Een samenvatting van de AVV colleges van blok 2 van bachelor 1 met daarbij ook een samenvatting van de bijbehorende literatuur: Handboek kwalitatieve onderzoeksmethoden van Mortelmans (H7 en H8)
- Gaat over ervaringen van mensen. Of processen observaties. Uitgangspunt: begrijpen hoe
mensen betekenis aan iets geven.
- Veel interpretatie.
- Aan de ene kant gericht op de praktijk en beschrijven hoe mensen dingen ervaren. Aan de
andere kant zijn we al theoretisch geïnformeerd door achtergrond en/of ervaringen van
vroeger.
- Aan de ene kant speelt theorie een belangrijke rol. Aan de andere kant ook heel dicht bij de
respondenten.
De basis: Empirische onderzoekscyclus
Ontwerpen
Rapporteren Verzamelen
Analyseren
Stap 1: Ontwerpen (vaak in de vorm van een onderzoeksvoorstel)
- Verkennen van een onderzoeksveld waar nog weinig over bekend is.
- Beschrijven van emoties, perspectieven en sociale relaties (betekenisgeving en
machtsverhoudingen)
- Begrijpen van menselijk handelen in een bepaalde context
Met als doel om kennis te verwerven, theorie te bouwen, verandering te brengen.
Let op: het perspectief van respondenten staat in kwalitatief onderzoek vaak centraal:
- De manier waarop zij betekenis geven aan de wereld.
- De werkelijkheden die door hun handelen ontstaan.
- Hoe de wereld eruit ziet waarin zij zich begeven Een fenomeen bestuderen in een
natuurlijke context (woonkamer of in het eigen huis).
[1]
,Kenmerken: de vraagstelling
Kwalitatieve onderzoeksvragen zijn meestal open (verschillende perspectieven), explorerend en
holistisch geformuleerd. Tegelijkertijd zijn ze meestal gericht op processen, ervaringen, strategieën,
gevoelens…(Boer en Evers, 2007)
Een balans vinden tussen open en gericht is lastig.
- Hoe?
- Wat?
- Waarom?
Voorbeelden
1) Hoe gaan mensen bij wie chronische Lyme is gedetecteerd om met de verschillende
opvattingen die er in Nederland bestaan rondom de behandeling van chronische Lyme?
Gericht wat betreft aandoening, land en uitdaging (verschillende behandelingen)
Open wat betreft de manier waarop mensen hiermee omgaan
2) Hoe wordt het hebben van -en omgaan met- chronische Lyme erkent in Nederland?
Gericht wat betreft aandoening en land (verschillende behandelingen)
Open wat betreft de manier waarop Lyme erkent kan worden juridisch, sociaal-
medisch en wetenschapsfilosofisch.
Kenmerken: theoretisch kader
Theorie: kennis over bepaalde onderwerpen.
Concepten, definities van de concepten, en uitspraken hoe die concepten zich verhouden.
Rol van een theoretisch kader in kwalitatief onderzoek:
- Inductie en deductie
- Emic en etic
Kwalitatief onderzoek zit tussen inductie en deductie in, maar ook tussen etic en emic. Er wordt een
middenweg gekozen en deze middenweg is het ‘sensitizing concept’, een nauwelijks uitgebreid
begrip. Het zijn begrippen die niet helemaal duidelijk zijn en nog open staan voor invulling. In dit
geval spelen theoretische concepten een oriënterende rol.
Een sensitizing concept vormt een leidraad of analytisch uitgangspunt tijdens het onderzoek,
waarvan de onderzoeker verwacht dat het een rol zal spelen in het begrijpen van de ervaringen en
interpretaties van de respondenten.
Etic: vanuit perspectief van de onderzoeker begrippen uit de institutionele theorie over de
relaties tussen regels en het behouden van strategische posities.
Emic: vanuit perspectief van de respondenten de manier waarop de huisarts naar het project kijkt
en deze in haar eigen worden omschrijft.
Inductief: weinig bestaande/beschikbare kennis, exploratief onderzoeken om nieuwe kennis te
krijgen.
Deductief: relatief veel kennis beschikbaar en dat kun je gaan toetsen.
[2]
, Stap 2: data verzamelen
Drie vormen van data verzamelen komen vaak terug in kwalitatief onderzoek:
1) Interviewen
2) Observeren
3) Documentenanalyse
Interviewen
- Vrij/open:
Geen vaste vragen of thema’s: conversatie
Weinig sturing: vrijheid voor verhalen
- Semigestructureerd:
Voorgevormde thema’s: topiclist
Inhoudelijke flexibiliteit
- Gestandaardiseerd/gestructureerd:
Vragen vooraf strak geformuleerd: interviewguide/vragenlijst
Meer informatie in minder tijd; ‘feiten’ vinden
Voorbeeld topiclijst semigestructureerd interview
- Introductie
Toelichting onderzoek
Toestemming opname
Anonimiteit
- Algemeen
Voorstellen zelf en organisatie
Rol binnen organisatie
- Thema’s
De onderwerpen die je graag wilt bespreken
(geïnformeerd door veld en theoretisch kader)
- Afsluiting
Samenvatting
Nog wat kwijt
Afspraken over membercheck
Interviewen – wie?
- Random sampling (= toeval steekproef) of criterion based sampling (= bepaalde criteria
opstellen waaraan respondenten moeten voldoen die je wilt interviewen)
- Sneeuwbalmethode, via kennissen in contact komen met mogelijke respondenten en via hen
ook weer in contact komen met nieuwe respondenten probleem: je zou vast kunnen
komen te zitten in een groep met gelijkgestemden.
- Deviant cases: mensen die andere opvattingen hebben en/of ander gedrag vertonen meer
omvattend en verdiepend antwoord op je onderzoeksvraag.
Tijdens het interviewen
Vragen:
Doorvraagtechnieken:
- Open en gesloten
- Samenvatten, concluderen
- Direct en indirect
- Verduidelijking vragen
- Hoofdvraag en doorvraag
- Herhalen
[3] - Stilte laten vallen
- Hummen, knikken, ‘ja’
zeggen
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller linda-koster. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.86. You're not tied to anything after your purchase.
