Summary
Volledige samenvatting OMI
- Course
- Institution
Samenvatting van het volledige vak: powerpoint, cursus en notities + voorbeelden.
[Show more]
Seller
Followbrittverheyden
Reviews received
Content preview
Semester 1Orthopedagogische methoden en
interventies
PSYCHODYNAMISCH ONTWIKKELINGSMODEL VAN DÖSEN
1. Inleiding
Anton Dösen kinderpsychiater en hoogleraar
Jaren ’70: Hij stelde vast dat mensen met een verstandelijke beperking
kans hebben tot het ontwikkelen van gedrags- en psychiatrische
problemen.
Klassieke diagnostische instrumenten schieten daarbij tekort (bv
DSM).
Ontstaan ontwikkelingsdynamische en integratieve benadering van
Dösen
2. Uitgangsprincipes
2.1. Integratieve benadering
Multidisciplinaire aanpak: Hij gebruikt info vanuit neurologie,
biologie, …
Zicht krijgen op 4 dimensies van de persoon
- Biologische dimensie
- Sociale dimensie
- Ontwikkelingsdimensie
- Psychologische dimensie
Verandering in 1 dimensie kan veranderingen veroorzaken in de
andere dimensies (kettingreactie)
Doelgroepoverschrijdend
• Universeel erkend
• Vroeger enkel voor kinderen met een verstandelijke beperking, nu
voor iedereen.
• Steeds meer toegepast bij kwetsbaren doelgroepen:
– In psychiatrische instellingen
– In de jeugdzorg
– In scholen
– Bij ouderen
2.2. Ontwikkelingsdynamisch model
= Zicht op het ontwikkelingsaspect wordt belangrijk gezien voor het
stellen van een diagnose.
1
,Semester 1
Ontwikkeling duurt levenslang, maar vroege ontwikkeling is het
belangrijkst!
Schaal Emotionele Ontwikkeling (SEO) = Om schatting te maken van
emotionele problemen bij mensen met een verstandelijke beperking.
2.3. Sociaal emotionele ontwikkeling en sensitieve responsiviteit
Sensitieve responsiviteit = Gevoelig zijn (sensitief) voor de signalen
van het kind, door goed te kijken naar het kind en te begrijpen wat die
bedoeld. Belangrijk om adequaat te reageren (responsief) en in te werken
op de signalen van het kind.
‘Antennes’ op het hoofd van zorgfiguur
Op termijn: gevoel van veiligheid en ontwikkeling basisvertrouwen
Kinderen met een beperking
Moeilijke afleesbaarheid
Moeilijk voor ouders om signalen te interpreteren
Ouders in eerste levensmaanden onder grote druk
Ouders gaan door ‘rouwproces’
2.4. Ontstaan van geestelijke gezondheidsproblemen
Wanneer er discrepantie bestaat tussen socio-emotionele ontwikkeling en
de cognitieve ontwikkeling. Vooral sociaal emotionele ontwikkeling gaat
stagneren
Dynamisch gegeven: Er kan harmonie zijn tussen het sociaal emotioneel
en cognitief functioneren. Maar door gebeurtenissen een
terugval/regressie naar lager ontwikkelingsniveau.
Terugval van korte duur = geen geestelijke gezondheidsproblemen
Daar weer terugval zich niet meer herstelt = ontstaan psychiatrische
problemen
3. Fases van emotionele ontwikkeling
3.1. Fases van emotionele ontwikkeling
2
,Semester 1
In het model wordt ervan uitgegaan dat de emotionele ontwikkeling een
fasisch verloop heeft.
Het ‘fasische verloop’ krijgt kritiek omwille van de simplificatie van
toch wel heel complexe materie.
MAAR…
- Maakt de complexe theorie overzichtelijker
- Stadia onderscheiden zich van elkaar door verschillende
fysiologische en psychosociale kenmerken
Kinderen met een verstandelijke
beperking
Volgens Dösen dezelfde fasen in de
persoonlijkheidsontwikkeling als
normale kinderen.
Verwerking en inprenting verloopt
anders
Niveau: afhankelijk van biologische
en omgevingsfactoren
3.2. Persoonlijkheidsontwikkeling en persoonlijkheidsstructuren
Ontwikkelingsprocessen tezamen leiden tot organisatie van informatie in
een coherent psychosociaal systeem
‘persoonlijkheid’
In iedere fase ontstaat een
persoonlijkheidslaag of fasespecifieke
persoonlijkheidsstructuur (PS)
PS zorgt voor nieuwe aanpassing
aan omgeving op hoger niveau
= adaptatie
HV stelt ondersteuning af op best
ontwikkelde fase
Iedere PS gekenmerkt door karakteristiek gedrag met
‘gedragstrekken’ = adaptief gedrag
In ongunstige situaties zijn er de trekken van het maladaptief
gedrag
3
, Semester 1
De trekken van het maladaptief gedrag zijn niet kwalitatief, maar
kwantitatief anders dan de trekken van het adaptief gedrag: door de
hoge intensiteit van de maladaptieve trekken kan de persoon zich
niet aanpassen aan de omstandigheden en kan hij zich niet verder
adequaat psychosociaal ontwikkelen
4. Emotionele ontwikkelingsfasen
4.1. Adaptatiefase (0 - 6 maand)
Homeostase <-> disregulatie
– Fysiologische aanpassing
– Sensorische integratie via zintuigen
– Ontdekken van structuren van ruimte, tijd en personen
– Bereiken van ‘homeostase’ = het in evenwicht van alle
functies van het lichaam
– Disregulatie: lichamelijke ontregeling
– Innerlijk spanningsniveau snel ontregeld
– Hypo- of hyperarousal
Volgens Dösen: diep verstandelijke beperking (IQ <20)
A. Begeleidingstips
• Samen ZIJN
• Beschikbaarheid: wat ze niet zelf kunnen of psychisch niet
aankunnen wordt overgenomen door de begeleider.
• Nabijheid en responsiviteit
• Ingaan op de primaire behoeften (psychofysiologisch evenwicht)
• Bieden van veiligheid
Individueel per cliënt kijken wat men nodig heeft om tot een
minimaal evenwicht te komen. Het tempo van de cliënt wordt
gevolgd.
Typisch in deze fase
- ‘Hangen’ aan de begeleiding
- Niet in staat zichzelf te kalmeren
B. Structuur en grenzen
• Voorspelbaarheid, regelmaat, herkenbaarheid en duidelijkheid
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller brittverheyden. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.79. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now