Business Studies / People And Business Management
Organisatiekunde
All documents for this subject (8)
Seller
Follow
sannebreuer
Content preview
Samenvatting Organisatiekunde
Hoofdstuk 1: Een begrippenkader voor de
organisatiekunde
1.1 Wat is een organisatie?
1.1.1 Kenmerken van een organisatie
Definitie organisatie Een menselijke samenwerking die doelgericht en blijvend is.
Een organisatie omvat 4 belangrijke kenmerken:
1. De menselijke factor;
2. Een samenwerkingsvorm;
3. Doelgerichtheid;
4. Continuïteit.
De menselijke samenwerking in een organisatie.
De menselijke factor is erg belangrijk binnen een organisatie. Zonder de mens bestaat de organisatie
simpelweg niet. De mens is ooit begonnen met samenwerken omdat ze erachter kwamen dat men in
samenwerkingsverband meer kon bereiken dan individueel.
Definitie synergie-effect Het resultaat van het totale samenwerkingsverband is groter dan een
optelling van de resultaten van de individuele prestaties.
Doelgerichtheid binnen een organisatie:
Organisatiedoelen kunnen veranderen, maar om de eenheid binnen de organisatie te bewaren,
zullen er altijd een of meer gezamenlijke doelen aanwezig moeten zijn. Als dit niet het geval zou zijn,
zou het richtingsgevoel ontbreken Iedereen zou zijn eigen doelen nastreven.
Een belangrijk doel van bedrijven is hun winstdoelstelling.
Continuïteit in een organisatie:
Een onderneming blijft investeren om in de toekomst te blijven bestaan
Verenigingen blijven voor hun continuïteit leden werven.
De organisatiekunde en al haar subdisciplines gaan echter meestal uit van de zogenoemde going-
concerngedachte
Definitie going-concerngedachte Men gaat bij het nemen van managementbeslissingen uit van de
continuïteit van de organisatie (ongeacht het eventueel wisselend eigendom van de organisatie na
een overname)
Definitie interne hoofddoelstelling Het voortbestaan van de organisatie
Definitie externe hoofddoelstelling Het voorzien in een maatschappelijke behoefte.
,Uit onderzoekingen bleek dat welvaarthogende ondernemingen een aantal essentiële
gemeenschappelijke kenmerken hebben:
- Machtsverdeling in lagen;
- Geschoold personeel;
- Formele communicatie, regelgeving en methoden;
- Werkverdeling naar functie (bijv. productie-, inkoop-, verkoop- en boekhoudkundig
personeel);
- Omschreven doelstellingen.
1.1.2. Verschillende betekenissen van het begrip ‘organisatie’.
Het woord organisatie is een homoniem. Er kunnen de volgende 3 betekenissen aan het woord
toegekend worden:
1. Functionele organisatiebegrip Hierbij zien we het woord ‘organisatie’ in de betekenis van
het werkwoord organiseren, dat gelijkstaat met het effectief op elkaar afstemmen van
activiteiten.
2. Institutionele organisatiebegrip Hiervan is sprake als men duidt op een organisatie als
object, met een naam en een vestiging.
3. Instrumentele organisatiebegrip Het woord ‘organisatie’ wordt gebruikt in de
instrumentele betekenis als we aan een organisatie refereren als middel waarmee we
bepaalde doelstellingen van de organisatie kunnen verwezenlijken. Het gaat in dit geval om
het organiseren binnen de organisatie.
1.2. Organisatie, bedrijf en onderneming
Definitie bedrijf Een organisatie die goederen en/of diensten voortbrengt met het doel deze op
een afzetmarkt te verkopen. Er zijn bedrijven met en zonder winstoogmerk.
Bedrijven zonder winstoogmerk (ook wel non-profitinstellingen genoemd) streven naar levering van
goederen en/of diensten voor algemeen nut tegen de laagst mogelijke offers.
Bedrijven met winstoogmerk of winstdoelstellingen streven naar winst. Dat betekent dat zij op eigen
kracht trachten een opbrengst voor hun producten en/of diensten te realiseren die hoger is dan de
kosten van het produceren ervan; dit met de bedoeling de winst ter beschikking te stellen aan de
eigenaar als beloning voor zijn aandeel in het door hem aan het bedrijf verstrekte vermogen.
Definitie onderneming een bedrijf dat altijd gericht is op het maken van winst. Een onderneming
is dus hetzelfde als een bedrijf met winstoogmerk.
Een organisatie is alleen een bedrijf als zij goederen of diensten produceert. Ook blijkt niet elk bedrijf
een onderneming te zijn. Dit laatste geldt namelijk alleen voor bedrijven die gericht zijn op het
maken van winst.
1.3 Rechtsvormen
Definitie ondernemingsvormen Hiermee wordt bedoeld dat men een onderneming op
verschillende manieren een juridische structuur kan geven.
Een ander woord voor ondernemingsvorm is ook wel rechtsvorm.
,Definitie natuurlijk persoon Een mens van vlees en bloed die als rechtssubject wordt aangemerkt.
Dat laatste wil zeggen dat hij drager is van rechten en plichten zoals deze zijn verwoord in de wet.
De wet kent echter ook de aanwijzing van groepen of organisaties als rechtssubject. De groep of de
organisatie noemen we in dat geval de rechtspersoon.
1.3.1. Rechtsvormen behorende bij natuurlijke personen
Het Nederlands recht kent de volgende rechtsvormen voor de ondernemingen van natuurlijke
personen:
- De eenmanszaak;
- De maatschap;
- De vennootschap onder firma (vof);
- De commanditaire vennootschap (cv).
1. De eenmanszaak:
De eigenaar van de eenmanszaak is met zijn gehele private vermogen aansprakelijk voor de
schulden van de eenmanszaak;
Het inkomen van de eigenaar wordt gevormd door de winst van de eenmanszaak;
Hoeft geen jaarstukken openbaar te maken, wel een administratieplicht voor de inspecteur
van belastingen;
Voordelen zijn:
o Volledige zelfstandigheid van de eigenaar;
o De grote invloed van de eigenaar op het bedrijfsresultaat
o Flexibiliteit.
Nadelen zijn:
o De eigenaar draagt het volledige risico voor eventuele schulden;
o Het voortbestaan van de onderneming is volledig afhankelijk van de
capaciteiten, leeftijd en gezondheid van de eigenaar.
2. Maatschap:
Definitie maatschap Is een samenwerkingsovereenkomst tussen zelfstandige, natuurlijke
personen of rechtspersonen die zich verbinden om iets in een gemeenschap te brengen met het doel
het daaruit ontstane voordeel met elkaar te delen.
De inbreng van de deelnemers (de zogenoemde maten) kan uit geld maar ook uit arbeid ontstaat.
Maatschappen komen vooral voor bij beoefenaars van de zogenoemde vrije beroepen. De maten zijn
ieder gelijk voor een gelijk deel aansprakelijk voor de schulden van de maatschap.
3. Vennootschap onder firma
Is een samenwerkingsverband tussen twee of meer personen onder één gemeenschappelijke naam.
De firmanten (of vennoten) zijn ieder hoofdelijk (met het privévermogen) aansprakelijk voor de
totale schulden van de onderneming.
In de firma-akte worden de rechten en plichten van de firmanten vastgelegd. De firma heeft geen
publicatieplicht voor de jaarstukken
Voordelen van een VOF is:
, - Spreiding van ondernemersrisico over meer personen
- De firma is minder kwetsbaar voor het voortbestaan dan de eenmanszaak.
Nadelen zijn:
- Kans op onenigheid
- De mogelijkheid van onduidelijkheid over de taakverdeling
- Iedere firmant is aansprakelijk voor de daden van de medefirmanten.
4. Commanditaire vennootschap:
De commanditaire vennootschap is vergelijkbaar met de firma, met dit verschil dat er binnen de cv
onderscheid gemaakt wordt tussen beherende vennoten en stille (commanditaire) vennoten. De
beherende vennoot is de ondernemende, ‘werkende’ firmant, terwijl de stille firmant uitsluitend als
geldschieter en deler in de winst optreedt. Men kan de stille vennoot ten hoogste aansprakelijk
stellen voor het door hem geïnvesteerde geld. Als het misgaat, is hij zijn investering kwijt, maar kan
er verder geen inbreuk worden gedaan op zijn privévermogen.
De stille vennoot heeft in principe geen invloed op het bedrijfsbeleid. Voor de rest zijn de voor- en
nadelen hetzelfde ten opzichte van een vof.
1.3.2. Rechtsvormen behorende bij rechtspersonen
Er zijn verschillende rechtsvormen mogelijk bij ondernemingen met rechtspersoonlijkheid. De
belangrijkste drie zijn:
1. De naamloze vennootschap (nv);
2. De besloten vennootschap (bv);
3. De coöperatieve vereniging.
1. Naamloze vennootschap:
De naamloze vennootschap is een onderneming met rechtspersoonlijkheid; dit betekent dat juridisch
gezien haar bezittingen en schulden geheel onafhankelijk zijn van de bezittingen en schulden van de
vermogensverschaffers. Ook is het zo dat de dagelijkse ondernemingsleiding in juridische zin geheel
onafhankelijk is van de vermogensverschaffers. Het kapitaal van de nv is verdeeld in een aantal
aandelen. De zeggenschap over de nv is meestal verdeeld over drie organen, dit zijn:
- De algemene vergadering van aandeelhouders (ava) is het hoogste gezagsorgaan in de nv. Bij
een aandelenbelang boven de 50% bij één aandeelhouder spreken we van een
meerderheidsbelang. Bij een nv is er altijd het overnamegevaar; hiermee wordt het gebaar
bedoeld dat een buitenstaander een controlerend aandelenbelang krijgt. Dit kan hij doen
door meer dan 50% van de aandelenpakketten op te kopen. Indien dit gebeurt maar niet
gewenst wordt door de nv-leiding, spreken we van een ‘vijandige overname’.
- Het tweede orgaan in de nv is de raad van bestuur (RvB). De ava benoemt de RvB. De RvB is
verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in de nv. De leden van de raad van
bestuur zijn in loondienst van de nv. Zij worden vaak voor een deel in aandelen of opties
uitbetaald, om de betrokkenheid met de onderneming te vergroten.
- Een derde orgaan dat niet in iedere nv kan worden aangetroffen, is de raad van
commissarissen (RvC), die namens de ava toezicht uitoefent op de RvB.
De nv is verplicht tot het publiceren van jaarstukken.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sannebreuer. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.43. You're not tied to anything after your purchase.