Summary
Samenvatting WDD-3 week
- Course
- Institution
Een samenvatting van alle ZSA's, hoorcolleges, patiëntcolleges werkcolleges en practica van de tweede week van WDD-3
[Show more]
Seller
Follow
ChristiaanWinkelmeijer
Reviews received
Content preview
Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)Samenvatting WDD-3 2021-2022
Week 2
ZSA: hogere cerebrale functies
Phineas Gage is een van de eerste goed gedocumenteerde patiënten met een verandering
van gedrag na neurotrauma en de reden dat neurowetenschappen van de grond zijn
gekomen. De schade, van een staaf die door het oog in de hersenen is gekomen na een
explosie, zat voornamelijk in de prefrontale cortex. Deze regio is belangrijk voor het
handelen. Ook is er waarschijnlijk sprake van schade aan de orbitofrontale cortex die
geassocieerd is met het reguleren van gedrag. Andere delen van de prefrontale cortex zijn
belangrijk voor planning (lateraal) en initiatief van gedrag (mediofrontale cortex).
In het geval van Gage was er geen moeite met lopen, spreken of onthouden van informatie
maar toch was de orbitofrontale cortex aangedaan. Hierbij had hij een stoornis in de
regulatie van het handelen waardoor hij sociaal overschrijdend gedrag of egoïstisch gedrag
vertoonde. Andere uitingsvormen in het handelen zijn: apathie (geen initiatie van gedrag),
chaotisch gedrag (geen planningsvermogen) en apraxie (moeite met uitvoeren van taken en
overzicht houden).
Bij een woordvloeiendheidstest (zoals noem in een minuut zo veel mogelijk dieren op)
spreek je meerdere cerebrale functies aan. Dit zijn:
- Aandacht en concentratie à aandacht om je op je taak te richten en concentratie om
het een minuut vol te houden en genoeg dieren op te noemen.
- Taal à je moet de concepten van dieren om kunnen zetten naar woorden en deze
uitspreken
- Geheugen à je hebt het semantische geheugen nodig om dieren te kennen en die
informatie moet je ophalen uit je geheugen. Ook heb je het nodig om te onthouden
welke dieren je al genoemd hebt.
- Handelen à Voor het zo veel mogelijk dieren noemen is een strategie nodig. Je kunt
een categorie dieren noemen (vogels) of door een dierentuin heen lopen in
gedachte. Voor en efficiënte strategie is een goede planning en overzicht belangrijk
Na een feestje is het mogelijk om veilig thuis te komen en alle handelingen uit te voeren
zoals je het normaal doet terwijl je je er niks van kunt herinneren. Dat je je weinig kunt
herinneren komt door de invloed van alcohol op de hippocampus. Hierdoor is het
anterograad episodisch geheugen aangetast en worden belevenissen gedurende een avond
steeds minder goed vastgelegd in het geheugen. Maar ook al functioneert dit deel van het
expliciete geheugen niet meer zo goed kun je wel terugvallen op het impliciete geheugen.
Dit zorgt voor de geautomatiseerde handelingen die minder afhankelijk zijn van de
hippocampus zoals fietsen.
Een corpus callosectomie is een operatie waarbij de hersenbalk wordt doorgehaald. Deze
kan worden ingezet tegen refractaire epilepsie zodat de epileptische activiteit niet van de
ene hemisfeer naar de andere kan. Door de jaren heen zijn de indicaties aangescherpt en is
de techniek verbeterd maar incidenteel wordt deze nog wel eens uitgevoerd. Patiënten
krijgen na deze behandeling split brain behaviour (gedragsveranderingen). Hierbij kan
iemand bijvoorbeeld als deze met het rechter oog een woord leest dit goed verwerken en
het woord oplezen omdat deze informatie links in het taalcentrum wordt verwerkt. Echter
,Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
een plaatje kan hier niet worden verwerkt maar wel aan de rechter kant dus als iemand links
een plaatje ziet kan deze hem niet benoemen maar wel met de linker hand natekenen
omdat de beeldvorming in de rechter helft de linker hand aanstuurt.
Als iemand het woord hond rechts ziet kan deze dus wel worden uitgesproken (want rechter
oog à linker hemisfeer waar het taalcentrum zich bevindt) maar als dit woord links zit kan
deze niet uitgesproken worden omdat de verbinding mist. Echter kan iemand het woord
links wel tekenen met de linker hand als deze links in beeld staat.
Bron: Elearning hogere cerebrale functies
Na beschadiging van de rechter gyrus fusiformis verdwijnt het vermogen van iemand om
gezichten te herkennen. Dit heet prosopagnosie.
Bron: Elearning hogere cerebrale functies
,Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
Bron: Elearning hogere cerebrale functies
Iemand met een split brain ziet in de afbeelding in het linker visuele veld een gezicht. Dit
omdat de gyrus fusiformis die gezichtsherkenning geeft in de rechter hersenhelft zit en alles
wat links gezien wordt rechts verwerkt wordt. Als de afbeelding rechts gezien wordt dan zal
dit ervoor zorgen dat deze links verwerkt wordt wat betekent dat de patiënt alleen fruit ziet.
Neglect is een beeld waar de ruimtelijke waarneming verstoord is. Hierdoor heeft iemand
bijvoorbeeld door een bloeding in het oog geen ruimtelijke waarneming meer van een kant.
Niet alleen kan iemand daar niks meer zien maar het is ook alsof er daar niks is voor die
persoon. Het verschil met een hemianopsie is dat bij een hemianopsie alles wat aan
bijvoorbeeld de linker kanten van de beide retina’s valt niet wordt gezien. Bij een neglect is
er sprake van het wegvallen van een hele kant van een oog maar ook met betrekking tot de
motorische vaardigheden van die kant. Je kunt dit differentiëren door eerst de normale
gezichtsveld onderzoek uit te voeren en dan aan de goede kant van de patiënt te gaan zitten
en de patiënt alleen met zijn ogen naar je te laten kijken om vervolgens het onderzoek nog
een keer uit te voeren. Als iemand dan wel de stimuli kan zien is er sprake van neglect.
Bij een hemianopsie geldt:
- De patiënt is bewust van de stoornis
- Het is een visuele stoornis
- Er is schade aan de tractus retrochiasmale optische banen
Bij een neglect geldt:
- Er is sprake van een aandachtsstoornis
- Deze kan ook somatomotorisch manifesteren
- Er is schade aan de parietale cortex.
, Christiaan Winkelmeijer (Student geneeskunde, UvA Amsterdam)
De diagnose alzheimer wordt gesteld aan de volgende cirteria:
- Begint met geheugenstoornissen (anterograde episodische geheugen à kan niet
vertellen wat iemand gister heeft gegeten want het is niet opgeslagen)
- Een ander domein gestoord zoals:
o Retrograde episodische geheugen (iemand kan niet vertellen wanneer deze
met pensioen is gegaan)
o Semantische geheugen (verlies van begrip van wat woorden betekenen)
o Taal (woord vind stoornissen tot aan afasie)
o Praxis
o Ruimtelijk inzicht (verdwalen, de tafel niet kunnen dekken)
o Soms prosopagnosie
o Later ook somberheid, onzekerheid en apathie
- Initieel geen andere afwijkingen bij neurologisch onderzoek
Later ontstaan vaak paranoïde wanen of andere gedragsproblemen. Soms ontstaat er
epilepsie of myoklonieen 10-20% van de gevallen. Ook ontstaat laat in de ziekte vaak een
hypokinetisch rigide syndroom. Uiteindelijk gaat de patiënt naar een bewegingloos,
sprakeloos en incontinent in bed met de benen reflexmatig opgetrokken. De meeste
patiënten zijn al eerder overleden aan de ziekte. Gemiddeld duurt de ziekte acht jaar met als
in de regel dat jongere debutleeftijd een kortere ziekteduur heeft. Bij een delier door
infecties, intoxicaties of ziekenhuisopnames kunnen acute verslechteringen optreden.
Het aanvullende onderzoek bestaat uit een aantal delen. Een zeer sensitieve test voor
cognitieve stoornissen (maar niet dementie) is om iemand een klok met de huidige tijd te
laten tekenen. Vaak is dit vroeg in de ziekte van Alzheimer gestoord. Bij twijfel over de aard
en ernst van de cognitieve stoornis moet een neuropsychologisch onderzoek worden
verricht. Onder de 65 wordt altijd beeldvorming verricht bij de bovenstaande klachten met
als belangrijkste doel therapeutische consequenties uitsluiten. Op een MRI kan atrofie van
de cortex en hippocampus gevonden worden.
Vasculaire dementie is een neurodegeneratieve stoornis die een gevolg is van een
verminderde bloedtoevoer naar de hersenen met atrofie van cellen als gevolg. Een patiënt
heeft dan een gestoord geheugen, gedachte of spraak. In tegenstelling tot Alzheimer die
geleidelijk verloop kent is vasculaire dementie een ziekte waar de conditie van de patiënt in
stappen afneemt (met exacerbaties zoals meerdere infarcten). De meest voorkomende
oorzaak van vasculaire dementie is small vessle dissease. Hierbij worden de vaten nauwer in
de hersenen en kan er minder zuurstof vervoerd worden. Mensen met small vessle dissease
hebben meer klachten naarmate meer van de hersenen is beschadigd. De eerste
symptomen van small vessle dissease zijn vaak minder goed kunnen nadenken of problemen
oplossen. Er is geen medicijn maar door gezond te eten, niet te roken en genoeg te bewegen
kun je het risico op vasculaire dementie verminderen. Ook kun je andere hartziekten zoals
hoog cholesterol en hoge bloeddruk aanpakken en daarmee het risico op SVD verminderen.
Afhankelijk van welk deel van de hersenen is aangetast kunnen er verschillende symptomen
optreden. De meest voorkomende is concentratieverlies. Om dit te verminderen kun je de
ruimte zo rustig mogelijk maken en taken in kleine stukjes verdelen. Een andere belangrijke
clue voor vasculaire dementie is dat mensen heel traag worden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller ChristiaanWinkelmeijer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62491 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now