Summary
Samenvatting Farmacologie
- Course
- Institution
Een samenvatting over farmacodynamiek, farmacokinetiek en pijn
[Show more]
Seller
Follow
juliewei
Content preview
Pijn en farmacologieFarmacodynamiek, Farmacokineti ek en Pijn
Ontwikkelingen anesthesie door farmacologie:
Opiaten zijn effectieve pijnstillers.
- Opiaten: reeds 200 jaar bekend, extractie sap uit onrijpe papaverbol, verder bewerkt.
- Morfine: geïsoleerd in 1803 en gebruikt als pijnstiller.
- Pethidine: 1993 synthetisch opiaat.
- Fentanyl: 1960 beter stuurbare anesthesie, cardio-chirurgie mogelijk, sufenta en carfentanyl.
- Remifentanil: 196, TCI samen met propofol = dagverpleging is mogelijk geworden.
Toedieningsvormen:
- Maag-darmkanaal: drank, tablet, eventueel maagzuur-resistent, retard-tablet/capsule.
- Inhalatie aerosol/poeder:
Deeltjes > 100µ: neerslag mond-keel holte,
Deeltjes ± 10 µ: neerslag trachea-bronchiën
Deeltjes ± 1-5 µ: neerslag alveoli-bronchiolen
- Gassen: directe opname in alveoli = circulatie.
- Intra-veneus: in het ader.
- Intra-musculair: in een spier.
- Trans dermaal: door de huid.
- Buccaal: binnenkant van wang of onder de tong.
- Rectaal: via de anus.
- Nasaal: via de neus.
- Conjuctiva: via het oog.
Farmacokinetiek
= Wat doet een lichaam met een medicijn. Dit is verdeeld is 4 fases:
1. Absorptie
2. Distributie
3. Metabolisme
4. Eliminatie
Absorptie
Is het opnemen van medicijnen in het lichaam, via de bloedsomloop. Dit kan via drie manieren:
- Enteraal; is via de darmen.
- Parentaal; is buiten het maagdarmstelsel om.
- Lokaal; is direct op de plaats van toediening.
De piekconcentratie is de maximale concentratie van het medicijn in het lichaam. De halfwaarde tijd
is de tijd waarop de piekconcentratie is gehalveerd. Als het medicijn voor het eerst langs de lever
komt, heet dit het first pass effect. Dan wordt een deel van het medicijn afgebroken. De
enterohepatische kringloop is de kringloop tussen de darmen en de lever waar de medicatie telkens
opnieuw een deel wordt afgebroken. Nadat de medicatie langs de lever is gekomen heet dit de
biologische beschikbaarheid.
, Als een middel rectaal wordt toegediend, gaat een deel via de vena mesenterica superior > vena
rectalis superior > vena portae > vena hepatica naar de vena cava inferior. Dit deel heeft het first pass
effect, omdat het medicijn langs de lever komt. Maar een deel gaat via de vena rectalis inferior >
vena rectalis media naar de vena cava inferior, deze omzeilt de lever en heeft dus geen first pass
effect. Rectale toediening werkt dus sterker, omdat er een grote biologische beschikbaarheid is.
Elke keer dat een medicijn de lever passeert wordt het medicijn concentratie gehalveerd, wordt dit
de halfwaarde tijd genoemd. Parentale toediening heeft een biologische beschikbaarheid van 100%,
omdat ze direct in het bloed terecht komen. Ook bij sublinguale toediening (via mondslijmvlies),
wordt de lever omzeilt.
Cmax: als het medicijn hierboven komt, werkt het toxisch.
Tmax: tijd waar de concentratie het hoogste is.
Halfwaarde tijd: is de tijd die nodig is om de concentratie van het medicijn te halveren in het bloed.
Volledige eliminatie van het medicijn vindt ongeveer plaats na 5 keer de halfwaarde tijd.
Distributie
Is de verdeling van het medicijn over het lichaam.
Als medicijnen in het bloed komen binden ze zich aan albumine, het belangrijkste plasma eiwit. Een
deel van de medicijnen zijn gebonden en een deel zijn ongebonden. Ongebonden medicijnen kunnen
overal terecht komen, naar de hersenen, tussen de ruimte van de cellen (intercellulair of
interstitium) of in de cellen (intracellulair).
Metabolisme
Medicijnen worden door de lever omgezet in metabolieten. Metaboliseren gebeurt door speciale
enzymen (CYP). Als medicatie langs de lever komt wordt het door het CYP omgezet naar (actieve en
niet-actieve) metabolieten. Niet-actieve metabolieten zijn producten die door het lichaam goed uit te
scheiden zijn. Soms is een medicijn pas werkzaam als het langs de lever is geweest, en omgezet
wordt. Medicatie die via de darmen gaat, komt sneller langs de lever. Een deel van de medicatie
wordt dan al bewerkt door CYP en dat noemen we het first pass effect. De hoeveelheid die op dat
moment van dat medicijn overblijft noemen we de biologische beschikbaarheid, en dat gaat de
bloedbaan in.
Eliminatie
Medicijnen worden weer uitgescheiden en dat heet klaring. De afbraak van medicijnen vindt plaats
via de lever (via gal, ontlasting) en wordt via de nieren (urine) uitgescheiden. De nierfunctie geeft aan
hoeveel het bloed kunnen filteren op afvalstoffen dit heet klaren/klaring van het bloed . De
geschatte nierfunctie wordt uitgedrukt in eGFR estimated Glomerular filtration Rate.
Dosering
De meeste geneesmiddelen moeten een bepaalde concentratie verkrijgen voordat er pas effect
opgemerkt kan worden. Op het moment dat er evenwicht is moet er evenveel medicatie naar binnen
als er wordt uitgescheiden, dit heet dat steady state. Een geneesmiddel werkt het beste als de
concentratie zo constant mogelijk blijft, dat bereik je door therapietrouw te zijn. Therapietrouw
betekent het regelmatig innemen van de medicatie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliewei. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.78. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67163 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now