Ontwikkelingspsychologie deel 1 t/m 7
Deel 1 kennismaking met ontwikkelingspsychologie
Hoofdstuk 1 het terrein van de ontwikkelingspsychologie
1.1 Een definitie van ontwikkeling
Ontwikkeling: een reeks progressieve veranderingen die tot hogere niveaus van
differentiatie en functioneren leiden.
Veranderen
Vooruitgang
Rijping
Groei
Differentiatie
Leren
Ontwikkelingspsychologie: het systematische en wetenschappelijke onderzoek van
veranderingen in menselijke gedragingen en psychische activiteiten over de tijd.
1.2 Kinder- en jeugdjaren: een afbakening
Leeftijdsindeling:
Ontwikkelingsfase Leeftijd Omgeving Kenmerken
Babyperiode 0-12 - Gezin - Snelle groei en ontwikkeling
maanden - Kinderopvang - Geheel afhankelijk van zorg
en bescherming
- Eerste gehechtheidsrelatie
Peuterperiode 1-4 jaar - Gezin - Door beweging en spraak
- Kinderopvang meet autonoom
- Peuterspeelzaal - Denkt en handelt nog
egocentrisch
Kleuterperiode 4-6 jaar - Gezin - Sociale ontwikkeling neemt
- Groep 1-2 toe
basisschool - Speelt met veel fantasie
- Buurt
- Naschoolse opvang
Schoolperiode 6-12 jaar - Gezin - Cognitieve ontwikkeling
- Groep 3-8 staat centraal
basisschool - Sociale contacten verbreden
- Buurt zich
- Naschoolse opvang
- Sport- en
hobbyclub
Adolescentie 12-18 - Gezin - Lichamelijke veranderingen
jaar - Voortgezet door puberteit
onderwijs - Begin seksuele
- Leeftijdsgenoten belangstelling
- Identiteitsontwikkeling
1.3 Ontwikkelingspsychologie in historisch perspectief
, Tot de middeleeuwen Kindertijd (tot 7/8 jaar) beschouwd als aparte fase met speciale
behoeften; miniatuurvolwassene
16e eeuw Puriteins gezichtspunt: kinderen zijn ‘slecht’
17e eeuw John Locke’s “tabula rasa”
18e eeuw Jean Jacques Rousseau ’s “edele wilden”; rijping = ontvouwing van
ingebouwd plan
John Locke (1632-1704)
Verlichting (mens staat centraal)
Het kind als tabula rasa (onbeschreven blad)
Modelgedrag (nurture)
Doel van de opvoeding: zelfcontrole
Jean-Jacques Rousseau (1712-1778)
Romantiek
Rijpen
Geen kennis, maar zelfstandig denken
Twee principes:
o De ontwikkeling verloopt volgens een innerlijke biologische tijdtafel (nature)
o De ontwikkeling verloopt volgens een aantal stadia
Stadia volgens Rousseau
Zuigeling Van geboorte tot 2 jaar Wereldervaren via zintuigen
Kindertijd Van 2 tot 12 jaar Competenties leren
Late kindertijd Van 12 tot 15 jaar Lichamelijk sterker worden
Adolescentie Vanaf 15 Einde egocentrische kinderjaren
1.4 Verklarend onderzoek
Methoden om ontwikkeling te meten:
Observatie
Interviews
Vragenlijsten
Methode Definitie Voordelen Nadelen
Dwarsdoorsned Op één tijdstip de Snel en goedkoop Bij groot
e meetresultaten van groepen leeftijdsverschil
van verschillende leeftijd verwarring
vergelijken, bijv. 4- en 6- ontwikkelings- en
jarigen cohorteffect: geen
individuele
ontwikkeling te
traceren
Longitudinaal Op meerdere tijdstippen één Geen verwarring Langdurig en duur;
groep kinderen met zichzelf ontwikkelings- en uitval proefpersonen
vergelijken, bijv. meting van 4- cohorteffect:
jarigen na 2 jaar herhalen individuele
ontwikkeling zichtbaar
Hoofdstuk 2 ontwikkelingspsychologische theorieën
, 2.1 Aanleg of omgeving
Nature
Aangeboren, biologische gegevenheden
Gebaseerd op genetische erfelijkheid
Instinct, talent, groei, temperament en drift
Nurture
Fysieke en sociale wereld
Invloed op biologische en psychologische ontwikkeling
Opvoeding, vaardigheid, kennis en ervaring
2.2 De psychoseksuele ontwikkelingstheorie van Sigmund Freud
Sigmund Freud (1856-1939) Psycho-analyse
Ontwikkelingsfasen:
Orale fase Geboorte tot 1,5 jaar
Anale fase 1,5 tot 3 jaar
Fallische fase 3 tot 6 jaar
Latentiefase 6 tot 11 jaar
Puberteit 11 jaar meisjes, 13 jaar jongens
1. ES
- Es = oudste deel van de persoonlijkheid.
- De pasgeborene heeft alleen nog maar een Es, het is een reservoir van impulsen,
energie en libido. Het redeneert niet, gaat blindelings te werk volgens het principe: Ik
wil wat ik wil wanneer ik het wil.
- Functie: onmiddellijke bevrediging van de driften, om opnieuw een spanningsloze
lustvolle toestand te verkrijgen.
- Es-gedrag wordt geleid door het lustprincipe.
- Vb. Het gedrag van het kleine kind komt het dichtst bij de werking van het zuivere Es
in de buurt. Het nog gesocialiseerde kind is impulsief; het kan moeilijk de vervulling
van zijn wensen uitstellen: het wordt in zijn handelingen gedreven door het
lustprincipe. Het gedrag wordt dus bepaald door het Es.
2. ICH
- Een synoniem voor Ich is ego.
Het regulerend deel van de persoonlijkheid die na de geboorte ontwikkelt, deel van
de persoonlijkheid dat via perceptie in contact staat met de buitenwereld. Het
herinnert, evalueert, plant, en reageert en handelt in de fysieke en sociale wereld.
- Taak van de Ich= zelfbehoud v. individu
- Het Ich is realistisch, redeneert en controleert de driften door hun bevrediging uit te
stellen, af te remmen of te oriënteren naar aanvaardbare doelstellingen.
- 'Ich' optreedt als bemiddelaar tussen Es en Über-ich
- De buitenwereld veroorzaakt ondanks de verzorging en bescherming frustraties bij
de zuigeling omdat bepaalde externe doelstellingen niet worden aanvaard als
bevredigingsobjecten voor de impulsen uit het Es. Dit leidt tot een omvorming van
het irrationele Es-gedrag tot het meer rationele Ich-gedrag.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LaurynV. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.87. You're not tied to anything after your purchase.