= Bevat alle noodzakelijke componenten vh didactisch proces (een les):
- De beginsituatie, doelen + evaluatie, de leerinhoud, de onderwijsleeractiviteiten, de
onderwijsleermiddelen en groeperingswijzen;
- Bij het ontwerpen v les: aandacht voor al deze componenten
Vragen: ‘Hoe kunnen wij er als leerkracht voor zorgen dat het welbevinden en de betrokkenheid zo
hoog mogelijk zijn én dus dat kinderen zullen leren?’ ‘Hoe zorgen we voor een krachtige
leeromgeving?’,…
1.1 Wat is leren?
= Leren is een proces dat leidt tot relatief duurzame gedragsveranderingen in wisselwerking met de
omgeving
4 hoofdsoorten:
A. Cognitief leren
o Verwerven van feitenkennis/memoriseren
o Leren van begrippen, regels/relaties en structuren
o Leren van oplossingsmethoden (heuristieken - algoritmes)
o Leren van leerstrategieën (herhaling – organisatie – elaboratie)
B. Psychomotorisch leren
C. Dynamisch – affectief leren (van attitudes)
D. Metakennis en metavaardigheden
Hoe leren we? -> Verschillende leer- en motivatietheorieën
- Behaviorisme
- Cognitivisme
- Constructivisme
o Piaget
o Kolb
o Handelingspsychologie
- Neuropsychologie
- Motivatietheorieën
,KRACHTIGE LEEROMGEVING I
2. De 7 didactische pijlers
Vanuit de definitie van een krachtige leeromgeving, kunnen we afleiden dat een leeromgeving
krachtig is als:
- de lerende wordt aangezet tot het nemen van initiatief in de leeractiviteiten
(leerlingeninitiatief);
- de lerende wordt aangezet tot in coöperatie (samenwerkend leren) actief deel te nemen
aan het leerproces ((inter)activiteit);
- de leeractiviteiten vinden plaats in een positief en motiverend klas- en schoolklimaat;
- de leeractiviteiten zijn betekenisvol, dus functioneel doordat deze vertrekken vanuit de
leef- en belevingswereld van de leerlingen;
- de leerinhouden worden aanschouwelijk aangeboden gebruikmakend van concreet
materiaal;
- de leeractiviteiten worden aangepast en gedifferentieerd aangewend en opgevolgd zodat
ieder kind ‘gelijke kansen’ krijgt (differentiatie);
- de leeractiviteiten worden in een logische volgorde aangeboden, sluiten aan bij de
beginsituatie van de lerende en worden voldoende herhaald (herhaling en geleidelijkheid);
- de lerende wordt aangezet tot (gradueel/begeleid) zelfstandig en zelfgestuurd leren.
Basisprincipes of didactische handvaten v een krachtige leeromgeving;
De ‘pijlers’ = Waarmee de leerkracht in elke les zoveel mogelijk mee moet rekening houden;
o = fundamenten vh concrete didactisch + pedagogisch handelen vd leerkracht;
o = Richtlijnen voor goed onderwijs;
o = Het resultaat v eeuwen onderwijservaring;
o = Voornamelijk gegroeid vanuit de praktijk
Pedagogische + psychologische inzichten -> Didactische pijlers = wetenschappelijke
fundering gegeven;
Naargelang het maatschappijbeeld + het hieruit voortvloeiend vormingsbeeld (de
schoolvisie) Bepaalde principes meer in de kijker OF ontstaan v nieuwe didactische
principes;
De 7 didactische pijlers = afgeleid v een aantal algemeen geldende didactische principes
Pijlers
= Hiermee duiden we op een reeks v vuistregels waarmee de leerkracht in elke les zoveel mogelijk
moet rekening houden.
= Fundamenten vh concrete didactisch en pedagogisch handelen vd leerkracht
= Richtlijnen voor goed onderwijs.
,KRACHTIGE LEEROMGEVING I
Bij de verantwoording van de pijlers verwijzen we telkens ook naar Hatties De impact van leren
zichtbaar maken (visible learning) (2014):
John Hattie verzamelt onderzoeksgegevens uit meer dan 800 meta-analyses om op te lijsten;
- Welke factoren een invloed hebben op leerprestaties van leerlingen
- en hoe groot of klein die invloed is.
De onderzochte factoren zijn gelegen bij de leerling, bij de thuisomgeving van de leerling, bij
de school, bij de leraar, het curriculum, of het lesgeven zelf.
De invloed die de verschillende factoren hebben, wordt voorgesteld door;
o een effectgrootte d = d = 1.0 = een toename v één standaardafwijking op het
verbeteren van de leerprestaties = komt overeen m een toename van de leerwinst
met 50%, (=wat een gigantisch effect zou zijn)
Daarom beschouwt Hattie een effectgrootte v d=0.40 als gemiddeld en kunnen we stellen
dat factoren met een effectgrootte van 0.40 als een significante invloed hebben op de
leerprestaties.
Pijler 1: Positief en motiveren klas – (en school-) klimaat
2.1.1 Pedagogisch klimaat
Pedagogisch klimaat:
- Lln: Kunnen beter leren als:
o Ze zich goed voelen in een omgeving waarin ze zich goed voelen
- Lln: Gevoel v veiligheid + vertrouwd?
o Durf om omgeving te verkennen
o + Ingaan op uitdagingen
- Ontdekking in wat de lln goed is:
o Vertrouwen in zijn/haar mogelijkheden
o + Ontwikkeling v positief zelfbeeld
Positief zelfbeeld = Beïnvloedt de motivatie v lln
Een goed pedagogisch klimaat = Zowel op school- en klasniveau
2.1.1.1 Omschrijving pedagogisch klimaat
Een goed pedagogisch klimaat = Belangrijkste voorwaarde om tot leren te kunnen komen
- Lln: Geen goed gevoel in klas Niet leren;
- Eerst de relatie en dan de prestatie!
- ‘pedagogisch klimaat’:
o = Iets totaal omvattend
o + = Een voortdurend aanwezige ‘kleur’
Alle scholen: Een verschillende sfeer
Gevoel = Te maken met een geheel aan elementen die tss de regels aanwezig zijn:
o De wijze waarop interactie tss leerkracht + leerling plaatsvindt, De manier hoe
kinderen onderling m elkaar omgaan, Het humeur van de leerkrachten, De inrichting
vd ruimte, Hoe de leerkrachten omgaan m andere cultuuruitingen, …
‘Pedagogisch klimaat’ (Van Petegem, Aelterman, Van Keer & Rosseel (2007))
= ‘een milieu waar leerlingen zich goed voelen, plezier beleven, in een aangename sfeer kunnen
werken en in interactie treden’.
*De manier waarop gekeken wordt naar een goed pedagogisch klimaat = ‘modegevoelig’
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LN55. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.95. You're not tied to anything after your purchase.