Dit document bevat een superduidelijke samenvatting van het boekje Conjunctuur en Economisch Beleid van de methode Praktische Economie op VWO-niveau op de middelbare school. Dit document bevat examenstof.
Economie
Conjunctuur en economisch beleid
H1 De economische conjunctuur
Om de beweging van de economie inzichtelijk te maken, bekijken we de reële economische groei: de
procentuele verandering van jaar tot jaar van het rëele bruto binnenlands product (bbp).
De blauwe lijn is de reële economische groei: de groep van het bbp gecorrigeerd voor de inflatie. Dit
komt overeen met de volumegroei: de groei van het aantal geproduceerde stuks. Het is de
conjunctuurlijn. Als deze boven de x-as ligt, groeit de economie. Als de lijn onder de x-as ligt,
krimpt de economie. Deze bron laat een onregelmatige slingerbeweging zien. Deze beweging is de
economische conjunctuurbeweging. De rode lijn is de trendmatige groei: de gemiddelde groei over
de afgelopen jaren. Dit wordt ook wel aangeduid als het langetermijngroeipad van de economie.
Je spreekt van hoogconjunctuur als de economie sterker groeit dan de trendmatige groei.
Consumenten geven dan makkelijk geld uit. Ondernemingen blijven niet zitten met onverkochte
voorraden en de bedrijfswinsten zijn hoog. De aandelenkoersen bereiken recordhoogtes en er is weinig
werkloosheid.
Je spreekt van laagconjunctuur als de economie minder sterk groeit dan de trendmatige groei.
Consumenten houden de hand op de knip waardoor bedrijven moeilijker hun producten verkopen.
Hierdoor dalen de belastinginkomsten. Het financieringstekort van de overheid loopt op en het aantal
werklozen stijgt.
Als de economie 2 kwartalen achter elkaar krimpt, spreek je van economische recessie.
Als de economie 3 kwartalen of meer achter elkaar krimpt, spreek je van economische depressie.
, De conjunctuurbeweging heeft 3 kenmerken:
1. De beweging is onregelmatig en niet te voorspellen.
2. De meeste macro-economische variabelen vertonen dezelfde conjunctuurbeweging.
(procyclisch)
3. De beweging verloopt tegengesteld aan het aantal werklozen. (anticyclisch).
Onregelmatigheid
De conjunctuur is moeilijk te voorspellen. Dat is nadelig, want daardoor kan het economisch beleid
niet goed inspelen op wat er gaat komen. Op de korte termijn speelt dit minder, want een jaar vooruit
voorspellen lukt nog wel. Daarvoor zijn wiskunde en statistiek nodig econometrie = de tak van de
economische wetenschap die zich hiermee bezighoudt.
Om de conjunctuur op korte termijn te voorspellen wordt gebruikgemaakt van
conjunctuurindicatoren. Dit zijn macro-economische variabelen waarvan de waarde eerder bekend is
dan die van het bbp. Ze geven een indicatie van de omvang van het toekomstige bbp. Voorbeeld: het
afgegeven bouwvergunningen. Als deze stijgt, weet je dat er in de toekomst meer gebouwd gaat
worden. Uiteindelijk geeft een groei van de bouwactiviteit een hoger bbp.
Om inzicht te krijgen in de conjunctuur, heeft
het CBS een hulpmiddel ontwikkelt: de
conjunctuurklok. Deze klok verdeelt de stand
van de conjunctuur in 4 categorieën:
hoogconjunctuur met dalende of stijgende
conjunctuurbeweging, en laagconjunctuur met
een stijgende of dalende
conjunctuurbeweging.
Deze kan voor elke variabele gemaakt
worden, als er een duidelijke trend voor bestaat.
Procyclische conjunctuurbeweging
Het bbp omvat de gehele economie. Maar de conjunctuurbeweging is ook zichtbaar in andere macro-
economische variabelen, zoals het inkomen van consumenten, bedrijfswinsten, industriële productie
en het aantal verkochte huizen. Omdat de conjunctuurbeweging de gehele economie omvat, worden
alle macro-economische variabelen erdoor beïnvloed.
Macro-economische variabelen die hetzelfde patroon vertonen als de conjunctuurlijn, zijn
procyclisch: hun verandering door de tijd volgt door de conjunctuurbeweging.
Anticyclische conjunctuurbeweging
De conjunctuur lijn en lijn van het jaarlijkse werkloosheidspercentage vertonen een tegengestelde
beweging: als het reële bbp nauwelijks groeit of zelfs krimpt, stijgt het aantal werklozen; als het reële
bbp groeit, dan daalt het aantal werklozen. In een tijd van hoogconjunctuur kunnen bedrijven de vraag
naar hun producten nauwelijks aan. Ze produceren zoveel ze kunnen. Daarvoor hebben ze alle arbeid
nodig die ze kunnen krijgen en daalt dus de werkloosheid. Andersom geldt precies hetzelfde. Macro-
economische variabelen die een tegengesteld patroon vertonen met de conjunctuurlijn zijn anticylisch:
hun verandering door de tijd is tegengesteld aan de conjunctuurbeweging.
Door laagconjunctuur raken mensen onvrijwillig werkloos. Als mensen zelf ontslag nemen, kiezen ze
voor werkloosheid. Dit is vrijwillig werkloos. In goede tijden stijgt de vraag naar arbeid. Het aantal
vacatures neemt toe. Een stijging van het aantal uitzenduren is een indicatie van een aantrekkende
conjunctuur: meer mensen zijn aan het werk gegaan en hebben zicht op een vaste baan.
In laagconjunctuur loopt werkloosheid altijd op. Dit heeft 2 gevolgen voor de begroting van de
overheid:
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller loesvanveen2. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.42. You're not tied to anything after your purchase.
