100% satisfaction guarantee Immediately available after payment Both online and in PDF No strings attached
Previously searched by you
Samenvatting Tentamenstof Sociale psychologie Jaar 1, ISBN: 9789043035361 Sociale Psychologie (500305-B-6). Lessen gegeven door prof. dr. Ilja van Beest$5.42
Add to cart
Samenvatting Tentamenstof Sociale psychologie Jaar 1, ISBN: 9789043035361 Sociale Psychologie (500305-B-6). Lessen gegeven door prof. dr. Ilja van Beest
10 views 0 purchase
Course
Sociale Psychologie (500305B6)
Institution
Tilburg University (UVT)
Book
Sociale psychologie
Dit document is een samenvatting van het boek Sociale Psychologie van Aronson et al. 9e editie. In deze samenvatting zijn de colleges gegeven door prof. dr. Ilja van Beest verwerkt tot een fijn overzicht van alle stof. Om je nog beter voor te bereiden op het tentamen kun je ook de bijbehorende begr...
Sociale psychologie
Hoofdstuk 1 – Inleiding tot de sociale psychologie
Kernvragen:
• Wat is sociale psychologie en wat is het verschil met andere disciplines?
• Wat is belangrijker: de persoonlijkheid of de situatie?
• Hoe hebben behaviorisme en gestaltpsychologie bijgedragen aan de ontwikkeling van
de sociale psychologie?
• Wat zijn de verschillen tussen het motief van eigenwaarden en het motief van sociale
psychologie?
• Hoe kan de sociale psychologie maatschappelijke problemen helpen oplossen?
Wat is sociale psychologie?
Sociale psychologie bestudeert de manier waar op de gevoelens, cognities en het gedrag van
mensen beïnvloed worden door de impliciete dan wel expliciete aanwezigheid van andere
mensen. Sociale psychologie onderzoekt de psychologische processen die mensen met elkaar
gemeenschappelijk hebben en hen gevoelig maken voor sociale invloed.
Sociaal psychologen ontwikkelen verklaringen voor sociale invloed aan de hand van
empirisch onderzoek, zoals experimenten waarin de variabelen die worden bestudeerd
zorgvuldig worden beheerst. Het doel van de sociale psychologie is het ontdekken van
universele wetten van menselijk gedrag → daarvoor is cross cultureel onderzoek essentieel
Cross-cultureel onderzoek = de empirische studie van leden van verschillende culturen die
verschillende ervaringen hebben, die leiden tot voorspelbare en significante verschillen in
gedrag.
Vier perspectieven:
• Evolutionair perspectief
• Sociaal-Cultureel perspectief → normen en waarden
• Sociaal-leren perspectief → behaviorisme
• Sociaal-cognitief perspectief → Wat ervaren mensen
Basisprincipes van de sociale psychologie
• Sociaal gedrag is doelgericht: mensen interacteren met anderen om doelen voor elkaar
te krijgen. Welke doelen heb je voor vandaag? Welke doelen heb je voor dit semester?
Welke doelen heb je voor je carrière? Etc.
• Sociaal gedrag is een voortdurende interactie tussen persoon en situatie.
Sociaal psychologen hebben door middel van nauwkeurig wetenschappelijk onderzoek
vastgesteld dat het gedrag van individuen in sterke mate door de sociale omgeving wordt
beïnvloed. Veel mensen willen dit niet geloven. Sociaal psychologen moeten de
fundamentele attributiefout accepteren.
1
,Sociale psychologie vergeleken met verwante disciplines:
Sociologie Verschaft algemene wetten en theorieën over
samenlevingen, niet over individuen. Sociologen
bestuderen de grootschaligere sociale processen, zoals
historische en politieke veranderingen of de wijze waarop
grootschalige sociale structuren de
bestaansmogelijkheden van een individu beïnvloeden.
• Analyseniveau is gericht op groepen, instituties en
de samenleving in bredere zin.
Sociale psychologie Onderzoekt de psychologische processen die mensen met
elkaar gemeenschappelijk hebben en hen gevoelig maken
voor sociale invloed. De aandacht van sociaal psychologen
gaat uit naar de processen die zich in het individu zelf
afspelen. Maken gebruik van empirische methoden.
Sociaal psychologen ontkennen niet dat persoonlijkheden
verschillen, maar zij verklaren sociaal gedrag in termen
van de macht die de sociale situatie uitoefent.
• Analyseniveau betreft het individu in de context
van een bepaalde sociale situatie.
Persoonlijkheidspsychologie Onderzoekt de kenmerken die maken dat individuen uniek
zijn en van elkaar verschillen. Persoonlijkheidspsychologen
willen het sociale gedrag van individuen verklaren. Ze
doen dit in termen van individuele
persoonlijkheidskenmerken.
De relatie tussen individuen en situaties bestaat uit tweerichtingsverkeer:
Hoe mensen de sociale wereld en het gedrag van anderen waarnemen en interpreteren heeft
meer invloed dan objectieve aspecten van de situatie zelf. De term construct verwijst naar de
wereld zoals die wordt geïnterpreteerd door het individu.
De oorsprong van constructen: fundamentele menselijke motieven. De wijze waarop een
individu een situatie construeert wordt grotendeels bepaald door twee fundamentele
menselijke behoeften (primaire motieven):
• De behoefte accuraat te zijn (accuratesse).
• De behoefte om een goed gevoel over onszelf te hebben (positief zelfbeeld).
Deze motieven kunnen ons soms in tegengestelde richtingen doen bewegen, bijvoorbeeld als
een accuraat beeld van ons gedrag in een bepaalde situatie uitwijst dat we zelfzuchtig hebben
gehandeld.
Het motief van eigenwaarde: de behoefte aan een positief zelfbeeld. Vaak vertekenen we de
werkelijkheid om ons gevoel van eigenwaarde in stand te kunnen houden.
Het motief van de sociale cognitie: de behoefte om accuraat waar te nemen. De sociale
cognitiebenadering is het bestuderen van de manier waarop mensen over de wereld denken:
hoe ze informatie selecteren, interpreteren, onthouden en gebruiken om tot oordelen en
beslissingen te komen. In werkelijkheid handelen individuen meestal op basis van onvolledige
en onjuist geïnterpreteerde informatie.
2
,Fundamentele motieven volgens Aronson
1. De behoefte om de wereld accuraat waar te nemen.
2. De behoefte aan een positief zelfbeeld.
3. De behoefte aan controle
4. Liefde, goedkeuring van anderen
5. Maar ook biologische drijfveren zoals honger, dorst
Pyramide van Maslow
Hoofdstuk 2 – Methodologie: hoe doen sociaal psychologen onderzoek?
Kernvragen:
• Hoe ontwikkelen onderzoekers hypothesen en theorieën?
• Wat zijn de voor- en nadelen van verschillende onderzoeksmethoden die sociaal
psychologen gebruiken?
• Welke invloed hebben cross culturele studies en onderzoek in de sociale
neurowetenschap op de manier waarop wetenschappers sociaal gedrag bestuderen?
• Hoe garanderen sociaal psychologen de veiligheid en het welzijn van proefpersonen
tijdens het toetsen van hypothesen over sociaal gedrag?
Elk onderzoek begint met een vermoeden of hypothese die een onderzoeker wil testen.
Wetenschappers leiden hypothesen af uit eerdere theorieën en onderzoeken.
Sociaal psychologen houden zich, net als wetenschappers in andere disciplines, bezig met
een continu proces van theoretische verfijning. Er wordt een theorie ontwikkeld → specifieke
hypothesen die uit de theorie zijn afgeleid, worden getest → op grond van de verkregen
resultaten wordt de theorie herzien en worden nieuwe hypothesen geformuleerd.
Spreiding van verantwoordelijkheid (Latané en Darley ,1968) = Hoe meer mensen getuige
zijn van een noodsituatie, hoe kleiner de kans is dat een individu zal ingrijpen.
, Observationele methode = Sociaal gedrag beschrijven
• Beantwoorde vraag: Wat is de aard van het fenomeen?
• Voorbeeld van observationeel leren = etnografie
− Etnografie is de belangrijkste methode van de culturele antropologie = de
studie naar menselijke culturen en samenlevingen. Omdat de sociale
psychologie bezig is werkterrein te verbreden naar sociaal gedrag in andere
culturen, wordt de etnografie steeds vaker gebruikt om die andere culturen te
beschrijven en hypothesen te formuleren over psychologische principes. Waar
het bij etnografie om draait, is dat de onderzoeker zo veel mogelijk vermijdt de
eigen normen en waarden aan anderen op te leggen, zodat hij open kan staan
voor het gezichtspunt van de geobserveerde personen.
• Hoe weten we of de observator wel zorgvuldig te werk gaat?
− Het is belangrijk dat er sprake is van een inter-
beoordelaarsbetrouwbaarheid = mate van overeenkomst tussen de resultaten
van twee of meer mensen die onafhankelijk van elkaar een aantal data
observeren en coderen. Door aan te tonen dat twee of meer beoordelaars
onafhankelijk van elkaar tot dezelfde observaties komen, voorkomen
onderzoekers dat hun observaties subjectieve, vervormde indrukken van een
enkel individu zijn.
• De observationele methode kan ook de verzamelde documenten of archieven van een
cultuur onderzoeken. Deze techniek wordt analyse van archieven genoemd. Deze
kunnen ons namelijk veel vertellen over menselijk gedrag.
• Nadelen observationele methode:
− Sommige soorten gedrag zijn moeilijk observeerbaar omdat ze zelden
voorkomen of alleen in privésfeer.
Correlationele methode = sociaal gedrag voorspellen
• Beantwoorde vraag: Als we x kennen, kunnen we y dan voorspellen?
• Met de correlationele methode worden twee variabelen systematisch gemeten en
wordt vastgesteld in welke mate deze variabelen samenhangen.
• Onderzoeksmethodes:
− Onderzoekers van de correlationele methode gebruiken soms directe observatie
van gedrag van mensen (net als observationele methode)
− De correlationele methode wordt vaak gebruikt in vragenlijstonderzoeken
(surveys).
Voordelen van surveys:
o Ze stellen onderzoekers in staat om zich een beeld te vormen van de
relatie tussen variabelen die moeilijk observeerbaar zijn, zoals hoe vaak
mensen veilig vrijen.
o Een ander voordeel is de mogelijkheid om een representatieve
steekproef te nemen van de bevolking. Anwoorden op een survey zijn
alleen bruikbaar als ze representatief zijn voor de bevolking in het
algemeen, niet alleen voor de mensen die aan het onderzoek hebben
deelgenomen (steekproef).
Nadelen van surveys:
o De nauwkeurigheid van de antwoorden.
o Mensen geven vaak een sociaal wenselijk antwoord.
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller SuzeN. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.42. You're not tied to anything after your purchase.
