Summary
Samenvatting Plichtenleer En Ethisch Handelen (Koen van Damme)
- Course
- Institution
Volledige samenvatting van het OLOD Plichtenleer en ethisch handelen. Alles wat gezegd en gezien is in de lessen staat hierin.
[Show more]
1 review
By: lisaxsmet • 1 year ago
Seller
Follow
BVSMILLA
Reviews received
Content preview
Plichtenleer en ethisch handelenInleiding
Wat juist of fout is, heeft dikwijls zijn oorsprong in cultuur. Maar ook in de landen waarin de actie
zich voordoet of de waarden waaraan je jezelf aan hecht.
Zie voorbeelden geschiedenis:
-> Hoe verder we komen in de tijd, hoe meer mensen met elkaar zullen samenleven in steden. De
mensen wonen dichter bij elkaar en komen met elkaar in contact. Er is meer nood aan regels en
wetten om deftig met elkaar te kunnen samenleven.
Babylonië: -> grootste stad van de wereld
Grote steen: de codex van Hammurabi. In deze codex staan veel wetten en juridische
beslissingen. Deze zijn gebaseerd op de na te streven gedragingen van de koning. De koning
moest tonen aan de bevolking hoe je hoorde te leven. Deze codex bestond uit 300 oordelen bij
300 situaties. (bv. omtrent diefstal, landbouw,…)
-> Het ging hier veelal om oog om oog, tand om tand
Griekse Oudheid: eerste democratie onder Pericles.
Ostracisme!! -> Bepaald politiek handelen werd beoordeeld op juist of fout en men kon stemmen
of deze persoon mocht blijven of ze verbannen werd van Athene. Dit alles om eenheid binnen de
samenleving te bewaken en conflicten te vermijden.
Romeinse Rijk: Hoogtepunt keizerrijk 1e en 2e eeuw
- Romeinse recht waarvan momenteel nog aantal sporen aanwezig zijn. (evolueerde gedurende
2500 jaar!!)
- Mensenrechten? Neen, er was vast en zeker nog spraken van slavenhandel en afgedwongen
belastingen. Weinig sprake van de waarde van mensen. (Mensenrechten)
Vb christendom: mensen deden het goeie, omdat ze anders naar de hel moesten. Christendom
heeft ook heel lang sterk gestaan en mee bepaald wat moreel juist en niet juist was.
Immanuel kant (18de eeuw): Hoe en wanneer kunnen we iets goed kennen? Wat is het goed
handelen? -> Nagedacht over het kennen en de ethiek!!
-> Zie later
1 of 65
,UVRM- 1948 (Universele verklaring voor de rechten van de mens)
- Iedereen wordt gelijk geboren
- Elke mens heeft basisrechten die moeten gerespecteerd worden
- Heeft zeer veel impact gehad op huidige systemen,…
1991- Wonen en huisvesting
Iedereen heeft recht op behoorlijke huisvesting- Belgische grondwet. Wonen wordt dusdanig als
primaire behoefte gezien zoals eten en drinken.
Samenvattend:
- Morele normen zijn het product van menselijk samenleven om de samenhorigheid van de groep
te beschermen en te versterken
- De grondslag ervan ligt in het gezichtspunt van de mens zelf
-> Hoe verder we komen in de tijd, hoe meer mensen met elkaar zullen samenleven in steden. De
mensen wonen dichter bij elkaar en komen met elkaar in contact. Er is meer nood aan regels en
wetten om deftig met elkaar te kunnen samenleven. Men wou niet verzwakken tot een soort
chaotische natuurstaat waar alles kan en mag.
Ethische systemen: Begrippen
Ethiek:
- Ethos - gewoonte of zedelijke handeling
- Centrale vraag: welke menselijke beslissingen/handelingen zijn goed of toelaatbaar en welk
slecht of niet toelaatbaar.
- het onderzoek en de rechtvaardiging van ethische waarden (wrm vind ik dit juist of fout), van
morele normen en waardestelsels
Filosofie:
3 grote pijlers:
1. Logica: hoe kun je aan betrouwbare kennis komen? bv: wetenschap
2. Fysica: Hoe zit de wereld in elkaar?
3. Ethica: Wat hoor je wel/niet te doen?
2 of 65
,Waarden en normen
Waarden zijn de dingen die je belangrijk vindt. Zaken die waardevol gevonden worden door
iemand of een groep mensen.
bv. eerlijkheid, gelijkheid, waardigheid, respect, vrijheid,…
-> Sterk cultureel bepaald!!!
Normen zijn de uitdrukkingen van waarden, hoe we ze omzetten in de praktijk (wetten en regels).
Hoe je sociaal gewenst met elkaar omgaat.
- Specifieke gedragsregels
- Bepaald door en voor een bepaald groep
Integriteit (meervoudig begrip)
-> Geheel van gedragsvormen, kennis en attitudes om vertrouwen te creëren en te behouden
Wordt bepaald door:
- regelgeving
- beperken van verleidingen (risico’s) -> zie uitleg integriteitrisico
- vaardigheden van moraal oordelen
Individuele integriteit
- doen wat je zegt
- zeggen wat je doet
- betrokkenheid
- eerlijk- en oprechtheid
- …
-> op basis van eigen waarden- en normenstelsel
Sociale integriteit
Verleidingen weerstaan uit je omgeving, machtspositie niet misbruiken of bederven
-> Integriteit kun je niet een beetje doen. Of je streeft een integere houding na, of je doet het niet
-> Integriteit is het juiste doen, ook als niemand kijkt
-> Fatsoen moet je doen - een morele houding dien je actief uit te dragen en niet enkel te
‘denken’
3 of 65
, Moreel dilemma
= een tegenstelling tussen professionele waarden
(vb: projectontwikkelaar zegt tegen aannemer: hou u prijs zo laag dan zorg ik ervoor dat je het
product hebt. Jij gaat dan twijfelen om dit te doen, maar dit is volgens de wet verboden)
Oorzaken van verleiding tot onprofessioneel gedrag:
- omvangrijke geldbedragen (veel geld in vastgoedwereld)
- prestatiedruk/concurrentie (concurrentie onder makelaars)
- (on)duidelijkheid van de gedragsnormen
- ontlopen van verantw. onder ‘dwang’ van bedrijfscultuur ( rol van stagiair)
Moreel oordeel
= het antwoord op de vraag of een handeling of beslissing moreel juist is
Wanneer is een handeling, beslissing moreel juist?
- Als die recht doet aan alle betrokkenen
- Als die op basis van genoeg informatie is genomen
-> Antwoord op deze vraag is ja of neen.
Trolly dilemma: zie pwp
-> Mensen willen vaak de dikke man niet duwen, omdat ze dan rechtstreeks betrokken zijn met
de actie terwijl ze wel de tram van spoor zouden wisselen.
Morele principes/ Ethische systemen
1. Consequentialisme (gevolgen ethiek)
- Het juiste om te doen, hangt af van de gevolgen van je beslissing/handeling.
- Je handelt zus of zo omdat de uitkomst van die handeling juister is. bv: 5 mensen redden ipv 1
is juister
- 1e versie van de 2 dilemma’s ( 5 mensen redden ipv 1)
- Utilitarisme (nutsethiek) is een voorbeeld (grootste geluk van grootste aantal mensen wordt
nagestreefd)
2. Categorisch (plichtsethiek)
- Het juiste om te doen, hangt af van de intrinsieke waarde van de acties zelf (rechten en
plichten)
bv: het niet duwen van de man, omdat er door uw actie iemand zou sterven.
- 2e versie van de 2 dilemma’s
4 of 65
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller BVSMILLA. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.98. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
71184 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now