Summary
Samenvatting Hoofdstuk 5 kenmerkende aspecten
- Course
- Level
- Book
Kenmerkende aspecten 18, 19, 20, 21, 23, 25, 26, 27, 28, 29, 30. Hoofdstuk 5 van geschiedenis havo/vwo.
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
mirte5
Reviews received
Content preview
Mirte Mulder V4TbHoofdstuk 5: Veranderingen in de Nieuwe Tijd
KA 18 – De Europese expansie
Tijdvak 5, Tijd van de ontdekkers en hervormers
“Het begin van de Europese overzeese expansie.”
De West-Europeanen hebben een beperkt wereldbeeld Alleen Europa,
Noord-Afrika en de Arabische wereld zijn bekend. Wat ze wisten hadden ze van
de:
Europeanen die er geweest waren
Beschrijvingen van de Grieken en Romeinen
Arabische handelaren + hun producten
De Europese expansie begon in de 15e eeuw en vooral Spanje en Portugal
speelden hier een grote rol in. Dit ging overzees omdat de Islamitische heersers
geen Christelijke mensen door hun land lieten gaan. Redenen voor de Europese
expansie:
Economie: Luxeproducten waren erg gewild door Europeanen, daarom was
handel een belangrijke reden.
Politiek: De expansie creëerde kansen om grote rijken te veroveren.
Cultuur:
o Verspreiding van het christendom.
o Nieuwsgierigheid en zucht naar avontuur.
Spaanse conquistadores (veroveraars) koloniseren de rijken van de Azteken en
de Inca’s.
Gevolgen:
Indianen sterven door Europese ziektes
Indianen worden gekerstend
Indianen worden gedwongen tot arbeid.
Protest tegen slechte behandeling indianen
Gevolg vanaf 1542:
Trans-Atlantische slavenhandel: Import van Afrikaanse slaven vormt het begin
van de driehoekshandel.
KA 19 en 20 – Renaissance en humanisme
Tijdvak 5, Tijd van de ontdekkers en hervormers
“Het veranderende mens- en wereldbeeld van de renaissance en het begin van
een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.”
In de 15e eeuw weten de Noord-Italiaanse stadstaten zich los te maken van de
Duitse keizer en de paus. De groeiende handel met Midden-Oosten en rijke
Vlaamse handelssteden zorgt voor een groei in de economie. Zo groeit Noord-
Italië tot het rijkste gebied van heel Europa.
Nieuw mensbeeld voor bovenlaag van rijke handelaren:
Middeleeuwen Renaissance
Memento mori (gedenk te sterven) Carpe diem (pluk de dag)
Iedereen werd eraan herinnerd dat als Men vond dat je moest genieten van je
men dood ging je of naar de hemel of leven. Dit deden ze door middel van
naar de hel ging. paleizen bouwen en dus genieten van
hun rijkdom.
Nieuwe belangstelling voor klassieke erfgoed (alles wat over is gebleven van
Grieken en Romeinen).
Architectuur en kunst op basis van klassieke vormentaal.
Pagina 1 van 7
, Mirte Mulder V4Tb
Humanisten probeerden op basis van de geschriften van de Grieken en de
Romeinen de wereld beter te begrijpen. Dit deden ze door zo oud mogelijke
teksten te vergelijken met teksten uit hun eigen tijd, de aanpassingen haalden ze
hierna weg.
Humanisme Kritische denkhouding + Leven als een universele mens
Dit zorgde voor een nieuwe wetenschappelijke belangstelling.
Proberen de wereld te verklaren op een rationele manier.
KA 21 – De kerkhervorming
Tijdvak 5, Tijd van de ontdekkers en hervormers
“De protestantse reformatie die splitsing van de christelijke kerk in West-Europa
tot gevolg had.”
Toenemende kritiek op de geestelijkheid:
Kritiek op de paus: streven naar wereldlijke macht door de paus.
o Paus en andere geestelijken waren vooral bezig met luxe leven,
corruptie en rijkdom van de hoge geestelijkheid.
Slechte opleiding van de parochiepriesters.
Mensen die afweken van de katholieke leer werden vervolgd door de inquisitie
(kerkelijke rechtbank die niet-katholieken opspoort en veroordeelt). Vanaf de 15 e
eeuw werd de kritiek op de geestelijkheid erger omdat dit sneller verspreid kon
worden via de nieuw uitgevonden drukpers.
Gevolg:
Begin van de kerkhervorming of reformatie.
Katholieke kerk Humanisten
De kerk bepaalt geloofsregels. Kerk is niet bezig met het geloof, maar
met bijgeloof, rijkdom en macht.
Geestelijkheid is nodig voor contact Bijbel is basis van het geloof,
tussen God en gelovigen. geestelijkheid was niet nodig voor
contact.
Verschillende standpunten:
Katholiek Protestant
De paus is de leider van de kerk. Er is geen aparte leider van alle
protestantse groeperingen te samen.
Alle ambten in de organisatie van de Alle taken in de kerk worden door
kerk worden vervuld door geestelijken. leken vervuld, behalve het ambt van
predikant.
Geestelijken mogen niet trouwen. Predikanten mogen trouwen.
In de kerkdienst staat de In de kerkdienst staat de preek van de
eucharistieviering centraal. predikant over een Bijbeltekst
centraal.
Geestelijken en heiligen zijn nodig als Geestelijken en heiligen zijn niet
bemiddelaars tussen de gewone mens nodig, iedereen kan zelf zijn weg naar
en God. God vinden.
Verschillen tussen Luther en Calvijn:
Luther Calvijn
Verering van relikwieën en heiligen is + Branden van kaarsen en orgelspel is
bijgeloof. bijgeloof.
Je komt alleen in de hemel door God heeft al bepaald of jij naar de
oprecht te geloven. hemel gaat predestinatie.
Een vorst mag het geloof voor zijn Gelovige mag zelf zijn geloof bepalen.
onderdanen bepalen. Als een vorst dit niet toestaat, mag je
in opstand komen.
Gevolgen van de reformatie:
Pagina 2 van 7
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller mirte5. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.85. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
66579 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now