Summary
Samenvatting Geschiedenis tijdvak 2 tm 4
- Course
- Level
Samenvatting tijdvakken 2,3,4
[Show more]
Seller
Followemmaschelling
Content preview
Geschiedenis hoofdstuk 2 de tijd van steden en staten (3000 v.C. – 500 n.C.)2.1 Wetenschap en politiek in de Griekse stadstaat
Ongeveer 3000 v.C. was de oudheid of de oudheid van de Grieken en Romeinen begonnen. De
Grieken leefden in onafhankelijke stadstaten met een landbouw stedelijke samenleving. Er was een
bloeiende economie die een snelle bevolkingsgroei als gevolg had. In de 8 e eeuw v.C. kwam er
overbevolking, de stadstaten besloten dat een deel van de bevolking zich op andere plaatsen
moesten vestigen. Groepen Grieken vertrokken op het schip naar de kusten van de Middellandse en
Zwarte Zee. Ze stichtten een groot aantal koloniën, hierdoor groeit de Griekse handel en welvaart.
In de 5e eeuw v.C. ontstond de wetenschap en de bouw- en beeldhouwkunst. De Griekse beschaving
wordt klassiek genoemd omdat de gedachten en vormentaal later zo goed gevonden werden dat ze
werden nagedaan. Het bekendste gebouw was het Parthenon op de Akropolis in Athene. Het dak van
de tempel ruste op zuilen en het dak was veel reliëf. In het Parthenon stond een beeld van
stadsgodin Athena.
De antieke Grieken voelden zich met elkaar verbonden tegenover niet-Grieken, die zij barbaren
noemde. Maar vaak voerden Griekse stadstaten ook oorlog met elkaar. Ze werden pas in 338 v.C. in
één rijk verenigd toen ze werden onderworpen door Macedonië. De Macedonische koning Alexander
de Grote veroverde hierna met Griekse soldaten Egypte en het Perzische rijk. Hierdoor werd de
Griekse cultuur verspreid over een enorm gebied tot in Afghanistan. Na Alexanders dood viel zijn rijk
uiteen. Maar in West-Azië en Egypte bleef een Griekse elite heersen over de inheemse bevolking.
Vanaf 600 v.C. ontwikkelden filosofen het rationeel denken (verstandig denken). Er ontstonden
andere wetenschappen zoals geneeskunde en wiskunde. Filosofen spraken graag over politiek, ze
vonden democratie slecht. Ze vonden het niet goed dat burgers zonder verstand ook konden
stemmen. Hier een paar belangrijke filosofen:
Socrates Plato Aristoteles
469 t/m 399 v.C. Leerling van Socrates Leerling van Plato
Gaf gratis les op blote voeten 428 t/m 354 v.C. 384 t/m 344 v.C.
Veroordeeld tot doodstraf met Zijn ideaal: de staat moet Leraar Alexander de Grote
gifbeker geregeerd worden door
filosofen
Athene was een Polis, ze hadden hun eigen leger, eigen munt en eigen bestuur. Er waren
verschillende regeringsvormen:
1. Monarchie, 1 iemand aan de macht
2. aristocratie, rijkste en beste familie aan de macht
3. democratie, het volk aan de macht
De vijand van Athene was Sparta -> stadstaat, strak georganiseerd en slavernij
2.2 Cultuur in het Romeinse rijk
Rome was oorspronkelijk een monarchie, maar werd laten een republiek. Bestuurders en
legeraanvoerders werden telkens voor een korte tijd benoemd en legden verantwoording af aan de
senaat, een vergadering van mannen uit aanzienlijke families. na een lange tijd vol burgeroorlogen
kwam Julius Caesar aan de macht. In 44 v.C. liet hij zich benoemen tot dictator (alleenheerser) voor
het leven. Kort daarna werd hij vermoord. Een nieuwe burgeroorlog begon, die gewonnen werd door
de achterneef van Caesar, Octavianus. Hij maakte in 27 v.C. een eind aan het republiek en stichtte
het keizerrijk, waarin hij alle macht had. Hij werd keizer en Augustus genoemd. Hij moest als een god
worden vereerd.
, Na de instelling van het keizerrijk volgden binnen het Romeinse imperium (rijk) twee eeuwen van
rust en vrede, de pax Romana. Generaals bestreden elkaar niet meer want de keizer was
opperbevelhebber van alle strijdkrachten. Bijna alle militairen werden langs de grenzen gelegerd.
Deze gouverneurs gave op hun beurt leiding aan inheemse elites die bij het bestuur werden ingezet.
De pax Romana bevorderde de welvaart. De Romeinen legden tienduizenden kilometers verharde
wegen aan, waarover handelaren veilig konden reizen. Er ontstond steeds meer een multiculturele
samenleving. In het Romeinse rijk was een godsdienstige tolerantie (toestaan van andere culturen en
meningen). Je mocht alle goden vereren, als je maar mee deed aan de verering aan de keizer en de
goden van het Romeinse staatsgodsdienst (geloof waarvan ambtenaren en bestuurders aanhang van
moeten zijn). Langzaam werd het hele land een landbouw stedelijke samenleving met een goede
economie, politiek en cultuur.
De romeinen namen veel dingen over van de Grieken. Hier door ontstond een mengcultuur, de
Grieks-Romeinse cultuur. Overal bouwden ze wegen, bruggen, amfitheaters, triomfbogen, badhuizen
en tempels.
Bij deze romanisering (verspreide van het Grieks-Romeinse cultuur) speelde het leger een belangrijke
rol. Mannen uit het hele rijk namen dienst in het Romeinse leger. Ook inheemse elites hielpen bij de
romanisering. In het oosten bleven ze Grieks spreken maar in het westen namen ze het latijn over.
Lokale bestuurders, kooplieden en grootgrondbezitters gingen zich gedragen als Romeinen. Ze
droegen toga’s, gingen naar badhuizen, lagen aan bij eet- en drink feesten. Na de ondergang van het
Romeinse rijk bleef de vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur het grote voorbeeld in Europa en
Amerika.
De staatsvormen van het Romeinse rijk waren:
1. koninkrijk -> 754 – 510 v.C. (Rome en dorpen in directe omgeving)
2. republiek -> 510 – 27 v.C. (heel Italië en middellandse Zee gebied)
3. keizerrijk -> 27 v.C. – 476 n.C. (bereidde zich niet meer uit)
2.3 jodendom en christendom
De verhalen over de vroegste geschiedenis van de Joden staan in de Tenach, het heilige boek van het
Jodendom. Deze verhalen staan ook in het 1e testament van de bijbel, het heilige boek van het
Christendom. Volgens het Jodendom was er maar 1god. Wetenschappers denken dat dit
monotheïsme geleidelijk is ontstaan. Vanaf de 6 e eeuw v.C. ontkenden ze dat er andere goden
bestonden, er was toen maar 1 god. Het centrum van het jodendom was de tempel in Jeruzalem. Op
andere plaatsen kwamen joden voor gebed samen in synagogen. De joden geloofden dat God een
nieuwe koning zou sturen, de Messias, die hun koninkrijk in volle glorie zou herstellen. Dat geloof
leidde in 66 n.C. tot een grote opstand. De Romeinen vernietigde de tempel. Na nog een opstand
werd Jeruzalem een stad waar joden jarenlang niet mochten komen. Joden werden vermoord,
weggejaagd of als slaaf afgevoerd.
Vanaf 52 v.C. reisde Paulus door Syrië, Anatolië en Griekenland, waar hij mensen tot het christendom
bekeerde. In brieven legde hij het nieuwe geloof uit.
Joden en christenen weigerden mee te doen aan de vereniging van de keizer en de staatsgoden. De
joden hoefden dat ook niet. Zij mochten volgens hun eigen regels leven, de christen niet. Over hun
maakte de Romeinse heersers zich zorgen, omdat ze iedereen probeerde te bekeren en aanhangers
kregen in alle lagen van de bevolking. Bovendien keurden christenen de Romeinse normen en
waarden af. Zij verheerlijken bijvoorbeeld de armoede en keurden de seksuele wellust af. Omdat ze
zich afzonderden, werden ze gezien als ‘vijanden van de mensheid’. Het Christendom werd
verboden.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller emmaschelling. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.96. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
77858 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now