Een samenvatting van het boek 'Rechtvaardigheid; wat is de juiste keuze?' van Micheal J. Sandel. Deze samenvatting bevat hoofdstuk 1 t/m hoofdstuk 6. Gemaakt voor het tentamen van het vak rechtsfilosofie.
Rechtvaardigheid, wat is de juiste keuze? – Sandel
Hoofdstuk 1 – Wat is de juiste handelswijze?
Voorbeeld prijsopdrijvingen:
– Kopers gaan tijdens noodsituatie niet vrijwillig de markt op, ze staan onder druk
(Crist)
– Prijsopdrijving zorgt er voor dat er meer geproduceerd wordt en dat er van meer
voorzien wordt (Sowell)
Denken over rechtvaardigheid:
1. Maximaliseren van welzijn
2. Respecteren van vrijheid
3. Bevorderen van deugdzaamheid
Verdediging van vrije markt bestaat uit twee aanspraken; markten bevorderen het
welzijn van de samenleving als geheel ( samenleving als geheel geen baat bij
prijsopdrijvingen) en markten respecteren de vrijheid van het individu ( kopers
onder druk zijn niet vrij).
Argument van de deugdzaamheid = hebzucht is een ondeugd, een slechte staat van
zijn, helemaal als we daardoor het lijden van anderen uit het oog verliezen. Het is
een individuele ondeugd maar staat ook nog eens haaks op de deugd van het
burgerschap. (Crist)
Theorieën over rechtvaardigheid beginnen in de oudheid bij deugdzaamheid.
Moderne theorieën beginnen bij vrijheid.
Theorie van rechtvaardigheid – Aristoteles
Rechtvaardigheid houdt in dat aan mensen gegeven wordt wat hun toekomt. Om te
kunnen bepalen wie wat toekomt, moeten we vaststellen welke deugden achting en
beloning waard zijn.
Voorbeeld Purple Heart
Voorbeeld redding van de banken
Voorbeeld op hol geslagen treintje
Voorbeeld Afghaanse geitenhoeders
Plato = We moeten boven de vooroordelen en gewoonten van het dagelijks leven
uitstijgen als we de betekenis van rechtvaardigheid en de aard van de beste manier
van leven willen begrijpen.
Hoofdstuk 2 – Het principe van het grootste geluk/het utilitarisme
Voorbeeld reddingsboot Thomas Dudley
– Noodzakelijk om drie personen te redden, verzwakt en ziek, niemand afhankelijk
van de scheepsjongen.
Wegen alle voordelen wel op tegen de nadelen (normen die moord verbieden)
Moreel besef
, Twee rivaliserende benaderingen van rechtvaardigheid
1. Morele kwaliteit van een handeling hangt uitsluitend af van de gevolgen van die
handeling. Juist handelen is datgene doen waar, alles bij elkaar genomen, de
beste situatie uit voortkomt.
2. We moeten bij onze morele inschatting niet uitsluitend aandacht besteden aan de
consequenties van een handeling. Er bestaan namelijk rechten en plichten die we
horen te eerbiedigen om redenen die niets te maken hebben met hun sociale
consequenties.
Jeremy Bentham – Utilitarisme
Basisgedachte: het hoogste principe in de ethiek moet maximalisatie van geluk zijn.
Nut = alles wat tot genot of geluk leidt, en pijn en leiden voorkomt.
Pijn en genot zijn onze soevereine meesters
Projecten om voltrekking van straffen efficiënter en humaner te maken:
– Panopticum; particuliere gevangenis
– ‘De jacht op de bedelaars’
Bezwaren utilitarisme
1. De rechten van het individu
– Christenen voor de leeuwen.
2. Een gemeenschappelijke munteenheid voor waarden
– De voordelen van longkanker
– Exploderende benzinetanks
Voorbeeld ‘Is marteling ooit te rechtvaardigen?’
Voorbeeld de gelukkige stad
Voorbeeld korting voor ouderen
Voorbeeld pijn lijden tegen betaling
Voorbeeld de meisjes van St. Anne’s
John Stuart Mill (p. 60 e.v.)
Centrale principe: mensen moeten vrij zijn om te doen wat ze willen, op voorwaarde
dat dit anderen geen schade berokkent.
Overheid mag vrijheid van individu niet in de weg staan
Zolang je iemand geen leed berokkent, is je ‘onafhankelijkheid rechtens absoluut.
Het individu is de soevereine heerser over zichzelf, over zijn eigen lichaam en geest.’
Waarom moeten we aannemen dat het onderschrijven van individuele vrijheid en het
recht op een afwijkende mening het welzijn van de samenleving op de lange termijn
bevordert?
– Afwijkende opvatting zou ook de juiste kunnen zijn en zo de heersende bij kunnen
sturen
– Een samenleving die haar leden dwingt tot aanpassing aan gewoonten en
conventies zakt waarschijnlijk weg in een afstompend conformisme. Daarmee
berooft ze zich van de energie en vitaliteit die sociale verbetering in gang zetten.
Geen overtuigende morele basis?
– De rechten van het individu blijven onderhevig aan allerlei toevallige factoren als
we hen slechts respecteren met het oog op de bevordering van sociaal welzijn
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller RUrechtenstudent. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.25. You're not tied to anything after your purchase.
