Anatomie & fysiologie
Exocrien zijn de spijsverteringsenzymen: lipase, amylase en (chymo)trypsine via de ductus
pancreaticus naar de duodenum. Endocrien zijn de eilandjes van Langerhans en deze gaan naar de
bloedbaan. Insuline zorgt ervoor dat de glucose vanuit bloed de cellen in gaat. Insuline stijgt
gedurende de maaltijd en wordt gemaakt in de beta cellen. Glucagon zorgt ervoor dat glycogeen
lever/spieren omgezet worden tot glucose, glucose stijgt in het bloed. Glucagon komt vrij bij glucose
daling in het bloed en wordt gemaakt in de alfacellen. Somatostatine remt de aanmaak van insuline
en glucagon, wordt in delta cellen van de eilandjes van Langerhans gemaakt maar ook in de maag en
hypothalamus en remt de afgifte van het groeihormoon, schildklierfunctie, maagzuur productie en de
maaglediging. Andere hormonen die invloed hebben op de suikerspiegel zijn:
- Adrenaline: de glucose spiegel stijgt in het bloed, dit komt uit het bijniermerg.
- Corticosteroïden: glucose spiegel stijgt in het bloed, komt uit de bijnierschors.
De stofwisseling: koolhydraten en suikers komen voornamelijk uit voeding en is de brandstof. H2O en
CO2 komt vrij. Verzuurverbranding: zuren en ketonen komen vrij. Eiwitten zijn een bouwstof en geen
brandstof, als verbranding ammoniak. Insuline is ontdekt door Frederick Banting en Francis Best in
1922. Bekend was dat honden zonder pancreas diabetes hadden. Dus de pancreas maakt de stof aan
die diabetes voorkomt. Diabetes is een grote doorstroom, dus veel plassen en veel drinken. Er zijn
twee verschillende types, ze hebben het zelfde symptoom maar een andere oorzaak. Diabetes
insipidus: flauwe doorstroom. Diabetes mellitus: zoete doorstroom. De naamgeving komt vanuit de
tijd dat de urine geproefd werd.
Diabetes inspidus
Is een nierprobleem met een oorzaak in de hypofyse. Het symptoom komt voort uit dat de nieren
niet in staat zijn vocht vast te houden door een tekort aan ADH (AntiDiuretischHormoon, het is een
vasopressine). ADH werkt op de nieren en bevordert het concentreren van urine, het zorgt ervoor
dat de nieren niet te veel urine afscheiden. ADH zorgt er ook voor dat je ’s nachts minder urine
maakt (donkere ochtendurine). Symptomen zijn:
- Polyurie > enorme hoeveelheden waterige, lichte urine, vooral gedurende de nacht.
- Voortdurend dorst
Een test is de dorstproef: 8 uur lang niet drinken, bij gezonde mensen gaat dan de ADH omhoog. Bij
diabetes insipidus gaat de urine productie gewoon door, de test wordt voortijdig afgebroken wegens
enorme dorst. Er moet op gelet worden op uitdroging en daarbij elektrolyten verstoring/daling. De
oorzaak is beschadiging van de hypofyse. De behandeling bestaat uit ADH toedienen als neusspray of
als tablet. Soms is er sprake van bedplassen door een lichte vorm van diabetes insipidus: dan vaak tot
de puberteit extra ADH voor de nacht, daarna wordt de blaas groter en beter beheersbaar.
Diabetes Mellitus
De doorstroming is honingzoet, de bloedglucose is zo hoog dat de nieren glucose laten lopen.
Normaal houden nieren glucose vast als brandstof. Oorzaak is glucose verhoging in het bloed door
onvoldoende insuline aanmaak of onvoldoende insuline werking/gevoeligheid.
Epidemiologie:
, De prevalentie in 2018 zijn 1.186.400 patiënten, waarvan er 624.900 mannen en 561.500 vrouwen.
Het stijgt sterk met de leeftijd. De incidentie zijn 53.000 nieuwe gevallen per jaar. De zorgkosten zijn
1,6 miljard euro per jaar. De meerderheid heeft diabetes mellitus type 2.
Diabetes Mellitus I
Auto-immuunziekte: antistoffen tegen betacellen
zijn aantoonbaar in het bloed. De aantasting van
betacellen zijn door de eilandjes van Langerhans.
De insuline productie daalt. Het is een endocriene
ziekte met een verstoorde glucosehuishouding.
Type 1 kenmerkt zich door een volledige stop of
geringe insuline aanmaak in de pancreas, eilandjes
van Langers. Ongeveer 1 op de 10 van alle
diabetespatiënten heeft type 1. Ook wel juveniele
diabetes, gezien het ontstaan vaak gebeurt in de kinderjaren. Een andere term is ook Insulin
Dependent Diabetes Mellitus (IDDM).
Is een auto-immuun reactie net als andere auto-immuunziekten waarschijnlijk na virus of infectie die
het immuunsysteem verstoord. Een andere, zeldzamere oorzaak: alvleesklier beschadiging door
pancreatitis, ook dan tekort aan insuline. Soms is daar nog sprake van herstel. Of er kan sprake zijn
van iatrogeen in verband met een pancreatectomie.
Geen of veel te weinig aanmaak van insuline leidt tot een absoluut tekort. Insuline is nodig om
glucose vanuit het bloed in de cellen te krijgen. Het gevolg is dat glucose in het bloed blijft als een
oplopende concentratie: hyperglycemie. Daardoor is er glucose verlies via de nieren, veel plassen en
veel dorst. In de cellen is een tekort aan glucose, cellen gaan vetten of eiwitten verbranden. Cellen
gaan dan over op afbraak van vetten, vetverbranding en eiwitverbranding waardoor er zuren en
ketonen vrij komen. Het gevolg is verzuring en ketonvorming. Een diabetische keto acidose is een
vergiftiging van de hersencellen, het gevolg kan zijn een coma en daardoor overlijden.
Symptomen:
- Hyperglycemie: dorst en uitdroging
- Aceton ademlucht
- Kussmaul ademhaling: diepe, snelle ademhaling, CO2 zuur uitademen
- Polyurie: glucose neemt H2O mee
- Afvallen: glucose wordt uit geplast, vetten en eiwitten worden verbrand
- Energie tekort, moeheid
Behandeling type 1:
- Dieet: intake aanpassen. Het liefst gespreid eten, geen snelle suikers en zorgen voor
voldoende insuline over de dag en bij de maaltijden.
- Insuline spuiten subcutaan of een pompje
- Regelmatig leven en regelmatige controle
- Regelmatige eetmomenten en intake
- Lichamelijke inspanning
- Therapietrouw
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller juliewei. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.26. You're not tied to anything after your purchase.