Summary
Samenvatting constitutioneel recht Rechtsgeleerdheid 1e jaar
- Course
- Institution
- Book
Alle uitwerkingen van de hoorcolleges en werkcolleges! Exclusief week 3 en week 7. (Week 7 is pas volgende week).
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
bodaniquelemstra
Content preview
Constitutioneel recht Universiteit van Amsterdam 2021Collegeweek 1 Democratische rechtsstaat
Constitutioneel recht → Fundamentele rechtsregels m.b.t instellingen van openbare
machtsuitoefening over burgers.
Kenmerken staat:
1. Uitoefenen van een gezag (d.m.v gezag middelen); Bij wie ligt ultiem gezag, of dient
dit te liggen?; Is in beginsel publiek eenzijdig
2. Over burgers;
3. Binnen een territorium
4. (Organisatie)
5. (Soeverein)
6. (Geweldsmonopolie)
In de EU: de Staat is legitiem
De EU is bijvoorbeeld geen staat, de reden hiervoor is dat de EU formeel is opgericht bij
verdragen en dat er geen sprake is van een Europees volk en de EU niet zelfstandig
belasting heft. De EU kan geen geweld uitoefenen, heeft geen ‘eigen’ grondgebied, geen
‘eigen’ bevolking en geen soevereiniteit.
Vragen die voorheen binnen de staat speelden, spelen nu ook daarbuiten…
Wat voorheen buiten de staat speelde, speelt nu ook daarbinnen…
Voorbeeld: De COVID-19 pandemie
Soevereiniteit → Zelfbeschikking staat. O.a Geen bemoeienis van andere staten met interne
organisatie en recht om eigen staatsorganisatie vorm te geven. O.a Waar in de staat het
hoogste gezag ligt. O.a Bevoegdheden die cruciaal worden gevonden, zoals belasting
heffen. O.a Volkssoevereiniteit
Homogeniteit → De gemeenschap waarover gezag wordt uitgeoefend, heeft een
gemeenschappelijke cultuur en is een rechtsgemeenschap. ~ Belinfante
Het Koninkrijk der Nederlanden bestaat uit vier landen: St. Maarten, Aruba, Curaçao en
Nederland. De regels van de resterende landen van Nederland worden geregeld in het
Statuut en deze heeft voorrang op andere wet- en regelgeving.
Hoogste gezag in Nederland is de Staten-Generaal en regering, oftewel de formele
wetgever.
Kenmerken democratie
- Regering door het volk
- Regering namens het volk
- Verkiezingen en andere volksstemmingen
- Meerderheidsbesluitvorming
- Verantwoording
, Verschillende vormen democratie
- Directe democratie; denk aan referendum
- Indirecte democratie; Nederland
Formele eisen democratie
- Vrijheids van meningsuiting
- Algemeen kiesrecht
- Parlement beslissend aandeel in wetgeving etc.
Verschillen eenheidsstaat en federale staat
- Een federale staat kent bevoegdheden toe aan deelstaten waar het centrale gezag
geen inbreuk op mag maken.
Bij een eenheidsstaat kan de centrale wetgever gemakkelijk taken geven en
ontnemen.
- Tussen federale staten kunnen grote verschillen bestaan in de mate waarin
bevoegdheden zijn toegekend aan de federale wetgever en regering.
- Van een federale staat is het noodzaak om een constitutionele arbiter te hebben
(rechter of speciaal grondwettelijk hof) dat geschillen kan beslechten inzake
competentieverschillen tussen centrale overheid en de deelstaten.
Voorbeeld federale staat: de VS en Duitsland
Voorbeeld eenheidsstaat: Frankrijk, Engeland en Nederland
Nederland wordt ook wel een gedecentraliseerde eenheidsstaat genoemd, dit omdat het
centrale gezag soms hun bevoegdheden aan lagere overheden doorgeven. Dit wordt
verticale spreiding genoemd, ook wel decentralisatie. Je hebt functionele en territoriale
decentralisatie.
Functionele decentralisatie → Taken van centrale gezag worden doorgegeven aan
organisaties die zich op een specifieke taak kunnen concentreren, zoals de Nederlandse
Orde van Advocaten
Territoriale decentralisatie → Taken van centrale gezag worden doorgegeven aan
verschillende gebiedsdelen bestaande organisaties, zoals gemeenten en provincies.
Attributie → Als de (grond)wetgever aan een orgaan van een lichaam een nieuwe eigen
bevoegdheid toekent, die op het eigen gezag en daarmee onder eigen verantwoordelijkheid
gaat uitoefenen.
Delegatie → Als een orgaan de eigen bevoegdheid overdraagt aan een ander die deze
bevoegdheid gaat uitoefenen onder eigen verantwoordelijkheid, maar de delegans blijft
verantwoordelijk voor de delegatie.
Deconcentratie → Bijzondere vorm attributie die zich beperkt tot centraal niveau en
bestuurlijke taken.
Representatieve democratie → Politieke mandatering en verantwoording in presidentieel
stelsel en in parlementair stelsel.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller bodaniquelemstra. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.51. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
62890 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now