Katheters
Een katheter is een holle buis waarmee vloeistoffen en/of gassen in of uit het lichaam kunnen
worden getransporteerd. De meest bekende en ook meest frequent voorkomende toepassing is het
gebruik van katheters in de urologie.
De begrippen Charrière en French geven de dikte (buitendiameter) aan van een holle buis dus ook
van bijvoorbeeld een katheter of een drain. De begrippen Charrière en French worden door elkaar
gebruikt. Wat betreft de maat (in millimeters) maakt dat niets uit, nl: 1 Charrière = 1 French.
Wanneer we beide begrippen uitdrukken in millimeters kan er gezegd worden: 1 Charrière = 1 French
= ⅓ mm. Deze maataanduiding zegt niets over de binnendiameter van de katheter en/of drain.
Er zijn een aantal karakteristieken waarop katheters in groepen verdeeld kunnen worden. Een is de
diameter. Vervolgens zal voor bepaalde toepassingen de lengte van de katheter essentieel zijn. Een
hele belangrijke karakteristiek van de katheter is het materiaal waaruit deze bestaat. Als we kijken
naar de bouw van een katheter dan kan deze in drie gedeelten worden opgesplitst: kathetertip,
kathetermond of trechter en het gedeelte dat beiden met elkaar verbindt. Bij de kathetertip zijn met
name de vorm, de vensters en het al dan niet voorzien zijn van een cuff de belangrijkste kenmerken.
Kenmerkend voor de kathetermond zijn meestal het aantal toegangen voor af- en aanvoer.
Blaaskatheters
Het katheteriseren van de blaas kent een ruim indicatiegebied. Hier is een verschil met een
éénmalige katheter en een verblijfskatheter.
Éénmalige katheter
De éénmalige katheter is een katheter die slechts één keer wordt gebruikt om de blaas te ledigen. In
tegenstelling tot de verblijfskatheter blijft deze dus niet in situ. Bij het éénmalig katheteriseren maakt
men onderscheid in een mannen en vrouwen uitvoering. Voor de man dient een langere katheter
gebruikt te worden dan bij de vrouw (verschil in anatomie). Vaak is de kathetertop licht gebogen om
het inbrengen te vergemakkelijken. Indicaties zijn:
- Éénmalig ledigen van de blaas (pré- en peroperatief); bij operaties waarvan men vermoedt
dat een volle blaas gevaar loopt om beschadigd te worden of hinderlijk is tijdens de ingreep.
- Voor het vullen van de blaas; dit wordt gedaan om de blaas tijdens de operatie gemakkelijker
te kunnen identificeren.
- Voor het afnemen van ‘steriele’ urine voor microbiologisch of toxicologisch onderzoek.
- Postoperatief voor het beoordelen van de kleur van de urine.
De éénmalige katheter kan gemaakt zijn van chirurgisch staal (RVS) of van P.V.C. De
verdraagzaamheid ten opzichte van het weefsel bezit een ondergeschikte rol daar het contact erg
kortdurend is. De éénmalige katheter heeft nooit een (fixatie)ballon (cuff). De complicaties die
kunnen optreden bij een éénmalige blaaskatheterisatie worden gevormd door: het veroorzaken van
urineweginfecties en het veroorzaken van bloedingen door het maken van een zogenaamde fausse
route, met alle gevolgen van dien.
, Verblijfskatheter
Een verblijfskatheter (ook wel katheter à demeure – afkorting CAD) is een katheter die in de urethra
(urinebuis) wordt ingebracht om daar continue urine uit te laten afvloeien. Indicaties voor een
verblijfskatheter zijn:
- Bij retentie van urine, ten gevolge van een mechanische obstructie die om lichamelijke
redenen niet kan worden geopereerd.
- Peroperatief kan een verblijfskatheter worden ingebracht om de urineproductie te kunnen
meten; het bijhouden van vochtbalans. Meestal blijft deze dan ook postoperatief nog enige
tijd op zijn plaats.
- Ter preventie met betrekking tot het ontstaan van decubitus wordt er bij bedlegerige
incontinente en/of comateuze patiënten nogal eens een verblijfskatheter ingebracht.
- Bij ernstig neurologisch lijden en bij een gestoorde blaas functie.
- Postoperatief kan een verblijfskatheter worden ingebracht om de urineproductie te kunnen
meten en om de druk op de wond te verkleinen.
- Preoperatief wordt deze katheter ingebracht bij patiënten die een langdurige operatie
moeten ondergaan, voor de vochtbalans en urineretentie bij te houden.
Het inbrengen en het op zijn plaats laten van een urinewegkatheter is niet geheel zonder
complicaties, het volgende kan zich voordoen:
- Urineweginfecties
- Steenaanslag, met name in en op de (fixatie)ballon
- Hematurie, door irritatie van het slijmvlies
- Blaaskrampen
- Urethrastricturen ten gevolgen van chronische ontstekingen of een verkeerde
katheterisatietechniek
- Gevaar dat de (fixatie)ballon niet te ledigen is. Dit wordt meestal veroorzaakt door het
uitkristalliseren van zouten wanneer de ballon met NaCl 0,9% is opgeblazen. Dit is ook de
reden waarom voor het vullen van de ballon Aqua Destillata gebruikt dient te worden.
Tegenwoordig zijn er nogal wat verschillende katheters die niet alleen van elkaar verschillen van
vorm, uitvoering en het toepassingsgebied maar ook met betrekking tot het materiaal waarvan ze
gemaakt zijn. Katheters kunnen gemaakt zijn van: rubber, P.V.C., polyurethaan, latex, siliconen
rubber en 100 siliconen.
Urologische indicaties
De verschillende indicaties waarom een katheter bij het specialisme urologie kan worden ingebracht:
- Een katheter zorgt voor een onbelemmerde afvloed van urine, en garandeert dit zelfs
- Een katheter ontlast een aangelegde hechtnaad, bijvoorbeeld na het verwijderen van een
uretersteen of na een cystostomie.
- Door een katheter kun je het wondgebied spoelen, bijvoorbeeld na een transurethrale
resectie van de prostaat; door deze katheter worden dan bloedstolsels afgevoerd.
- Door het vullen van de (fixatie)ballon van een katheter kan er compressie worden
uitgeoefend op een wondgebied en worden postoperatieve bloedingen voorkomen.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliewei. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.88. You're not tied to anything after your purchase.