Titel in Latijn? → actief kennen (NL ↔ LA, beide richtingen)
Titel niet in Latijn? → passief kennen (enkel kunnen herkennen in Latijn)
1. WAT IS ANATOMIE, WAT IS FYSIOLOGIE?
Anatomie: (van het Griekse ‘anatome’: opensnijden) of ontleedkunde
- = Wetenschap v/d vorm + bouw v/h menselijke lichaam
- Kennis kan op ≠ manieren worden verkregen
o Macroscopische anatomie wat we met ‘blote’ oog waarnemen
o Microscopische anatomie wat met ≠ soorten lichtmicroscopen zichtbaar wordt
o Submicroscopisch (ultra) met behulp v/d elektronenmicroscoop zichtbaar
- Cel = kleinste bouwsteen v/h lichaam (bestudeerd in cytologie/celleer)
- Groep cellen van gelijke vorm + fct → weefsel (bestudeerd in histologie/weefselleer)
- ≠ weefsels die samenwerken aan zelfde fct → orgaan
- Groep organen van dezelfde/≠ aard die zelfde doel nastreven → stelsel
Fysiologie
- = Wetenschap die normale werking + eigenschappen v/h lichaam bestudeert
- Onderzoekt
o Werking v/d organen
o Wijze waarop organen elkaar onderling beïnvloeden
o Reacties v/h lichaam op de omgeving
- 2 categorieën: vegetatieve/animale verrichtingen
o Vegetatieve – onwillekeurige = autonoom = onbewust
▪ Door autonoom zenuwstelsel
• Sympatisch
• Parasympatisch
▪ Door endocrien stelsel
o Animale – willekeurige = bewust
▪ Door centraal + perifeer zenuwstelsel
, A. VEGETATIEVE VERRICHTINGEN (ONBEWUST)
Staan in voor groei, bouw en energievoorziening v/h lichaam + alles wat ermee te maken heeft
1. Ademhaling opname van O2 + afgifte van CO2 (ademhalingsorganen)
2. Opname van voedsel vertering + opname van voedseldeeltjes doorheen darmwand
(spijsverteringsorganen)
3. Stofwisseling (metabolisme), opgenomen voedseldeeltjes worden omgezet tot lichaams-
specifieke mlc die gebruikt worden voor celopbouw + energievoorziening
4. Regeling lichaamst° vooral via huid
5. Excretie afvalstoffen vooral via nieren
6. Transport O2, CO2 en voedselbestanddelen: via bloedvaten- en lymfestelsel
B. ANIMALE VERRICHTINGEN (BEWUST)
1. Voortplanting via geslachtsorganen
2. Contact met omgeving via zintuigen
3. Uitvoeren van beweging door spier- en beenderstelsel
2. DE INDELING V/H LICHAAM
Anatomisch: hoofd, hals, romp, ledematen
Fysiologisch: ≠ organenstelsels, waarbij vooral fct voorop staat
Frontaal vlak verdeelt lichaam in voorste + achterste deel
Transversaal vlak verdeelt lichaam bovenste + onderste deel
Sagitaal vlak verdeelt lichaam in linker + rechterdeel
, Oriëntatietermen
Ventraal Naar buikzijde toe, naar voor toe
Dorsaal Naar rugzijde toe, naar achter toe
Proximaal Dichter bij romp
Distaal Verwijderd van romp
Craniaal Naar hoofd toe, naar boven
Mediaal Naar midden toe
Lateraal Zijdelings gelegen, naar zijvlakken toe
Caudaal Naar het bekken toe
Anterior Naar voor
Posterior Naar achter
Superior Hoger
Inferior Lager
Superficialis Oppervlakkig
Bewegingsrichtingen
Flexie Buigen
Extensie Strekken
Adductie Naar elkaar
Abductie Weg van elkaar
Rotatie Draaien
Circumdictie Cirkelvormige beweging i/h gewricht
4. DE SPIER (MUSCULUS)
A. INLEIDING
Wat? Door zenuwen geprikkeld, samentrekken/ontspannen
Functie
- Lichaamsbeweging
- Houding v/h lichaam
- Ter plaatse houden van organen (vb. buikholte)
Begrippen
- Oorsprongsplaats → origo, O
- Aanhechtingsplaats → insertio, I
→ Bij contractie: O + I naar elkaar toegetrokken
- Functie → F
, - Synergisten: spieren die bij beweging samenwerken
- Antagonisten: spieren die tegengestelde beweging veroorzaken
- Willekeurige beweging
o Bewust bevel gegeven vanuit somatisch/animale zenuwstelsel
o Vb. werking van skeletspieren/dwarsgestreepte spieren
- Onwillekeurige beweging
o Onbewust, gestuurd door vegetatief/autonoom zenuwstelsel
o Vb. huid + wanden van sommige organen/glad spierweefsel
Als gevolg van verschillen in bouw + fct → 3 typen spierweefsel
- Dwarsgestreept
- Glad
- Hartspierweefsel
B. DWARSGESTREEPT SPIERWEEFSTEL (SKELETSPIEREN)
- O.i.v. animaal zenuwstelsel
- Dwarsgestreepte structuur
→ Doordat actine- en myosineketens elkaar gedeeltelijk
overlappen
- Spiervezels
o Meerdere kernen
o Omgeven door sarcolemma (= celmembembraan)
o Vol met myofibrillen, opgebouwd uit myosine + actine
- Bij overlapping: donkere kleuring
- Spiercontractie: 2 Z-lijnen worden
naar elkaar toe getrokken
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotvermeersch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.91. You're not tied to anything after your purchase.
