Training gesprek met chronisch ziekte
Luisteren
OOMKES
Er kunnen verschillende problemen komen bij het luisteren
● Bij de verbale en non-verbale communicatie vanuit de spreker;
● Bij het vertalen van de boodschappen;
● Selectief luisteren: horen wat wat we willen horen.
Actief luisteren: de ander vertellen hoe je zijn boodschap begrijpt. Het maakt de ander
duidelijk dat je naar hem luistert, en laat jou weten of je indruk klopt.
Actief luisteren doe je in drie belangrijke situaties:
● Wanneer je niet zeker weet of je begrijpt wat de ander bedoelt;
● Wanneer hij een belangrijke of emotioneel geladen boodschap uitzendt;
● Wanneer die boodschap voor jou emotionele of zakelijke gevolgen heeft.
Hoe
● Je richt je je op de gevoelens die de ander aangeeft, op zijn woorden of beide.
○ Dat hangt af van wat je niet goed begrepen hebt en van wat je het
belangrijkste vindt.
● Je poging tot actief luisteren rond je af met een conclusie zoals ‘klopt dat?’.
○ Je krijgt of te horen dat het goed is
○ of dat het niet goed was en dan krijg je wel een uitleg wat er wel bedoeld
werd.
● 2e onderdeel van actief luisteren is doorvragen.
● 3e onderdeel is met een gevoelsreactie zeggen wat het verhaal van de ander je doet.
Doordat je actief luistert, de problemen begrijpt en terug spiegelt van de ander, toon je dat je
erop vertrouwt dat ze zelf het probleem kunnen oplossen. Dit zorgt er ook voor dat anderen
een positiever gevoel over zichzelf gaan krijgen, je meer gaan mogen en meer vertrouwen.
Actief luisteren houdt het gesprek op gang. Door je belangstelling wil de anderen meer
vertellen. Je stelt mensen op hun gemak door geen kritiek of adviezen te geven.
Ook zorgt actief luisteren ervoor dat je altijd iets hebt om te zeggen.
● Je bent niet bezig met twee gesprekken
○ eentje met diegene waarmee je praat
○ eentje in je hoofd met de twijfels over wat je moet zeggen.
Veel gemaakte fouten bij actief luisteren
● Napraten of papegaaien: het herhalen van opmerkingen van de andere in (bijna)
dezelfde woorden.
○ Geven indruk van begrip ipv. conclusie geven over de betekenis achter de
woorden van de ander.
● Gevoelens negeren of bagatelliseren: door gevoelens te negeren of verminderen van
sterkte denk je dat deze wel weg zullen gaan. Maar de echtheid en sterkte van deze
gevoelens stijgt dan juist.
, ● Te ver vooruit luisteren: Je kan ong 3x zo snel luisteren als praten, je bent dus
vooruit op de persoon die tegen jou praat. Hierdoor kunnen je gedachten gaan
zwerven.
○ Vooruitlopend op de ander ipv stilstaan bij wat de ander zegt.
Non-verbale boodschappen zijn vaak moeilijker correct te begrijpen dan verbale, omdat een
non-verbale boodschap vaak verschillende gevoelens kan aanduiden. Om dit goed te doen
moet je de volgende drie stappen je interpretaties na gaan.
1. Zeg de ander wat je hem zag en hoorde doen, waardoor je tot een conclusie kwam.
2. Vertel welke conclusie je, onder voorbehoud, trok uit het gedrag van de ander.
3. Vraag of die conclusie klopt.
a. Je kan ook ipv een conclusie trekken vragen om uitleg over wat je is
opgevallen.
Reactie op non-verbale signalen in sociale situaties → verbaal reageren.
Reactie op non-verbale signalen in zakelijke situaties → non-verbaal.
● Hierdoor kan je niet een negatief antwoord uitlokken als je vraagt waarom diegene
negatieve non-verbale signalen afgeeft.
Regels voor luisteren in zakelijke situaties.
Het doel in de zakenwereld is het verkopen van jezelf en van je product, dienst, voorstel of
idee.
● Luisterfase: eerste fase van een gesprek
○ Doel: je toekomstige klant relevante vragen stellen en naar zijn antwoorden
luisteren. Hierdoor krijg je informatie die je kan helpen om voor jou te gaan.
● Niet schrijven onder het luisteren
○ Je verstoort de gedachtegang van een ander. Diegene zal je onbeleefd
vinden of op zijn hoede raken omdat je zijn woorden vastlegt.
● Doen alsof
○ Je mist belangrijke informatie waarmee je de zaak in je voordeel had kunnen
afronden.
Begrijpend reageren
Sympathiseren: een goede vorm van begrip tonen
● Je laat zien dat je begrijpt hoe het met de ander is.
Onthullen: gevoelsreactie geven
● Vooral als het verhaal van de ander emotioneel is en als het je iets doet.
● Je geeft je gevoel van dat moment.
Vergelijken
● NIET: dat had ik 5 jaar geleden ook toen ik dat voor de eerste keer deed.
● WEL: zeggen dat je diegene gebruikt, dat je dat zelf ook spannend vindt.
Je kan leren actief te luisteren door aan de ander te vragen om opmerkingen aan jezelf terug
te geven.
ADRIAANSEN EN CARIS
Goed luisteren: jouw gesprekspartner de gelegenheid geven en stimuleren om te vertellen
wat hij werkelijk te vertellen heeft.
● Stimuleert tot verder vertellen
, ● Veronderstelt een actieve inzet: je moet iets doen om te laten merken dat je
geïnteresseerd bent
● Werkt naar twee kanten
○ Het kweekt een sfeer van vertrouwen waarin je je verhaal kwijt kunt en kwijt
wilt.
○ Biedt de luisteraar de meeste kans om inzicht te krijgen in alle belangrijke
aspecten van de situatie waarover de ander vertelt.
Door goed te luisteren bereik je een aantal dingen tegelijkertijd
● Je laat de verteller weten dat je hem begrijpt of dat je het in elk geval probeert
○ Verstevigt de onderlinge band, omdat hij zich geaccepteerd voelt.
● Je stimuleert de ander het verhaal te vertellen zoals hij dat zelf werkelijk ziet / beleeft
○ Vertrouwelijke sfeer kan ervoor zorgen dat er de emotionele betekenis van
het verhaal verteld wordt.
● Je schept duidelijkheid, zowel voor de verteller als voor jezelf. Je probeert alle
belangrijke gegevens te ordenen
○ Er ontstaat helderheid over de situatie.
● Je voorkomt dat je voorbarige conclusies trekt, dat je iemand geruststelt voordat je
weet wat de situatie voor hem precies betekent en dat je adviezen en raadgevingen
geeft waar de ander niets aan heeft.
● Je biedt de ander de mogelijkheid zijn verhaal kwijt te kunnen
○ Problemen die niet op te lossen zijn, worden vaak gemakkelijker te
accepteren.
Principes van goed luisteren
● Acceptatie van de ander: accepteer de ander zoals hij is.
● Respect voor de gevoelens van de ander: je laat niet je eigen inschatting van de
situatie bepalen hoe het gesprek verloopt, maar je accepteert de gevoelens van die
persoon.
● Tolerantie ten aanzien van iemands eigenaardigheden: Jouw eigen opvattingen zijn
niet belangrijk tijdens het gesprek, ook al heb je bedenkingen bij iemands gedrag.
○ Als je er iets van zegt, zal het gesprek meteen eindigen. Je zult dus nooit
weten waarom iemand dat gedaan heeft
Belangrijke aspecten om het luisteren in je gedrag zichtbaar te maken
● Maak oogcontact
○ Je maakt duidelijk dat je op diegene bent gericht, dat je aandacht voor hem
hebt.
● Neem een geïnteresseerde houding aan
○ Een open, uitnodigende lichaamshouding ipv onderuitgezakt zitten→
je ziet dat iemand geïnteresseerd is.
● Moedig de verteller aan door te gaan
○ Af en toe knikken, een gebaar maken, verbaasd kijken,
wenkbrauwen fronsen, ja zeggen → dit zijn kleine aanmoedigingen
zodat je het gevoel aan de verteller geeft om door te vertellen.
● Vraag verduidelijking als je iets niet begrijpt
○ Het is een vorm van interesse. Vragen over wat er verteld is.
● Vraag door
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller EstherEnnenga. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.97. You're not tied to anything after your purchase.