SAMENVATTIN VPKRH DEEL DEBORAH
LAMBOTTE
MANTELZORG EN ZORGNETWERKEN
CONTEXTSCHETS
MAATSCHAPPELIJKE CONTEXT
VERGRIJZING EN VERZILVERING VAN DE SAMENLEVING
Groep ouderen is in aantal toegenomen toename levensverwachting en lage
vruchtbaarheidscijfer
Sprake van verzilvering binnen groep ouderen, oudste ouderen (80+) nemen relatief toe
in aantal
LEVENSVERWACHTING VS GEZONDE LEVENSJAREN
We leven langer + langer in goede gezondheid
Ouderen w niet noodzakelijk met afhankelijkheid gepaard, maar de kans op zorg- en
ondersteuningsnoden neemt toe naarmate mensen ouder worden
o Bv stijgende prevalentie aan chronische ziekten
o Ook toenemend aantal individuen die kampen met versch aandoeningen
tegelijkertijd multimorbiditeit
ZORGTEKORTEN: FORMEEL EN INFORMEEL
Ondanks toenemende zorgnoden bij ouderen zorgtekorten langs aanbodzijde, zowel
informeel als formeel
België: structureel tekort aan gezondheidspersoneel
o 5500 vpk te weinig om pt in ZH goede zorg te kunnen bieden
o Gemiddeld aantal pt per vpk (9,4) ligt boven de norm van wat algemeen en
internationaal als veilig w beschouwd (8)
Allerhande socio-culturele trends mantelzorgers w minder beschikbaar om voor een
naaste met zorgnoden te zorgen
o Toenemende individualisering met klemtoon op autonomie en keuzevrijheid 1 vd
belangrijkste socio-culturele evoluties
Geïndividualiseerde samenleving: individuen willen zelf keuze maken om al
dan niet mantelzorg te verlenen overgang van zorgplicht naar zorgkeuze
Bv: vroeger: kinderen zorgen voor hun ouders het hoorde zo. Nu voelen ze
zich betrokken bij de zorg voor ouders maar meer vanuit rol van
zorgcoördinator dan vanuit een uitvoerende rol
o Toename van aantal echtscheidingen
Minder beroep kunnen doen op partner als potentiële mantelzorger
1
, Kinderen: niet voor 2 ouders, maar voor 2 ouders en 2 nieuwe partners
moeten zorgen
o Vrouwen die ook professionele carrière opbouwen + pensioengerechtigde leeftijd
verhoogd
Combinatie fulltime job en MZ intensiteit geboden zorg verlaat en creëert
mogelijks overbelasting of overbevraging voor MZ
Opinies over effect mantelzorg sterk verdeeld
o Verklaring: levensbeschouwing
Moslims vinden vaker dan andere religies dat het de taak is van de kinderen
om zorg voor ouders op te nemen
BELEIDSCONTEXT
VERMAATSCHAPPELIJKING VAN DE ZORG
In Nederland eerst geïntroduceerd binnen GGZ als synoniem voor ‘extramuralisering’
Betrekt niet alleen (zorg)professionals, maar ook burgers
Houdt in dat personen met een zorg- of ondersteuningsnood kunnen rekenen op hulp in de
eigen omgeving en niet altijd moeten terugvallen op formele zorg
Streeft naar hogere zelfredzaamheid van personen met zorgnoden met hulp uit hun directe
omgeving, zodat ze volwaardig lid kunnen blijven vd samenleving
Personen met zorgnoden w zo lang mogelijk geholpen in de eigen (woon)omgeving speelt
in op voorkeur om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen
PERSOONSGERICHTE EN INTEGRALE ZORG
Met vermaatschappelijking vd zorg groeiende nood naar persoonsgerichte en integrale
zorg
Door deze visie verschuiving van ‘probleem-georiënteerde’ zorg naar ‘doel-georiënteerde’
zorg
Integrale zorg
o Neemt behoeften en wensen van personen met een zorg- of ondersteuningsnood
(en hun omgeving) als uitgangspunt
o Streeft naar goede kwaliteit van leven
o Vertrekt vanuit een holistische visie
o Structurele samenwerking op elk niveau is noodzakelijk samenwerking tss
domeinen (gezondheid, welzijn, wonen, …)
lijnen (eerste, tweede en derde lijn) en eerstelijnswerkers onderling
diensten, voorzieningen en organisaties
eerstelijnswerkers en welzijnswerkers
2
, BUURTGERICHTE ZORG
= oplossingsstrategie om persoonsgerichte en integrale zorg te realiseren
Definitie:
o een toekomstmodel voor de organisatie van het ondersteunings-, hulp- en
zorgaanbod in Vlaanderen, om zo de hulp en zorg voor iedereen bereikbaar,
beschikbaar en betaalbaar te houden
model = gebaseerd op: versterken van sociale cohesie, aanpassing van woon- en
leefvoorwaarden en openbare ruimte en de krachtenbundeling op lokaal vlak tss
professionele actoren en informele zorgverleners
focust zich op lokale context
model bundelt alle krachten op lokaal vlak om de best mogelijke zorg en ondersteuning te
bieden kan enkel wanneer er een goede samenwerking is tussen professionele actoren
samen met de informele zorgverleners
MANTELZORG
BEGRIP MANTELZORG
formele zorg
o = professionele zorg
o Zorg die gegeven wordt door individuen die daartoe een opleiding gekregen heb en
voor de zorgverlening via een organisatie een loon krijgen
Informele zorg
o Zorg waar geen loon tegenover staat
o Mantelzorg is een vorm van informele zorg
Mantelzorg
o Verschillende definities in al de definities: aantal gemeenschappelijke elementen
Onderscheidt zich van professionele zorg onbetaald
Niet vanuit een vorm van organisatie aangeboden
Vindt plaats tss personen die al voor de zorg- of ondersteuningsnood een
sterk persoonlijke band met elkaar hadden bekendenhulp
Houdt vaak ‘bijzondere’ of boven gebruikelijke zorg in. ‘Normale’ of
gebruikelijke zorg, die bv ouders aan kinderen geven, behoort niet tot
mantelzorg
DE INFORMAL CARE MODEL (ICM)
Beschrijft stapsgewijs het proces en de factoren die bepalen waarom iemand MZ wordt
Focust op de psychosociale processen en de maatschappelijke context die het verlenen van
MZ beïnvloeden
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller femkedebleye1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.87. You're not tied to anything after your purchase.