16de – 17de eeuw: ontstaan biomedisch model (o.i.v. moderne wetenschap)
Biomedisch model = biomedische manier om naar mens te gaan kijken
- Mens = fysiek lichaam, waar biologische processen ziekte + gezondheid bepalen
- Werkt goed bij eenvoudige en/of acute aandoeningen (→ eenduidige oorzaak + duur relatief kort)
- Model werkt niet goed bij complexe en/of chronische aandoeningen → meerdere factoren
- Mens en lichaam: ofwel in orde, ofwel NIET in orde
- Ziek OF gezond (“afwezigheid van ziekte”)
→ leven v/d mens = opeenvolgende fasen van ziekte + gezondheid
Vb. griep, terug gezond, verkoudheid, terug gezond…
Scheiding van lichaam en geest → 2 gescheiden dingen
- Geest: het religieuze, het mentale
- Lichaam: mag onderzocht worden (want heeft niets te maken met religie)
→ autopsies mochten ervoor niet, want raken aan lichaam = raken aan geest = raken aan God
- Gebaseerd op interactie tss biologische, psychologische en sociale aspecten van ziekte
- Blauw model voor handelen, onderzoek en lesgeven in gezondheidszorg
1. Vroeger
- Was er iets met jou? (Hoofdpijn, downgevoel…) → altijd ziekte aan basis
- Elke stoornis/handicap/beperking → altijd te linken aan ziekte
2. Nu
- Gezond zijn, maar toch slecht gevoel hebben ziek zijn, maar toch goed voelen
- Bepaalde componenten
o Biologisch
o Psychologisch: kan leiden tot andere mentale ziekte
(Vb. stress kan leiden tot acute stress, constante jaloezie kan leiden tot jezelf ziek maken…)
o Sociaal
Sociale gebeurtenis (vb. gelekte naaktfoto’s) kan zijn en handelen beïnvloeden (vb.
zelfmoord)
Socio-economische toestand: vb. mensen die geen huis hebben → #
luchtweginfecties ↑
Interpersoonlijke relaties: kunnen maken dat je gelukkiger bent
Cultuur
Familiale achtergrond
Ziekte/aandoening bepaalt niet mate van functioneren, maar wel…
- Algemene gezondheidstoestand
- De karaktereigenschappen v/e persoon
- Omgeving waarin iemand leeft
Vb. iemand in rolstoel → op school geen lift → school (= omgeving) beslist dat deze persoon niet naar
deze school kan
3. … TOT ICF
= International Classification of Functioning, Disability and Health (gepubliceerd door WHO)
- (Behoort tot Familie van Internationale Classificaties (FIC))
≠ Biopsychosociaal model
= Middel om biopsychosociaal denken om te zetten naar de klinische praktijk, in kaart te brengen, om
duidelijk te maken wat bedoeld wordt met bepaalde zorgvraag
= Classificatie voor beschrijven v/h functioneren van mensen, inclusief factoren die op dat functioneren van
invloed zijn
- Perspectief v/h menselijk organisme
o Opgebouwd uit 2 afzonderlijke classificaties: functies + anatomische eigenschappen
- Perspectief v/h menselijk handelen
o Uitgewerkt in classificatie van activiteiten + participatie
- Perspectief v/d mens als deelnemer v/h maatschappelijke leven
o Uitgewerkt in classificatie van activiteiten + participatie
, A. DOMEINEN
- Lichaamsfuncties
- Activiteiten
- Participaties
- Factoren van omgeving
- Persoonlijke factoren (→ geen codering, door grote sociale + culturele verschillen die voorkomen)
→ Deze 5 → ICF
ICF = ordening van begrippen + termen binnen bep. domein
- Volgens vooraf opgestelde criteria
- In hiërarchische structuur
→ Classificatie heeft als doel de communicatie + uitwisselbaarheid van gegevens te verbeteren, zorgen
voor vlotte communicatie ziekenhuis en tandarts
B. WAT IS ICF ZEKER NIET
- Meetinstrument je kan ICF niet ‘afnemen’
- Registratieformulier je kan niet afprinten en afvinken
- Vragenlijst
- Behandelprotocol
MAAR, ICF is wel basis voor al deze dingen
C. WAAROM ICF?
Veel classificatiesystemen
- Te veel nadruk op manier waarop problemen i/h functioneren tot stand komen + niet de gevolgen
ervan
- ICD-10/ICD-11: International Classification of Diseases, beschrijving ziektes, aandoeningen, letsels…
DSM: Diagnostic manual of mental disorders
→ Etiologisch classificatiesystemen (= classificatie die vanuit oorzaak gaat)
- Quality of Life: levenskwaliteit in kaart brengen, bevraagd zelfde als ICF, maar legt andere accenten
- ICF: neutralere positie, beschrijft totale menselijke functioneren, alle gezondheidscomponenten
o Kan ook positieve elementen vermelden
o Geen oorzakelijke verbanden
- ICF + ICD-11 best samen gebruiken
D. TOEPASSINGEN
Voorbeelden:
- Verzamelen statistische gegevens
- Basis voor ontwikkelen van onderzoeksinstrumenten (vb. Quality of Life)
- Basis voor ontwikkelen van klinische instrumenten
- Bij de planning van sociaal beleid
, - Basis voor ontwikkelen van onderwijsinstrumenten (lesprogramma’s…)
- …
(Ps. ICF-CY → ICF voor kinderen)
E. OPBOUW
3 grote luiken
- Luik voor ‘ziekte/aandoening’
- Deel 1 waar functioneren + functioneringsproblemen in beschreven worden
- Deel 2 waar externe en persoonlijke factoren in beschreven worden
Lichtroze: info uit ICD-
11 halen
Geel, groen, roze en
oranje: ICF
F. TERMINOLOGIE
I. GEZONDHEIDSTOESTAND/ZIEKTE
- Parapluterm voor ziekte, aandoening, letsel of trauma
- Ook andere omstandigheden, vb. veroudering, stress, zwangerschap, aangeboren aandoeningen, durft
niet luidop lezen in klas, stotteren, wil door stotteren niet meer naar Scouts…
- Informatie uit ICD-11 of ICD-10
II. DEEL 1: FUNCTIONEREN EN FUNCTIONERINGSPROBLEMEN
Functies en anatomische eigenschappen
Functies
- = fysiologische + mentale eigenschappen (psychologische functies) van lichamelijke systemen
- Krijgt letter ‘b’ in ICF bij begin van codering (‘body’)
Anatomische eigenschappen
- = anatomische structuren zoals organen, ledematen… (positie, aanwezigheid…)
- Krijgt letter ‘s’ in ICF (‘structures’)
Probleem binnen 1 van deze componenten? → stoornis
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller margotvermeersch. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.17. You're not tied to anything after your purchase.