia:
• Naam/initialen • Geboortedatum • Leeftijd • Schooltype/groep • Gezinssamenstelling • Woon-
omstandigheden • Culturele achtergrond • Ouderlijk gezag • Risicofactoren • Bijzonderheden.
2. Klachtanalyse
Wat zijn de klachten?
1. Aanmeldings- en/of verwijzingsredenen.
2. Screening: eerste informatie ten aanzien van de problemen die duidelijk worden uit de
eerste vragenlijsten (en/of observaties) en eventueel eerder verzamelde gegevens
(dossieronderzoek).
3. Klachtanalyse op grond van de uitspraken van de client en de hulpvraag die bij het eerste
gesprek naar voren gebracht wordt.
Klacht: Uitspraak van de cliënt, waaruit blijkt dat bepaalde ervaringen als zorgwekkend of negatief
worden beleefd.
Vb. “Hij zit nooit stil, heeft nooit rust in zijn lijf”.
Probleem: Er is in psychologisch en opvoedkundig opzicht sprake van een bedreigende situatie.
Vb. “De jongen is beweeglijk en onrustig, in een mate die niet past bij de omstandigheden en bij de
leeftijd van het kind”.
Klachten hoeven niet altijd problemen te zijn, omdat het ook kan horen bij de leeftijd van het kind.
3.Probleemanalyse
Probleembeschrijving in vaktermen.
Probleemordening en benoeming (het zijn vaak meerdere problemen tegelijk).
o Ordenen in bijv. categorieën van de CBCL of DSM 5.
o Thematische ordening.
o Chronologische ordening.
o Taxatie van ernst :
Past het gedrag bij de leeftijd? Hoe vaak treedt het probleem gedrag op? Is het
situatie gebonden? Is het specifiek voor psychopathologie?
Onderkennende diagnose mogelijk? mogelijk om te zeggen wat er aan de hand is?
Belang Hypothesen? Waarom stel je hypothesen op?
Voor keuze en richting van diagnostisch scenario en behandeling.
Oog hebben voor alternatieve verklaringen!
Inzichtelijkheid diagnostisch proces.
Theorie als basis.
Doelgericht onderzoeken → richtlijn voor behandeling.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller dkonings1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.35. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now