Class notes
Aantekeningen Hoorcolleges Inleiding Psychologie CIJFER tentamen 7.3
- Course
- Institution
Dit zijn alle aantekeningen van de hoorcolleges van Inleiding Psychologie jaar 1 periode 1
[Show more]
Seller
Follow
noabax12
Reviews received
Content preview
Inleiding PsychologieTopic 1: Genen en Evolutie
Wat is psychologie?
• Psychologie is de wetenschappelijke studie van geest, brein en gedrag
• Psychologie is de wetenschappelijke studie van geest en brein om gedrag te verklaren
Waarom hebben we daar een wetenschap voor nodig? → Omdat gezond verstand faalt
Het idee over de genetische basis van een persoon wisselde flink in de afgelopen jaren:
• Jaren 70: men dacht dat het gedrag van een persoon alleen werd veroorzaakt door de
omgeving van een persoon
• Jaren 90: men dacht dat alleen genen het gedrag van een persoon veroorzaakt
• Heden: zowel de genen als de omgeving hebben invloed op het gedrag van een persoon
Genen:
• Betekenisvolle delen van het DNA-molecuul
• Regel de functie van de cel door instructies te geven voor het maken van eiwitten (proteïne)
Genexpressie:
• Of een gen ''aan'' of ''uit'' staat; de mate waarin een gen wordt getranscribeerd in een
volgorde van aminozuren (eiwit) → Het eiwit wordt niet geproduceerd als het gen ‘uit’
wordt gezet. Genexpressie is in dit geval niet aanwezig!!!
• Alle cellen bevatten dezelfde informatie. Door genexpressie verschillen cellen van elkaar
en hebben ze andere functies. Een huidcel is bijvoorbeeld heel wat anders dan een
hersencel. Alleen genen die een relevante functie hebben voor een specifieke cel worden
''aan'' gezet → Of een specifiek gen ''aan'' of ''uit'' wordt gezet, wordt bepaald door de
biomedische omgeving in de cel
➢ De biomedische omgeving in de cel wordt beïnvloed door bijvoorbeeld de
omgeving buiten de cel, timing in ontwikkeling, de algehele omgeving, ervaring en
gedrag
Genotype: De specifieke genen set van een organisme
Fenotype: De openlijke eigenschappen en gedragingen van een organisme. Dit wordt bepaald door
genotype en omgeving (ervaring, verleden en heden)
➔ denk aan eeneiige tweelingen die exact hetzelfde genotype hebben maar er toch een beetje
anders uitzien
,Elk gen is gekoppeld aan een ander gen. De paren bevinden
zich op overeenkomstige posities op paren chromosomen.
Een allel is een specifieke variant van een gen (AA, Aa, aa)
• AA, aa → Homozygoot
• Aa → Heterozygoot
• ''A'' is het dominante allel en ''a'' het recessieve allel
Een specifieke eigenschap of gedrag wordt bepaald door de interactie tussen de omgeving
(verleden en heden) en:
• Eén genenpaar
• Meerdere genenparen: polygenetische overerving
Het genoom is door de jaren heen gevormd door evolutie → Darwins evolutietheorie
De evolutie van Charles Darwin veronderstelde dat alle moderne organismen
• Afstammen van een kleine groep gedeelde voorouders.
• Zijn in de loop van de tijd samengesmolten door het proces van evolutie
Het belangrijkste mechanisme van evolutie is natuurlijke selectie. Natuurlijke selectie is de
differentiële overleving en een productie van individuen als gevolg van verschillende fenotypes.
Drie voorwaarden voor natuurlijke selectie:
• Er is variatie tussen individuen van een populatie
• Individuen met een bepaalde eigenschap overleven en reproduceren sneller dan anderen.
• De eigenschap die bij dit voordeel hoort, wordt doorgegeven van ouder op nageslacht.
Wanneer er wordt voldaan aan deze condities zullen specifieke eigenschappen beter
vertegenwoordigd worden in de volgende generatie
Darwin wist echter niet hoe variaties tussen individuen ontstonden en hoe ze werden doorgegeven
van ouders op nakomelingen
Organismen verschillen in genotype en variaties in genotype worden van generatie op generatie
doorgegeven. Waar het om gaat is het voortbestaan van genen en niet het voortbestaan van de
individuen. Dus ouders beschermen hun nakomelingen, zelfs als dat betekent dat ze in gevaar
zullen zijn
Het bewijs voor de moderne evolutietheorie komt uit vele bronnen. Bijvoorbeeld:
• Het fossielenbestand
• De gelijkenis tussen genomen van verschillende organismen
• Pseudogenes → dit is een inactief gen dat geen eiwit produceert (een soort niet-
functionerend gen). Dit gen functioneerde waarschijnlijk in onze voorouders, maar
functioneert niet meer als gevolg van een of andere mutatie.
, • Verspreiding van soorten over de wereld → continentale eilanden vs. oceanische eilanden
Een continentaal eiland → Was ooit verbonden met het grote continent (Pangea), b.v. Japan
Een oceanisch eiland → Was nooit verbonden met een groot continent (Pangea), b.v. Hawaii
Een continentaal eiland heeft een grotere variëteit aan soorten dan een oceanisch eiland.
Ondanks overweldigend bewijs blijven veel mensen sceptisch over de evolutietheorie.
De evolutietheorie volgt die evolutie niet:
• Verbetert organismen op de een of andere manier → alleen adaptiever.
• Kan alleen leiden tot rigide (=ster) gedragspatronen
Natuur (genen) versus Nurture (omgeving). Dit debat is steeds irrelevanter geworden. In plaats
daarvan is er een continue interactie tussen genen en omgeving! Wie we zijn, wordt bepaald door
hoe onze genen tot uiting komen in verschillende omgevingen
Onderzoek van Caspi (2002) → Onderzoekers hebben gemeten welke kinderen door hun ouders
werden mishandeld (nurture). De onderzoekers maten de aanwezigheid van het MAOA-gen, dat
in twee vormen voorkomt. De ene vorm leidt tot hogere niveaus van MOA, en de andere vorm leidt
tot lagere niveaus (nature). Het resultaat concludeerde dat degenen met het MAOA-gen voor lage
MOA-activiteit veel meer kans hadden dan anderen om veroordeeld te zijn voor geweldsmisdrijven
als ze als kinderen waren mishandeld. De effecten van mishandeling hadden minder invloed op
degenen met het hoge-MOA-gen.
Dus de combinatie van een MOAO-allel voor lage MOA-activiteit (nature) en ernstige
mishandeling (nurture), kan leiden tot een grotere kans om veroordeeld te worden voor
geweldsmisdrijven.
Conclusie: je genen bepalen de limiet van de persoon die je kunt zijn, maar je omgeving waarin je
opgroeit, bepaalt de persoon die je kunt worden
, Topic 2: Het brein en haar zenuwstelsel
Het zenuwstelsel bestaat uit twee basissoorten cellen:
• Glia → Hebben primair een ondersteunende functie
• Neuronen → Ontvangen informatie en geven informatie door
aan andere cellen door elektrische pulsen
Dendrieten: zijn gespecialiseerd in het ontvangen van informatie van
andere neuronen
Axon: is gespecialiseerd in het doorgeven van informatie aan andere
neuronen.
Verschillende soorten neuronen:
• Zintuiglijke receptoren: ontvangen de informatie van buitenaf
• Sensorische (afferente) neuronen: vervoert informatie naar het
CZS
• Motor (efferente) neuronen: brengt informatie vanuit het CZS
om spiercellen te activeren
• Interneuronen: neuronen die connecties maken binnen het CZS
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller noabax12. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67474 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now