Summary
Uitgebreide samenvatting straf-en strafprocesrecht
- Course
- Institution
De samenvatting bevat zowel de dia's, de uitgebreide lesnotities (verkorte studentencursus) als het boek.
[Show more]
Seller
Followorlanewolff
Reviews received
Content preview
STRAF-ENSTRAFPROCESRECHT
2020-2021
, WEEK 1
DEEL 1. ALGEMENE ORIENTATIE
De vraag die voor de hand ligt: waarom vindt een samenleving dat zij de vrijheid mag nemen
om individuen te veroordelen tot allerlei sancties die we gaan bestuderen. Waar haalt die
samenleving dat recht vandaan om mensen tot die straffen te veroordelen: tot
gevangenisstraffen, tot zware geldboeten, een stuk van hun vermogen af te nemen door
verbeurdverklaring, mensen ertoe brengen een werkstraf (een moderne vorm van
dwangarbeid, zullen sommigen zeggen) uit te voeren, wat bepaalt dat een samenleving dat
mag doen? En waarom mag ze net dat doen met bepaalde grenzen?
Het legaliteitsbeginsel, een beginsel dat in zich draagt dat elke burger – u en ik – dat wij op
voorhand moeten weten, minstens moeten kunnen inschatten, redelijkerwijze moeten
kunnen inschatten minstens, in welke omstandigheden wij strafbaar kunnen zijn, daar gaan
wij het over hebben. Proportionaliteit, een redelijke verhouding tussen de ernst van wat u
wordt ten laste gelegd, datgene wat eventueel tegenover u bewezen zou kunnen worden,
enerzijds, en de straf die daaraan verbonden wordt, anderzijds, ook daar gaan wij het over
hebben.
Wat is nu strafprocesrecht? Een eerlijke procedure draagt in zich het vermoeden van
onschuld: iedereen wordt geacht onschuldig te zijn tot de wet hem schuldig acht op de
wettelijke wijze waarop schuld kan worden bewezen. En daarachter schuilt een hele wereld
van onderzoeken, onderzoek handelingen, bewijsvoeringen, tegenspraak. Daar zit heel veel
achter, maar het uitgangspunt is dus dat iedereen weldegelijk onschuldig wordt geacht te zijn
zolang ze enkel zijn beschuldigd en niet veroordeeld.
Voorbeelden Chovanec over geheimhouding die dan ten grabbel wordt gegooid door de
weduwe, en Reuzegom die doen alsof het niet tot veroordeling zal leiden, maar dit nu eenmaal
strafrecht als mediaproduct is, en dat dit perfect normaal is. Sexting-schandaal BV’s,
verspreiden van naaktfoto’s. Fortis-zaak die verjaard is, terwijl dat ging over de
verantwoordelijkheid van de absolute top. Hoe kan dit? Waar zijn de verhoudingen? Waar is
inderdaad de duiding van dat wat essentieel is? Dat zijn vragen waarover jullie moeten kunnen
nadenken, en die jullie moeten kunnen beantwoorden – als het niet gaat ‘in abstracto,’ dan
minstens op basis van een paar concrete zaken. Euthanasieproces, dat voor het Hof van
Assisen moest, waar een jury rechtspraak is. Evolutie strafrecht, wat was stalking 30 jaar terug.
Seksismemisdrijf, wat is dat? De #metoo-beweging heeft daar toe bijgedragen voor een beter
oog op te hebben. Strafrecht gaat van winkeldiefstallen tot terrorisme.
Voorbeeld undercover: Tom Waes op TV, entertainment dat u kan inspireren, geïnspireerd op
zaak Aquino. Hoe zit dat met regels rond infiltranten, hoe zit dat met huiszoekingen zoals in
de zaak Kelk over misbruik in de kerk en regels rond bescherming van de woonst, wat is dat?
Denigrerende foto’s Whatsapp over bejaarden door zorgpersoneel, of wat met
geïnterneerden in een psychiatrisch centrum.
1
,Voorbeeld Aquino: Advocaten kondigden aan dat ze een ‘bommetje gingen droppen’,
advocaten vochten de onderzoeksmethoden van de politie aan. Er waren undercoveragenten
gaan wonen, zogezegd een koppel, op een camping om dichter te komen bij de verdachten.
Er werden allerlei technieken gebruikt die in zekere onderzoeken nodig zijn maar wel heel
indringend dus ook wel controversieel en onze suggestie is dat als er een vergelijkbaar proces
zou komen, dat u met de krant in de hand zou proberen uitleggen hoe dit proces zou verlopen.
Voorbeeld “Man steelt auto met kind er nog in”: Een kind zat op de achterbank van de auto
en de moeder stapt even uit om een brief te posten. Ze laat haar auto staan en een man die
daar voorbij komt maakt van de gelegenheid gebruik, stapt in en rijdt met die auto weg. De
man had niet de bedoeling gehad om het kind te ontvoeren. Hij ziet opeens dat hij met een
kind opgescheept is. Dan is de vraag of het ertoe doet dat hij de opzet had om het kind mee
te nemen? Wordt het wegnemen van de auto hem ook aangesproken als het meenemen van
het kind? Is die moeder strafbaar? Dit zijn vragen waarop u hopelijk op het einde semester
perfect sluitende juridische antwoorden kan geven.
Praktische afspraak: Alles is te kennen, wat in het boek staat, wat besproken is, en wat niet
besproken is indien dat op het vragenforum staat.
HOOFDSTUK 1. WAT IS STRAFRECHT?
Probleem: Voor het vak strafrecht is er geen onomstreden definitie. De definities die je vindt
zullen vaak tautologisch zijn, dat wilt zeggen dat hetgeen wat men probeert de definiëren in
de definitie zelf zit. Het afbakenen is een probleem niet zozeer voor de kern maar vooral voor
de grenzen.
Een straf is een sanctie op een misdrijf. En wat is een misdrijf? Een misdrijf is een bepaalde
gedraging waar er een straf op staat.
AFDELING 1. HET VERSCHIJNSEL STRAFRECHT
Mensen hebben verstand van straffen. Of het nu is thuis van je ouders, op school van de
leraren of in de jeugdbeweging van de leiders, iedereen is wel eens in contact gekomen met
het concept van straf. Om te verhinderen dat het bestraffingsysteem in een onstuitbare
geweldsescalatie zou uitmonden, moet er strafrecht zijn.
Het idee is dat strafrecht wraak is. Maar er bestaan verschillende vormen ervan “oog om oog,
tand om tand”. Het is een soort van maatschappelijke georganiseerde wraak. De functie is in
essentie een wilde wraak tegen te houden of nog te kanaliseren. Het recht is een vorm van
rem op de goede wraak.
Het is een beginsel van proportionaliteit, weerwraak, reactie, sanctie straf moet in
verhouding staan met wat is gebeurd dus als er 1 oog is uitgestoken mag u niet reageren door
2 ogen uit te steken.
2
, In welke mate is strafrecht nodig zodat de mensen zich anders zouden gaan gedragen. Een
streng beleid voor het juiste publiek kan tot gedragsverandering leiden. Strafrecht is meer dan
moord, brand en verkrachting : voorbeeld van meisje op straat in Brussel dat commentaar
krijgt op haar rok/ scheldwoorden, stalking… Dat is de dubbele doelstelling van Strafrecht,
iemand sanctioneren, maar ook individuele ontradende gedachte voor aanzetten
normconform gedrag. De twee doelstellingen moeten in balans zijn. Maatschappelijk belang
versus individueel belang, efficiëntie versus bescherming.
Er zijn geslaagde operaties in het verkeer, minder slachtoffers dan vroeger omdat er strenger
wordt bestraft maar ook het rookverbod is een succes. Vanwege de gezondheid heeft de
overheid gezegd om het gedrag te veranderen en dat is gelukt. Bij andere materies zoals drugs
is dat niet altijd succesvol gebleken en het ligt nog moeilijker in heel andere materies zoals
milieu, klimaatbescherming.
Tevens zijn er alternatieve afhandelingsmechanismen om tot een betere uitkomst te komen,
zoals uitstel van tenuitvoerlegging, probatie, voorwaardelijk vrijlaten en dergelijke.
AFDELING 2. HET BEGRIP STRAFRECHT
Wat is strafrecht precies? Strafrecht in de ruime zin :
- Gaat over type regels of gedragingen (misdrijven) specifieke sancties (strafrechtelijke
sancties) kunnen worden opgelegd en uitgevoerd
- Omschrijven gedragingen en sancties
- Voorschrijven hoe daartoe bevoegde (publiekrechtelijke) instanties recht (soms plicht)
om misdrijven vast te stellen en sancties op te leggen aan daders.
We maken een onderscheid tussen:
- Materieel strafrecht: geheel van de rechtsregels die bepalen onder welke
voorwaarden handelingen of onthoudingen als misdrijven kunnen worden
beschouwd, die bepalen met welke strafrechtelijke sancties daarop gereageerd kan
worden en die de tijdelijke, de ruimtelijke en de personele toepassingssfeer van
desbetreffende normen vastleggen.
- Formeel strafrecht of strafprocesrecht: het geheel van rechtsregels m.b.t. de
vaststelling van worden een misdrijf te hebben gepleegd en de rechtsregels m.b.t. de
organisatie, bevoegdheid en, werking van de publiekrechtelijke instellingen en
organen.
HOOFDSTUK 2. CODIFICATIE
In België zijn er een aantal specifieke aspecten aan zo een strafrechtelijke procedure die een
aanzienlijke weerslag kunnen hebben aan de uiteindelijke straf die erg kan afwijken van de
straf die formeel bij de gedragingen zou horen. Zowel het materieel strafrecht als het formeel
strafrecht hebben gemeen dat zij bescherming bieden.
3
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller orlanewolff. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $32.68. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
53022 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now