Alle hoorcolleges Psychopathologie 2021-2022| 70120256AY
Hoorcollege 1
Ontwikkelingspsychologie niet leren, maar wel kennis van hebben.
Stappenplan over behandelingen hoeven ook niet geleerd te worden
Psychopathologie
Ontwikkelingsperspectief – normale ontwikkeling
Normale ontwikkeling bepaalt of gedrag van kind afwijkt van het normaal of valt het nog
binnen de normale range. Onderstaand valt onder de normale range.
Vroege kindertijd: bedplassen, driftbuiten, seperatie-angst
Midden kindertijd: bang in donker, beweeglijk
Adolescentie: experimenteren, grenzen verkennen, stemmingswisselingen
Ontwikkelingsperspectief – expressie van de stoornis
Bijv. depressieve stoornis
Vroege kindertijd: ontroostbaar huilen, slaapproblemen, groeiachterstand, prikkelbaar
Midden kindertijd: prikkelbaar, verminderd plezier, aandachtsproblemen, somatische
klachten, lage zelfwaardering
Adolescentie: somberheid, sociale isolatie, negatieve cognities, lage zelfwaardering, gevoelig
voor afwijzing, suïcidale gedachten.
Wanneer sprake van (ontwikkelings)psychopathologie?
a. Klachten
- Lichamelijk functioneren (bijv. buikpijn)
- Gedrag
- Emoties
- Cognities (bijv. dwanggedachten)
- Relaties
b. Wanneer klachten:
- Niet passen bij de leeftijd
- Niet/zeer moeilijk te corrigeren zijn
- Het algemeen functioneren ernstig nadelig beïnvloeden
- Het kind zelf en/of de omgeving doen lijden
- Uiteindelijk mogelijk ontwikkeling doen stagneren
Classificatiesystemen
Kort en bondig beschrijven uit een casus, wat voor stoornis het is.
1
, Alle hoorcolleges Psychopathologie 2021-2022| 70120256AY
2 veel gebruikte systemen
• International Classification of Diseases (ICD) (publicatie ICD-11:2018, effectief in
2022; nu ICD-10, duurt jaren om landen er op voor te bereiden ivm feedback, daarom
nu nog 10)
Ontwikkeld door WHO = World Health Organization
• Diagnostic and Statistical Manual of the mental disorders
DSM (nu: DSM-5)
Ontwikkeld door APA: American Psychiatric Association
- Beide systemen komen tot stand door consensus tussen experts
- Kunnen worden ‘vertaald’ naar elkaar
Voordelen classificatiesystemen
- Internationale eenduidigheid (onderzoek, onderwijs, beleid, communicatie)
- Duidelijke omschrijving kern problematiek
- Richtinggevend voor behandeling
Nadelen:
- Mogelijk te sterk gereduceerd (gooit veel informatie weg uit een casus)
- Categoriale indeling (er is wel of geen stoornis, wanneer er geen stoornis is mag die
nog wel leiden en hulp krijgen of niet)
- Suboptimale basis voor behandeling (je hebt heel veel informatie van de context
nodig om iemand goed te kunnen behandelen)
Historisch overzicht ICD (hoef je niet te weten)
• ICD-6 (1948) (eerste versie met psychische stoornissen)
• ICD-7 (1955)
• ICD-8 (1965)
• ICD-9 (1977)
• ICD-10 (1992; 1996 – assen toegevoegd)
• ICD-11 (juni 2018 – assen zijn komen te vervallen)
ICD-11: gaat over alle stoornissen (is veel breder)
Historische overzicht versies DSM (hoef je niet te weten)
• DSM-I (1952)
• DSM-II (1968)
• DSM-III (1980)
• DSM-III-R (1987; assen toegevoegd)
• DSM-IV (1994)
• DSM-IV-TR (2000)
• DSM-5 (mei 2013 Engels; april 2014 Nederlands; assen vervallen) invoering NL: vanaf
januari 2017
DSM-5
Tot stand koming
- Start in 1999
- Conferenties voor onderzoeksplannen
- 162 experts in werkgroepen en ‘tasl forces’ sinds 2007
- 300 adviseurs – internationaal
2
, Alle hoorcolleges Psychopathologie 2021-2022| 70120256AY
- Gericht onderzoek rond discussiepunten sinds 2005
- Presentaties op congressen
- Inspraakrondes met patiënten verenigingen
- Feedback geven mogelijk via DSM-5 website
Voorheen Asperger, nu autismespectrumstoornis. Asperger wordt niet meer expliciet
benoemd.
DSM-5 classificatie
- Aanwezige stoornissen
- Uitgebreid specificaties & stressoren (V en Z codes)
- Ernst: per stoornis
- Niveau van functioneren:
WHO DAS (WHO Disability Assessment Schedule)
36 items over 6 domeinen:
Communicatie, mobiliteit, zelfzorg, sociale omgang, activiteiten, deelname aan de
gemeenschap
- Scoring: 0% (goed functionerend) – 100% (volledig afhankelijk)
DC: 0-5 (2016) Diagnostic Classification of Mental Health and Developmental Disorders in
Infancy and Early Childhood, Zero to Five (voor jonge leeftijd)
- As I: stoornis (hier lag teveel aandacht op)
- As II: relationele context (gedrag, affect, betrokkenheid)
- As III: medische en ontwikkelingsstoornis en conditie
- As IV: psychosociale stressoren
- As V: niveau van ontwikkeling
Zie 1:17 met de casus
Klachten (letterlijke informatie uit casus):
- Durft niet meer alleen te slapen (sinds tenminste 3 maanden)
- Durft niet meer bij opa en oma te slapen
- Buikpijn
- Steeds huilen bij afscheid moeder op school
Aannemelijke classificatie:
- Seperatieangststoornis, V10, matig (ze doet nog een aantal dingen wel zoals naar
school gaan), 50%
Klachten ordenen
- Aandacht/stemming/slaap etc
Welke risicofactoren zijn aanwezig?
- Verlegen temperament
- Ouders hebben relatieprobleem
3
, Alle hoorcolleges Psychopathologie 2021-2022| 70120256AY
Welke beschermende factoren zijn aanwezig?
- Schoolprestaties bovengemiddeld
- Betrokken ouders
- Heeft vriendinnetjes
Risico- en beschermende factoren zijn handig voor etiologie en type behandeling
Kind en gezinsfactoren uit hoofd leren die behandeluitkomst voorspellen (zie dia)
Belangrijk punt bij gezinsfactoren: coherentie (samenhang) en flexibiliteit
Classificeren vs diagnosticeren
• Classificatie: alleen beschrijvend (niet verklarend)
• Classificeren is niet diagnosticeren
Diagnosticeren:
- Nauwkeurig leren kennen
- Hypothesen vormen obv informatie over:
▪ Symptomen
▪ Ontstaangeschiedenis
▪ Relevante omstandigheden
▪ Observaties in verschillende contexten
▪ Reactie op bepaalde interventie
Classificeren
Semi-gestructureerde klinische interviews (o.a. ADIS, SCID) met ouders en kind > DSM-5
classificatie
Diagnosticeren
Classificeren, in kaart brengen levensgeschiedenis, risico- en beschermende factoren in kind
en omgeving, eerdere interventies + effect daarvan
Betrouwbaarheid en validiteit
Betrouwbaarheid
- Rond 0,50 per stoornis (dit komt vaak door de comorbiditeit)
Validiteit
Binnen stoornissen:
- Grote heterogeniteit
- Verschillende ontstaanmechanismen/risicofactoren
- Verschillende medicatie effectief
Tussen stoornissen
- Overlap in symptomen
- Hoge comorbiditeit
Onderliggend model psychopathologie
- DSM en ICD – medisch model psychische aandoeningen
▪ Gezond – ziek (niet – zeer ernstig)
▪ Je hebt de ziekte of niet
▪ Categoriaal
- Vaak dimensioneel model (gedrag variatie op dimensie)
- Extremen vallen in categorie afwijkend – stoornis (zie dia)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller jodywiersma. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $6.47. You're not tied to anything after your purchase.
