Class notes
Lesnotities H3: spellen
- Course
- Institution
Lesnotities H3: spellen
[Show more]
Seller
Follow
LuGi
Content preview
H3 SpellenTeksten behorend bij dit hoofdstuk:
Henneman, K. (1994). Problemen van gevorderde spellers. Signalering, diagnostiek en
begeleiding. Bussum: Dick Coutinho.
o Hoofdstuk 1: Spellingsysteem en spellingproces (p. 15-28)
Ghesquière, P. & Van der Leij, A. (2016). Technisch lezen en spellen. In: K. Verschueren en H.
Koomen (red.). Handboek diagnostiek in de leerlingenbegeleiding. Kind en context (pp. 71-
91). Antwerpen: Garant
Inhoudsopgave
1 De spelling van het Nederlands...........................................................................................................2
1.1 Fonologisch/fonemisch principe...................................................................................................2
1.2 Morfologisch principe...................................................................................................................4
1.3 Etymologisch principe...................................................................................................................5
2 Spellingmodellen.................................................................................................................................7
2.1 Taakanalytisch spellingmodel.......................................................................................................7
2.2 Procesmodel voor spelling............................................................................................................9
3 Spelling in de leerplannen.................................................................................................................12
4 Diagnostiek spellen............................................................................................................................13
4.1 Niveaubepaling via dictee...........................................................................................................13
4.1.1 Vormen van dictees.............................................................................................................13
4.1.2 Normtoetsen.......................................................................................................................13
4.1.3 Leerlingvolgsystemen (LVS).................................................................................................14
4.2 Foutenclassificatie......................................................................................................................15
4.2.1 Vuistregels/criteria voor een goed systeem........................................................................15
4.2.2 Verkort Utrechts Classificatiesysteem voor Spelfouten (V-UCS)..........................................15
4.3 Kwalitatieve analyse...................................................................................................................17
5 Taakgerichte leerhulp: spellen (orthodidactisch niveau)...................................................................19
5.1 Opbouwmethodiek.....................................................................................................................20
5.2 Strategiemethodiek....................................................................................................................20
5.3 Inprentingsmethodiek................................................................................................................23
Eerst voorbeeld: TASK (spellingtest) uitvoeren zie practicum
1
,1 De spelling van het Nederlands
PAS OP: niet zo dat elk taalkundig principe wordt uitgelegd in het onderwijs
Hoe zit onze Nederlandse taal taalkundig in elkaar
Hoe wordt die onderwezen in eerste jaren lager onderwijs
Orthografie = systeem van regels waarmee gesproken taal in geschreven taal kan worden omgezet
=> Orthografie van Nederlandse taal volgt 3 principes:
1) Fonologisch/ fonemisch principe
o ‘fonos’ – geluid, klank (telefoon etc)
2) Morfologisch principe
o ‘morfè’ – vorm
3) Etymologisch principe
o Étymos – werkelijk, echt
Ingaan op elk principe in detail
1.1 Fonologisch/fonemisch principe
Basisregel: 1 foneem/klank = 1 grafeem/letter
=> zoveel mogelijk (indien mogelijk alle) klanken door 1 beeld representeren
Nederlands is redelijk klankzuiver
NL = transparante taal: door goed luisteren naar klanken, zelf weten welke grafemen erbij horen
MAAR geen perfecte 1 op 1 relatie
Been niet perfect zuiver: b -ee - n
School niet perfect zuiver: sch -oo-l
Helmgras perfect zuiver: h-e-l-m-g-r-a-s
=> klankbeeld blijft in al deze gevallen wel een houvast
=> hoe transparanter taal en als je goed bent in auditieve discriminatie, dan gemakkelijker spellen
Andere talen:
nog transparantere talen: Spaans, sommige Scandinavische talen
veel minder transparante talen: Engels (heel veel klanken die je op verschillende manieren
kan schrijven – niet vasthouden aan gesproken taal alleen)
MAAR Nederlands kent uitzonderingen op het fonologisch principe:
1) Digrafen
o = 1 foneem wordt door vaste combinatie van twee letters (grafemen) voorgesteld
2
, o 1) Homogeen: zelfde letters
Aa ee oo uu
o 2)heterogeen: verschillende letters
Oe ie ui eu ch ng
PAS OP: ‘ng’ is niet combinatie van n en g, spreek je nog anders uit
2) 1 grafeem gekoppeld aan meerdere verschillende fonemen
o E bvb: wet – benen- de
o Ook omgekeerd: 1 foneem gekoppeld aan meerdere verschillende grafemen
Is leesprobleem, niet spelprobleem
Eg ‘e’: de – lelijk
PAS OP: is niet digrafe, gaat hier om 1 zelfde uitspraak die gekoppeld wordt
aan verschillende lettertekens
3) Abstractie van verbindingsklanken
o > fonologie: in sommige woorden zitten bepaalde uitgesproken klanken niet in het
schriftbeeld
=> er zitten klanken in die je wel schrijft en klanken in die je niet schrijft
=> klanken die je niet schrijft zijn verbindingsklanken die de uitspraak
vergemakkelijken: woorden zijn 1 geheel in betekenis, maar ook in klank, dus
geen auditieve pauze tussen moeilijke overgangen
o Eg melk: m-e-l-e?-k
o Eg janu-w?-ari
o Eg twee-j?-ën
4) Invloed van klankpositie binnen woord
o Eg slaap – slapen – slappe => 1e keer met lange klinker, tweede keer met korte
klinker, derde keer met dubbele medeklinker
o = wat wij nu gebruiken als spellingregel: verenkelen en verdubbelen
Met ‘korte klinker verdubbel’ = regel gesloten lettergreep – korte klinker => VERDUBBELEN
UITZ: ‘Open onbeklemtoonde lettergreep’
Met ‘lange klinker ‘verenkel’ = regel open lettegreep – lange klinker => VERENKELEN
UITZ: als lange klank op einde van een woord: enkele letter
Eg nu, sla
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LuGi. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53068 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now