Summary
Scheikunde samenvatting vwo Nova H14
- Course
- Level
- Book
Scheikunde samenvatting VWO Nova Hoofdstuk 14
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
sietskeschoorl
Reviews received
Content preview
Samenvatting scheikunde hoofdstuk 14Chemie van het leven
1. De cel
- In een cel zijn alle functies aanwezig die noodzakelijke zijn voor het voortbestaan van leven.
- Een cel bevat verschillende onderdelen, celorganellen, om celfuncties te kunnen uitvoeren
(Binas tabel 79B en 79C).
- DNA: materiaal in de celkern waarin de erfelijke informatie ligt opgeslagen.
- Van DNA kan mRNA worden gemaakt dat een kopie bevat van de erfelijke informatie voor
een bepaalde celfunctie. Dit mRNA verlaat de celkern en wordt naar de ribosomen in het ruw
endoplasmatisch reticulum vervoerd. De ribosomen kunnen de informatie uit het mRNA
gebruiken om eiwitten te vormen. In het golgi-apparaat worden de eiwitten afgemaakt,
opgeslagen en gedistribueerd. Daarna zijn ze geschikt om een celfunctie uit te voeren.
- In vacuolen worden eiwitten of andere stoffen opgeslagen.
- In de mitochondriën worden voedingsstoffen afgebroken, waarbij energie vrijkomt.
- Elke cel is gevuld met water, waarin allerlei belangrijke stoffen zijn opgelost.
- Het cytoplasma is de inhoud van een cel met uitzondering van de celkern, het celmembraan
en een eventuele celwand.
- Membraan: dun vliesje waarmee celorganellen en cellen van elkaar worden gescheiden.
- Moleculen die het membraan vormen moeten voldoende hydrofoob zijn, zodat de
membranen niet oplossen in het cytoplasma en moeten voldoen hydrofiel zijn om een
stabiele dunne laag in water te kunnen vormen, zodat de cel langere tijd kan blijven bestaan.
- Fosfolipiden: moleculen die het membraan vormen. Hebben een hydrofiele kop en
hydrofobe staarten.
- Celmembraan: dubbele laag fosfolipiden, waarbij de hydrofobe staarten naar elkaar toe
gericht zijn en de hydrofiele koppen naar buiten.
- Diffusie / passief transport: transport in de richting van de laagste concentratie.
- Grotere moleculen en ionen hebben een specifiek transporteiwit nodig. Deze is nodig om het
getransporteerde molecuul te herkennen en het transport te kunnen reguleren door te
openen en te sluiten.
- Actief transport: proces waarbij het deeltje specifiek tegen de concentratieverschillen in naar
de andere zijde van het membraan wordt gepompt. Hiervoor is een transporteiwit nodig
waarbij ook energie moet worden toegevoerd.
, 2. Koolhydraten
- Koolhydraten staan ook bekend onder de naam sachariden (Binas tabel 67F).
- Monosachariden: koolhydraten die uit één ringstructuur bestaan.
- Disachariden: koolhydraten die uit twee gekoppelde ringstructuren bestaan.
- Polysachariden: Koolhydraten met lange ketens van aan elkaar gekoppelde ringstructuren.
- Bij de koppeling van twee ringen reageren twee OH-groepen met elkaar onder afsplitsing van
een watermolecuul, waarbij een etherbinding, -C-O-C-, ontstaat.
- In een monosacharide zijn de koolstofatomen genummerd vanaf het koolstofatoom recht
van het zuurstofatoom in de ring (Binas tabel 67F1).
- Door de vele OH-groepen in monosacharidemoleculen kunnen veel waterstofbruggen met
watermoleculen worden gevormd, waardoor de monosachariden goed oplossen in water.
- De monosacharide glucose lost goed op in water. Door speciale transporteiwitten wordt
glucose actief de cel binnengelaten. Bij enzymatische verbranding in de mitochondriën komt
energie vrij.
- In Binas tabel 67F1 staat een overzicht van de vijf meest voorkomende monosachariden.
- Als een cel vol zit met glucose, zal er water de cel in diffunderen tot de concentratie binnen
en buiten de cel gelijk is (osmose). De cel zal opzwellen en het celmembraan kan uiteindelijk
scheuren. Dit effect wordt minder als de monosacharidemoleculen aan elkaar gekoppeld zijn
tot disachariden op polysachariden, omdat de concentratie daalt.
- Polysachariden (Binas tabel 67F3) kunnen door het enzym amylase worden afgebroken tot
kortere sachariden en disachariden (Binas tabel 67F2). De kortere sachariden worden door
amylase en maltase verder afgebroken tot monosachariden, die door de damwand naar de
bloedbaan kunnen worden getransporteerd.
- Mensen slaan koolhydraten op in de vorm van glycogeen. Dit is een polysacharide dat uit
glucosemonomeren is opgebouwd. Door middel van een hydrolysereactie wordt het
glycogeen afgebroken tot glucose, waardoor opgeslagen energie kan worden vrijgemaakt.
- Polysachariden hebben ook een belangrijke functie als bouwstof.
3. Vetten
- Vetten: tri-esters van glycerol en drie vetzuren.
- Vetzuren: organische carbonzuren met één carboxygroep en een koolstofketen van meer
dan twee C-atomen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sietskeschoorl. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.59. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
75860 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now