Summary
Samenvatting Conflictmanagement
- Course
- Institution
- Book
Uitgebreide samenvatting van het hele boek
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
Seller
Follow
Selinevankeulen
Reviews received
Content preview
Samenvatting ConflicthanteringHoofdstuk 1: Geschiedenis en studie van conflicten
Moderne wetenschap: klassiekers
Charles Darwin: vestigt met zijn evolutionaire denken de aandacht op de biologische
basis van het menselijke gedrag. Conflicten tussen mens en natuur en tussen
individuen en groepen mensen zijn in hoge mate ingegeven door overlevingsdrang.
In de natuurlijke strijd bepalen twee basisreacties het handelen: vechten of vluchten
(fight or flight). Het gaat om survival of the fittest. Hele natuur is gericht op overleven,
waarin het gevecht een centrale rol speelt en agressie functioneel is: agressietheorie.
Meer recente studies tonen aan dat ook niet-zelfzuchtig gedrag een plaats kan
hebben binnen evolutionair denken, mensen wel in staat tot altruïstisch gedrag.
Karl Marx: gaat uit van economisch determinisme: ons gedrag wordt bepaald door
onze economische (machts)positie en door de oneerlijke verdeling van kapitaal. Marx
ziet daarom een klassenstrijd als onvermijdelijk en noodzakelijk om tot een betere
samenleving te komen. Aandacht wordt gevestigd op basale behoeften van de mens
en verdeling van schaarste in de samenleving.
Sigmund Freud. Kern van theorie betreft de mens als een vat vol innerlijke conflicten
tussen onze driften (es) en ons geweten (superego), die door ons ik (ego) in balans
gehouden moeten worden. Driften zijn zowel een lust tot leven (eros) als een (veelal
onbewuste) drang tot zelfvernietiging. Belangrijk element hierbij vormt het onbewuste.
Zes perspectieven op conflict:
Intercultureel perspectief: veel aandacht voor de rol van cultuur en vooral de
botsing van verschillende culturen in het verklaren van conflict en conflictgedrag.
Wanneer het gedrag of de onderliggende waarden en normen van groepen
verschillen, leidt dat gemakkelijk tot heftige conflicten. Dat komst doordat mensen
zich vaak sterk identificeren met de groep waartoe ze behoren en deze daarmee
onderdeel zijn van hun sociale identiteit.
Systeemperspectief: achterliggende gedachte is dat de betrokken partijen niet los
kunnen worden gezien van het ‘systeem’ waar men deel van uitmaakt en de regels
die daar gelden. Denk bijvoorbeeld aan gezinsconflicten of organisatieconflicten waar
bepaalde regels gelden, cultuur, dynamiek etc.
Regelperspectief: uitgangspunt is dat er conflicten ontstaan als regels en normen
worden overtreden. Naleving van regels is essentieel voor een leefbare omgeving.
Het regelperspectief is een primair juridisch perspectief en gaat onder andere in op
de vraag hoe via (internationale) verdragen en nationale wet-en regelgeving conflict
kan worden voorkomen en gekanaliseerd. Daarbij gaat het zowel om wetten en
regels, als om wat er gebeurt als mensen zich daar niet aan houden. Vanuit dit
perspectief kijken we naar:
Bestaande regels voor het gedrag
Wat gebeurt er bij overtreding van de regels
Zijn er specifieke regels en instanties die belast zijn met et hanteren van de
conflicten.
Sociale uitwisselingperspectief: Draait om de economische analyse van conflict.
Wat levert het handelen de partijen op? Drijfveer daarbij is het eigenbelang waarbij
het voortdurend gaat om het geven en nemen van belangrijke ‘resources’ als geld, tijd
en liefde.
Sociaalconstructivistisch perspectief: vanuit het sociaalconstructivistisch
perspectief gaan we ervan uit dat mensen in interactie met elkaar een sociale realiteit
creëren. Er is dus niet zozeer sprake van een objectieve realiteit voor het menselijk
, verkeer en voor conflicten maar veeleer een interactie, waarin verschillende beelden
van de werkelijkheid botsen.
Psychodynamisch perspectief: om conflictpartijen en hun gedrag te begrijpen is het
van belang de persoonlijke drijfveren, gedachten en emoties in beeld te krijgen,
waarbij ook onbewuste aspecten niet over het hoofd moeten worden gezien. Vanuit
een psychodynamisch perspectief gaan we op zoek naar de - soms onbewuste –
drijfveren en motieven achter het conflictgedrag en hoe partijen elkaar beïnvloeden,
bijvoorbeeld door projectie en overdracht van emoties.
Ordening van de perspectieven:
Intergroepniveau
- Intercultureel perspectief
- Systeemperspectief
Intragroepniveau
- Regelperspectief
Dyadisch niveau
- Sociale uitwisselingperspectief
- Sociaalconstructivistisch perspectief
Individueel niveau
- Psychodynamisch perspectief
,Hoofdstuk 2: Kijken naar conflict, het 7-i-model
Mensen hebben vaak al oordeel of advies zonder eerst goed beeld te hebben van alles
conflictanalyse is hierom van belang. Voor effectieve hantering van conflicten is
conflictanalyse van belang. Voor een effectieve interventie is analyse van belang.
Conflict = er is sprake van een conflict tussen twee partijen (personen of groepen), indien
ten minste een van beiden zich ergert of gehinderd voelt door de ander. Conflicten zijn
onvermijdelijk waar mensen samenwerken.
Zeven kernelementen/ kenmerken van een conflict. Deze hoeven niet allemaal aanwezig te
zijn om te spreken van een conflict (meestal wel ten minste drie of meer kenmerken).
Afhankelijkheid. Wie een conflict ervaart, is bijna per definitie afhankelijk van de
ander (gezamenlijk project). Hoe sterker de afhankelijkheid, hoe meer
conflictpotentieel aanwezig is.
Psychologische ervaring. Een conflict is per definitie een persoonlijke en
subjectieve beleving. Wat voor een ergerlijk of hinderlijk stoort een ander weer niet.
Ieders mens neemt interacties en gedrag anders waar en geeft daar een andere
betekenis aan. Subjectieve beleving van partijen is uitgangspunt.
Cognitieve en affectieve spanning. Cognitief gaat om inhoudelijk meningsverschil.
Affectief is gevoelens als frustratie en ergernis over de situatie en over gedrag van de
ander. Je voelt je bijvoorbeeld beledigd en genegeerd over de ander.
Conflictgedrag. Persoonlijke ervaring van ergernis en conflict moeten we
onderscheiden van het uiten ervan via conflictgedrag.
Eenzijdig conflict. Wanneer een conflict eenzijdig is, wil dat zeggen dat de ene partij
zich door de ander gefrustreerd of gedwarsboomd voelt, terwijl de andere partij zich
daar niet of nauwelijks van bewust is, ook wel asymmetrisch. Niet uitspreken of
kenbaar maken.
Interpersoonlijk en intrapersoonlijk conflict. Interpersoonlijk situatie omdat
betreffende partij zijn of haar frustraties toeschrijft aan een ander. Intrapersoonlijk is
bijvoorbeeld je storen aan jezelf omdat je niet hard genoeg bent opgetreden. Er is
meestal een relatie tussen de intrapersoonlijke beleving en de dynamiek van het
interpersoonlijke conflict.
Conflictproces. De psychologische ervaring van tegenstellingen en spanningen die
we aan een ander toeschrijven, is het startpunt van een conflictproces. Immers,
onvermijdelijk heeft de ervaring gevolgen, voor onze gedachten over de ander en ons
gedrag (conflicthantering), wat weer effecten heeft op de andere partij. Het
analyseren van conflicten als een proces, een serie opeenvolgende en in elkaar
grijpende gedragingen en ervaringen, is een essentieel element om conflicten te
begrijpen.
Analyse van conflicten. Het 7-i model is een hulpmiddel om systematisch te leren kijken naar
conflicten. Daarin komen twee benaderingen samen:
Structuurbenadering = wordt vooral naar de situatie gekeken. Het is een
opsomming van alle i’s met daarachter wat ermee wordt bedoelt. Eerste drie i’s staan
centraal.
Procesbenadering = verloop van conflict, interactie staat centraal. Vanaf interactie
verder redeneren (interactie, implicatie, instituties, interventie). Alle irrelevante
informatie laat je weg, tussen haakjes erachter zetten om welke i het gaat. In een
verhaal vorm en tussen haakjes zeggen wat het is.
, Het 7-i-model gaat uit van zeven kernvragen die van belang
zijn bij diagnose van conflicten:
Issues: wat zijn de kwesties?
Operationeel conflict = betreffen verschil
van mening over strategieën
waarmee men een doel wil bereiken, over
de gewenste werkwijzen, manieren
van organiseren en procedures.
Onduidelijkheden over wie wat moet doen.
Schaarse-middelen conflict = tijd is schaars goed. Allerlei
materiele en
sociale middelen vormen inzet van strijd: geld, vrije tijd, leidinggevende positie
aandacht. Belangenconflicten gaan ook om zaken die we juist niet willen.
Hierbij is onderhandelen goed, beide partijen acceptabele uitkomst.
Visie- of waardeconflict = verschil in opvattingen, conflicten over visie,
waarden en ideologieën. Visie op bijv. koers van onderneming.
Visieverschillen. Deze conflicten raken basis van samenwerking en vragen om
die reden ook grondige aandacht in vorm van dialoog, open gesprek om na te
gaan waar ieder voor staat. Formuleren van doel of missie, en hoe te
realiseren. Lukt niet om samen visie te ontwikkelen, vaak dan afscheid nemen
Identiteitsconflict = wanneer het zelfbeeld van een persoon wordt aangetast
of ontkend, spreken we van kwestie waarbij eigen identiteit in geding is.
Persoonlijke conflicten vragen om persoonlijke aandacht, vraagt meestal tijd.
Hersteltijd vaak geboden.
Bij kijken naar typen conflictkwesties twee
aandachtspunten van
belang: het is zelden zo dat er slechts 1
kwestie is & het is zelden zo dat beide partijen dezelfde kwestie als
problematisch ervaren. Kijken welke kwesties snel en eenvoudig op te lossen zijn en
welke meer tijd vragen.
Individuen: wie zijn de partijen? Persoonlijke verschillen. Persoonlijkheid uniek.
Naast de normatieve benadering (bij wie ligt probleem) kan ook persoonlijkheid meer
vanuit beschrijvend perspectief worden gezien. Dan gaat het om welke verschillen er
zijn tussen mensen en welke invloed dat heeft op conflicten. We noemen drie
belangrijke theoretische perspectieven:
Sociale waardeoriëntatie: Egoïstisch of sociaal? Mensen verschillen in
sociale waardeoriëntatie: de mate waarin iemand rekening houdt met de
belangen en behoeften van een ander. Iemand met prosociale
waardeoriëntatie houdt rekening met anderen, zoekt naar eerlijke verdeling en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Selinevankeulen. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.75. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
70055 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now