HOOFDSTUK 1: PREVENTIE VAN FUNCTIEVERLIES ........................................................................... 6
DE FUNCTIONELE MOGELIJKHEDEN IN KAART BRENGEN ................................................................................ 6
KATZ-SCHAAL .................................................................................................................................................................. 6
BELRAI .............................................................................................................................................................................. 7
DE IADL-SCHAAL VAN LAWTON EN BRODY .................................................................................................................... 7
KLINISCHE REDENEREN ALS PROACTIEVE METHODIEK ................................................................................... 7
HET COMPREHENSIVE GERIATRIC ASSESSMENT ALS HEFBOOM ........................................................................ 7
ZIEKENHUISGERELATEERD FUNCTIEVERLIES ................................................................................................. 8
GERIATRISCHE KENNIS DRAAGT BIJ TOT GOEDE ZORG.................................................................................. 8
HOOFDSTUK 2 DEMENTIE: EEN CHRONISCHE AANDOENING MET IMPACT OP HET DAGELIJKSE
LEVEN ................................................................................................................................................. 8
DEMENTIE, EEN NEUROCOGNNITIEVE STOORNIS .......................................................................................... 8
CLASSIFICATIE BIJ NEUROCOGNITIEVE STOORNISSEN ...................................................................................................... 8
BEPERKTE NEUROCOGINITIEVE STOORNIS ........................................................................................................................ 9
UITGEBREIDE NEUROCOGNITIEVE STORRNIS ..................................................................................................................... 9
DEMENTIE, EEN MAATSCHAPPELIJK RELEVANTE CHRONISCHE AANDOENING .................................................. 10
DEMENTIE IN DRIE SPECIFIEKE SITUATIES ................................................................................................... 10
JONGDEMENTIE ............................................................................................................................................................ 10
DEMENTIE BIJ PERSONEN HET SYNDROOM VAN DOWN ................................................................................................ 10
DEMENTIE BIJ OUDEREN MET EEN MIGRATIEACHTERGROND ........................................................................................... 11
COGNITIEVE SYMPTOMEN BIJ DEMENTIE ................................................................................................... 11
MOEILIJKHEDEN MET DE AANDACHT .............................................................................................................................. 11
SLECHTER FUNCTIONEREN GEHEUGEN ........................................................................................................................... 12
TAALSTOORNIS ............................................................................................................................................................. 12
PROBLEMEN MET RUIMTELIJK INZICHT ............................................................................................................................ 12
EXECUTIEF FUNCTIONEREN ............................................................................................................................................ 12
VAN NIET-PLUISGEVOEL TOT NEUROPSYCHOLOGISCHE SCREENING EN ONDERZOEK ........................................ 12
NIET-PLUISGEVOEL ........................................................................................................................................................ 12
NEUROPSYCHOLOGISCHE SCREENING.......................................................................................................................... 13
NEUROPSYCHOLOGISCH ONDERZOEK.......................................................................................................................... 13
VORMEN VAN DEMENTIE ....................................................................................................................... 13
ZIEKTE VAN ALZHEIMER.................................................................................................................................................. 14
VASCULAIRE DEMENTIE .................................................................................................................................................. 14
FRONTOTEMPORALE DEMENTIE...................................................................................................................................... 14
DEMENTIE MET LEWY-BODIES ........................................................................................................................................ 14
ANDERE VORMEN VAN DEMENTIE .................................................................................................................................. 15
ERFELIJKHEID ....................................................................................................................................... 15
OVERERVING ................................................................................................................................................................ 15
GENETISCHE ONDERZOEK ............................................................................................................................................. 15
PREVENTIE........................................................................................................................................... 15
MEDICAMENTEUZE BEHANDELING VAN DE COGNITIEVE SYMPTOMEN BIJ DEMENTIE ......................................... 15
CHOLINESTERASEREMMERS ............................................................................................................................................ 16
MEMANTIE..................................................................................................................................................................... 16
GEVOLGEN VAN DEMENTIE .................................................................................................................... 16
DAGELIJKSE HANDELINGEN WORDEN MOEILIJK ............................................................................................................ 16
PROBLEMEN BIJ HET HERKENNEN VAN VOORWERPEN EN PERSONEN ............................................................................ 16
DE FATSOENSNORMEN VERDWIJNEN ............................................................................................................................ 16
Geriatrische zorg & ouderenzorg 2
,Bachelor verpleegkunde: OPL 2
HOOFDSTUK 3: DEMENTIE: PREVENTIE EN AANPAK VAN GEDRAGSMATIGE EN
PSYCHOLOGISCHE SYMPTOMEN BIJ DEMENTIE .............................................................................. 17
DEMENTIE: BELEVINGSGERICHTE ZORG MAAKT HET VERSCHIL ...................................................................... 17
DE FASE VAN DE BEDREIGENDE-IK-BELEVING ................................................................................................................. 17
DE FASE VAN DE VERDWAALDE-IK-BELEVING................................................................................................................. 17
DE FASE VAN DE VERBORGEN-IK- EN VERZONKEN-IK-BELEVING.................................................................................... 18
LEVENSEINDE ................................................................................................................................................................. 18
SPECIFIEKE METHODEN EN TECHNIEKEN .................................................................................................... 18
REALITEITSORIËNTERENDE BENADERING .......................................................................................................................... 18
REMINISCENTIE .............................................................................................................................................................. 18
SNOEZELEN ................................................................................................................................................................... 19
PDL-BENADERING ......................................................................................................................................................... 19
BEWUST COMMUNICEREN OVER EN MET PERSONEN MET DEMENTIE ............................................................... 19
ALGEMENE COMMUNICATIETIPS .................................................................................................................................... 19
PERSOONSGERICHTE ZORG .......................................................................................................................................... 19
DEMENTIA CARE MAPPING ............................................................................................................................................ 19
GEDRAGSVERANDERINGEN BIJ DEMENTIE: BELANG VAN WOORDKEUZE EN VISIE ............................................ 19
WOORDKEUZE.............................................................................................................................................................. 19
VISIE.............................................................................................................................................................................. 20
MULTIFACTORIEEL VERKLARINGSMODEL VOOR GEDRAGSMATIGE EN PSYCHOLOGISCHE SYMPTOMEN ................ 20
PROGRESSIVELY LOWERED STRESS THRESHOLD-MODEL ................................................................................................ 21
UNMET-NEEDS INTERACTION WITH DEMENTIA-MODEL .................................................................................................. 21
PERSOONSGERICHTE ZORG BIJ DAGELIJKSE ZORG EN ZORG VOOR GEZONDHEID ........................................... 21
PERSOONSGERICHTE ZORG BIJ HYGIËNSCHE ZORGEN EN MONDZORG ....................................................................... 21
PERSOONSGERICHTE ZORG BIJ HET MAALTIJDGEBEUREN .............................................................................................. 21
PERSOONSGERICHTE ZORG BIJ HET TOILETGEBEUREN ................................................................................................... 21
PERSOONSGERICHTE ZORG BIJ DE BALANS TUSSEN RUST EN ACTIVITEIT........................................................................ 21
PERSOONSGERICHTE ZORG BIJ GERIATRISCHE PROBLEMEN........................................................................................... 22
METHODISCH WERKEN BIJ BPSD ............................................................................................................. 22
SIGNALEER TIJDIG, (H)ERKEN BPSD .............................................................................................................................. 22
MAAK EEN GEFUNDEERDE ANALYSE V/H GEDRAG ........................................................................................................ 22
KIES EEN PSYCHOSOCIALE INTERVENTIE DIE GERICHT IS OP DE OORZAKEN EN NIET OP DE UITINGSVORM .................... 22
KIES ALLEEN VOOR PSYCHOFARMACA EN/OF FYSIEKE VRIJHEIDSBEPERKING ALS ANDERE INTERVENTIES NIET HELPEN... 23
EVALUEER ALTIJD ........................................................................................................................................................... 23
DEMENTIEVRIENDELIJKE ZORG IN HET ZIEKENHUIS, HET WOONZORGCENTRUM EN THUISSITUATIE ..................... 23
HOOFDSTUK 4: DELIER ZORG VOOR BETER BIJ HERKENNING EN AANPAK ................................ 23
KENMERKEN VAN DELIER ....................................................................................................................... 23
BEWUSTZINSSTOORNIS MET VERMINDERDE AANDACHT ................................................................................................ 23
ACUUT ONTSTAAN EN FLUCTUEREND VERLOOP ............................................................................................................ 24
VERANDERING IN COGNITIEVE FUNCTIES ...................................................................................................................... 24
GEEN LINK MET ANDERE NEUROCOGNITIEVE STOORNISSEN ......................................................................................... 24
LICHAMELIJKE STOORNIS ............................................................................................................................................... 24
BIJKOMENDE KENMERKEN ............................................................................................................................................. 24
VERSCHILLENDE UITINGSVORMEN............................................................................................................ 25
HYPERACTIEF DELIER ...................................................................................................................................................... 25
HYPOACTIEF DELIER ....................................................................................................................................................... 25
GEMENGDE VORM........................................................................................................................................................ 25
VERSCHIL MET DEMENTIE, DEPRESSIE EN PSYCHOSE .................................................................................... 25
......................................................................................................................................................... 26
RISICO-INSCHATTING EN -ANALYSE ......................................................................................................... 26
RISICOPERSONEN EN RISICOSITUATIES .......................................................................................................................... 26
PREVENTIE ..................................................................................................................................................................... 26
VROEGSIGNALERING............................................................................................................................. 27
Geriatrische zorg & ouderenzorg 3
,Bachelor verpleegkunde: OPL 2
COGNITIEVE BEOORDELING .......................................................................................................................................... 27
SCREENING VAN SYMPTOMEN VAN EEN DELIER ............................................................................................................ 27
SCREENING VAN DE ERNST VAN EEN DELIER .................................................................................................................. 28
INTERVENTIES ...................................................................................................................................... 28
BEHANDELING VAN DE ONDERLIGGENDE STOORNIS..................................................................................................... 28
NIET-MEDICAMENTEUZE INTERVENTIES ........................................................................................................................... 28
MEDICAMENTEUZE INTERVENITES ................................................................................................................................... 29
HOOFDSTUK 5: ZORG VOOR CONTITENTIE ................................................................................... 29
VAN CONTITENTIE NAAR VERHOOGDE GEVOELIGHEID VOOR URINE-INCONTITENTIE ....................................... 29
GEVOLGEN VOOR URINE-INCONTITENTIE ................................................................................................. 30
CHRONISCHE EN ACUTE URINE-INCONTITENTIE BIJ KWETSBARE OUDEREN ...................................................... 30
RISICO-INSCHATTING EN VROEGSIGNALERING VAN ACUTE URINE-INCONTITENTIE .......................................... 30
ANALYSE VAN ACUTE URINE-INCONTITENTIE ............................................................................................ 31
UROGENITALE AANDOENINGEN.................................................................................................................................... 31
ANDERE AANDOENINGEN ............................................................................................................................................. 31
OBSTIPATIE EN FECALE IMPACTIE ................................................................................................................................... 32
GENEESMIDDELEN ......................................................................................................................................................... 33
FUNCTIONELE BEPERKINGEN.......................................................................................................................................... 33
OMGEVINGSFACTOREN................................................................................................................................................ 33
INTERVENTIES BIJ KWETSBARE OUDEREN................................................................................................... 34
INTERVENTIES GERICHT OP DE TOILETGANG .................................................................................................................. 36
INTERVENTIES GERICHT OP DE TOILETHOUDING EN TOILETHYGIËNE............................................................................... 37
HOOFDSTUK 6. PREVENTIE EN AANPAK VAN ONDERVOEDING .................................................. 37
VERHOOGDE GEVOELIGHEID VOOR ONDERVOEDING ................................................................................. 37
GEVOLGEN VAN ONDERVOEDING ........................................................................................................... 37
ONDERVOEDING BIJ KWETSBARE OUDEREN .............................................................................................. 38
RISICO-INSCHATTING EN VROEGSIGNALERING .......................................................................................... 38
KLINISCHE TEKENEN OPSPOREN .................................................................................................................................... 38
VOEDSELINNAME OPVOLGEN ....................................................................................................................................... 38
OPVOLGEN VAN SPECIFIEKE LICHAAMSMATEN ............................................................................................................. 38
BIOCHEMISCHE RESULTATEN EN MEDISCHE BEELDVORMING .......................................................................................... 38
IN GESPREK GAAN EN DOORVRAGEN ........................................................................................................................... 38
GEBRUIK VAN SCREENINGSINSTRUMENTEN ................................................................................................................... 39
ANALYSE VAN ONDERVOEDING ............................................................................................................. 39
LICHAMELIJKE OORZAKEN ............................................................................................................................................. 40
PSYCHISCHE OORZAKEN ............................................................................................................................................... 40
FUNCTIONELE OORZAKEN ............................................................................................................................................. 41
SOCIALE OORZAKEN ..................................................................................................................................................... 41
INTERVENTIES ...................................................................................................................................... 41
PERSOONGERICHTE ZORG ............................................................................................................................................ 41
̈ VLOEDBARE OORZAKEN VAN ONDERVOEDING AANPAKKEN ................................................................................. 42
BEIN
AANGEPASTE FYSIEKE RUIMTE ....................................................................................................................................... 42
AANGEPASTE VOEDING ................................................................................................................................................ 43
HOOFDSTUK 7: ZORG VOOR VISUS EN GEHOOR .......................................................................... 43
VERHOOGDE GEVOELIGHEID VOOR EEN VERMINDERDE VISUS ...................................................................... 43
VERHOOGDE GEVOELIGHEID VOOR GEHOORVERLIES ................................................................................. 43
GEVOLGEN VAN VERMINDERDE VISUS EN VERMINDERD GEHOOR ................................................................. 44
ANALYSE VAN VISUSPROBLEMEN OP OUDERE LEEFTIJD ............................................................................... 44
CATARACT..................................................................................................................................................................... 44
Geriatrische zorg & ouderenzorg 4
,Bachelor verpleegkunde: OPL 2
LEEFTIJDSGEBONDEN MACULADEGENERATIE.................................................................................................................. 45
GLAUCOOM ................................................................................................................................................................. 45
RETINOPATHIE ................................................................................................................................................................ 45
ANDERE AANDOENINGEN .............................................................................................................................................. 45
ANALYSE V. AUDITIEVE PROBLEMEN OP OUDERE LEEFTIJD ........................................................................... 46
AANDOENINGEN .......................................................................................................................................................... 46
EXOGENE FACTOREN .................................................................................................................................................... 46
GENEESMIDDELEN ......................................................................................................................................................... 46
RISICO-INSCHATTING EN VROEGSIGNALERING V/E VERMINDERDE VISUS EN EEN VERMINDERD GEHOOR ............. 47
KLINISCHE TEKENEN VAN VISUSPROBLEMEN .................................................................................................................. 47
ANAMNESE BIJ VISUSPROBLEMEN.................................................................................................................................. 47
KLINISCHE TEKENEN VAN GEHOORPROBLEMEN ............................................................................................................. 47
ANAMNESE BIJ GEHOORPROBLEMEN ............................................................................................................................ 47
DOORVERWIJZEN NAAR EEN ARTS ................................................................................................................................ 47
INTERVENTIES ....................................................................................................................................... 48
HET GEBRUIK VAN HULPMIDDELEN ................................................................................................................................. 48
HOOFDSTUK 8: ZORG VOOR VALPREVENTIE ................................................................................ 49
OUDEREN VALLEN FREQUENT.................................................................................................................. 49
GEVOLGEN VAN VALLEN ....................................................................................................................... 49
SECUNDAIRE VALPREVENTIE: RISICO-INSCHATTING EN VROEGSIGNALERING .................................................. 49
HET GEBRUIK VAN MEETINTRUMENTEN ........................................................................................................................... 50
DE RECENTE VALGESCHIEDENIS ...................................................................................................................................... 50
DE KLINISCHE BLIK ......................................................................................................................................................... 50
BEWONERST IN EEN WOONZORGCENTRUM ................................................................................................................. 50
SECUNDAIRE VALPREVENITE: MULTIFACTORIËLE EVALUATIE EN AANPAK ....................................................... 51
RISICOFACTOREN MET EVALUATIE EN INTERVENTIE ........................................................................................................ 51
THERAPIETROUW ........................................................................................................................................................... 54
MULTIDISCIPLINAIRE SAMENWERKING ........................................................................................................................... 55
DE VALKLINIEK ............................................................................................................................................................... 55
TERTIAIRE VALPREVENTIE ....................................................................................................................... 55
HOOFDSTUK 9: PREVENTIE VAN GENEESMIDDEL GERELATEERDE PROBLEMEN............................ 56
ANALYSE VAN GENEESMIDDEL GERELATEERDE PROBLEMEN ......................................................................... 56
OVERZICHT VAN DE VERSCHILLENDE OORZAKEN........................................................................................................... 56
POLYFARMACIE.............................................................................................................................................................. 56
HET VOORSCHRIFTGEDRAG VAN ARTSEN ...................................................................................................................... 56
GENEESMIDDELEN DIE VAAK BIJWERKINGEN GEVEN ..................................................................................................... 58
PREVENTIE VAN GENEESMIDDEL GERELATEERDE PROBLEMEN ....................................................................... 58
DE FARMACOTHERAPEUTISCHE (HETERO)ANAMNESE ..................................................................................................... 58
HET MEDICATIESCHEMA EVALUEREN EN OPTIMALISEREN ................................................................................................ 59
THERAPIETROUW ONDERSTEUNEN ................................................................................................................................. 60
HOOFDSTUK10 ZORG BIJ SOCIALE KWETSBAARHEID - EENZAAMHEID ....................................... 61
DE TERM ‘EENZAAMHEID’ ...................................................................................................................... 61
VERHOOGDE GEVOELIGHEID .................................................................................................................. 62
EIGEN PERCEPTIE ........................................................................................................................................................... 62
UITLOKKENDE FACTOREN .............................................................................................................................................. 62
GEVOLGEN .......................................................................................................................................... 63
RISICO-INSCHATTING ............................................................................................................................ 63
VROEGSIGNALERING............................................................................................................................. 63
DIRECT VRAGEN NAAR EENZAAMHEID ........................................................................................................................... 63
Geriatrische zorg & ouderenzorg 5
, Bachelor verpleegkunde: OPL 2
UCLA LONELINESS SCALE ............................................................................................................................................. 63
EENZAAMHEIDSSCHAAL VAN DE JONG-GIERVELD ........................................................................................................ 64
INTERVENTIES ...................................................................................................................................... 64
MAATWERK .................................................................................................................................................................. 64
EENZAAMHEID AANPAKKEN ........................................................................................................................................... 64
ENKELE VOORBEELDEN .................................................................................................................................................. 64
Hoofdstuk 1: preventie van functieverlies
De functionele mogelijkheden in kaart brengen
• Evaluatie v. functionele toestand gaan we mogelijkheden en beperkingen na v. oudere ZO bij dagelijks
functioneren.
ADL. IADL
Activiteiten v/h dagelijks leven Instrumentele activiteiten v/h dagelijks leven
Bv aankleden, naar toilet gaan, koken Bv: boodschappen, financiële dingen
® ADL à v. belang voor zelfredzaamheid in eigen leefomgeving.
® IADL à complexere activiteiten, planning en inzicht nodig zijn.
• ADL en IADL in kaart brengen met specifieke meetinstrumenten
® Katz-schaal
® IADL-schaal van Lawton en brody
® BelRai
Katz-schaal
• Bevraagt mate waarin persoon hulp nodig heeft bij uitvoeren v. 6 activiteiten v. dagelijks leven.
® Wassen
® Kleden
® Verplaatsen
® Toiletbezoek
® Contitentie
® Eten
• Ontwikkelde in jaren 1960 om evolutie op te volgen bij oudere ZO voor en na operatieve behandeling
v. femurhalsfractuur. Wordt gebruikt voor opsporen v. problemen bij uitvoeren v. ADL en opstellen v.
zorgplan.
• België à hanteren voor financiering v. zorgkost in WZC en thuisvpk.
• in ouderenzorg scoren we, in tegenstelling tot thuisvpk aan hand v/d schaal ook de mate v. oriëntatie in
tijd en ruimte à vaak moeilijk en noodzaakt gebruik v. specifieke meetinstrumenten. Mini mental state
examination (MMSE) à wereldwijde test die in 10 min een globale indruk geeft over cognitief
functioneren.
• 5 verschillende zorgprofielen
® O: bijna geen zorg/hulp nodig
® A: lichte zorg: beperking hulp nodig
® B: zorgafhankelijk: uitgebreide hulp nodig van derden
® C: zwaar fysiek zorgafhankelijk; zorgprofiel Cd -> gedesoriënteerd in tijd en ruimte en Cc ->
comateuze bewoners
® D: diagnose dementie vastgesteld
• Voorbeelden
® Als oudere ZO visuele beperkingen heeft, zal zorgondersteuning bij ADL meer in beslag nemen
® Bewoner met dementie in WZC gedragsmatige of psychologische symptomen vertoont, zal
nood aan ondersteuning groter zijn.
Geriatrische zorg & ouderenzorg 6
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller studentverpleegkunde1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.78. You're not tied to anything after your purchase.