Class notes
Leren en Leeromgeving: slides en aantekeningen
- Course
- Institution
Alle collegeslides met aantekeningen van Leren en Leeromgeving.
[Show more]
2 reviews
By: Renaldo27 • 2 year ago
By: Carian • 2 year ago
Seller
Follow
sophierosasmit
Reviews received
Content preview
Leren en leeromgeving – college aantekeningenJannet van Drie, Joost Jansen in de Wal, Ron Oostdam, Natalie Pareja Roblin en Jaap
Schuitema
Week 1
Leertheorieën
Jaap Schuitema
Leertheorieën
Leertheorieën
• Behaviorisme
• Cognitivisme
• (Sociaal) constructivisme
• Sociaal culturele benadering
→ Wat is leren? Deze theorieën verklaren leren op verschillende manieren
→ Deze theorieën leveren verschillende aandachtspunten op voor het ontwerpen van onderwijs
Situatieschetsen in het VO
Figuur 1: Docent voor de klas Figuur 1: Groepje leerlingen werkt samen
① Behaviorisme
• Jaren / 60
• Leren is verandering in waarneembaar gedrag
• Leren is conditioneren: nieuwe verbindingen leggen tussen externe prikkels (stimuli) en gedrag
(responsen)
• Voorbeeld in het VO. Wat maakt dat deze leerlingen leren?
- Figuur 1: Stapsgewijze instructie, feedback, belonen, herhaling.
- Figuur 2: Samenwerken speelt geen rol, leren wordt als een individueel proces gezien.
Aandachtspunten voor het ontwerpen van onderwijs
• Docent-gestuurd
• Stapsgewijs
• Voldoende gelegenheid om te herhalen / oefenen
• Voldoende feedback
• Aandacht voor belonen / straffen van leerlingen
1
, ② Cognitivisme
• Jaren ’70; cognitivistische revolutie
• Leren is een verandering in kennisstructuren in het lange termijn geheugen door
informatieverwerking
• Voorbeeld in het VO. Wat maakt dat deze leerlingen leren?
- Figuur 1: Structureren van informatie, diepgaande verwerking
- Figuur 2: Aandacht – diepere verwerking – metacognitieve activiteiten
Aandachtspunten voor het ontwerpen van onderwijs
• Aansluiten bij voorkennis
• Structureren van informatie
• Aandacht richten
• Diepgaande verwerking stimuleren: worden er relaties gelegd die belangrijk zijn voor begrip?
• Aandacht voor metacognitieve vaardigheden
③ (Sociaal) constructivisme
• Jaren ‘90
• Leren is een proces van (samen) actief kennis construeren die aansluit bij wat de lerende weet,
vindt, wil, enz. Alle kennis persoonlijke en leren is een proces van (gezamenlijke) betekenisgeving
→ Het doel is het toepassen van kennis
• Voorbeeld in het VO. Wat maakt dat deze leerlingen leren?
- Figuur 1: Betekenissen van begrippen worden in de interactie tussen leraar en leerling(en)
duidelijk. Constructie van kennis op basis van aangereikte betekenissen
- Figuur 2: Co-constructie van kennis / voortbouwen op wat andere leerlingen inbrengen,
onderhandelen over betekenissen
Aandachtspunten voor het ontwerpen van onderwijs
• Levensechte leercontexten / authentieke taken
• Actieve werkvormen: verwerking van leerlingen stimuleren (bv. zelfstandig leren, samenwerken
etc.)
• Bij instructie rekening houden met de eigen interpretaties en perspectieven van leerlingen:
aansluiten bij de bestaande betekenissen van leerlingen?
• Misvatting: de leraar mag niks vertellen
④ Sociaal-culturele benadering
• Leren is op een steeds competentere manier participeren in de activiteiten van een
gemeenschap (een sociale praktijk)
2
,• Verschillende termen / verwante theorieën
- Socioculturele theorie
- Cultuurhistorische theorie
- Activiteitstheorie
- Social practice theories
• Voorbeeld in het VO. Wat maakt dat deze
leerlingen leren?
- Figuur 1: Leren (als ervaren participant)
‘scaffold’ het gebruik van (cultuurhistorisch
ontwikkelde) begrippen als tool.
Participeert steeds competenter in het
gebruik van de vaktaal (bv. oorzaak en
gevolg) en daarmee in de community.
Observeren en (begeleid) participeren → lerende maakt zich betekenissen eigen
- Figuur 2: Begrippen (volksverhuzingen) worden ‘tools’ bij het begrijpen / historisch denken.
Leerlingen onderhandelen over betekenissen. Participeren, verbeteren van handelen (kan
ook denken zijn, in dit geval ‘historisch denken’
Aandachtspunten voor het ontwerpen van onderwijs
Sterke overeenkomsten met constructivisme, maar met een net iets andere betekenis
• Doel van leren is niet weten, maar kunnen handelen (participeren)
• Levensechte leercontexten / betekenisvol (sociale praktijk)
• Actieve werkvormen: leren participeren m.b.v. de beschikbare tools (bestaande kennis,
vaktermen, procedures, modellen etc.)
• Aansluiten bij de bestaande betekenissen van leerlingen: zone van naaste ontwikkeling,
scaffolding
Samenvatting
Leren is… Bevorderen door…
Behaviorisme Verandering in observeerbaar Stapsgewijs – feedback –
gedrag herhalen – belonen
Cognitivisme Verandering in kennis Aansluiten bij voorkennis –
(structuren in het geheugen aandacht – diepere verwerking
door informatieverwerking) – metacognitieve vaardigheden
(Sociaal) constructivisme Proces van actieve Authentieke context
kennisconstructie door (probleemgestuurd) actieve
activiteiten van de lerende werkvormen – samen en
(sociaal en gesitueerd) zelfstandig leren
Sociaal culturele benadering Op steeds competentere manier Handelen in sociale omgeving
participeren in de activiteiten (betekenisvolle context), met
van de gemeenschap hulp van ‘meer-wetende ander’
(scaffolding)
3
, 08/09 College 1 – Perspectieven op leren en leeromgeving
Schuitema
De leeromgeving
Het begrip leeromgeving
• ‘Het samenspel van alle maatregelen, materialen en begeleidingsvormen die erop gericht zijn het
leren van mensen te faciliteren’ (Simons, 1999)
• De leeromgeving kan er op verschillende manieren uitzien: ouderwetse klas, leren op de werkplek,
online leeromgeving, leren met een IPad, etc.
How people learn: mind, experience and school (Bransford, Brown and Cocking)
Veranderende visies op de leeromgeving
(Eigen analyse van Schuitema)
• Waarom?
- Veranderingen in de samenleving (kennissamenleving, technologische ontwikkelingen)
- Ontwikkelingen in de wetenschap (nieuwe leertheorieën, onderzoek)
▪ Nieuwe onderwijsdoelen
▪ Nieuwe mogelijkheden
↓
- Meer gericht op complexe vaardigheden, denk aan:
▪ Hogere cognitieve vaardigheden: kritisch denken, (creative) problem solving,
onderzoeksvaardigheden etc.
▪ Digitale vaardigheden etc.
▪ Burgerschap, identiteitsvorming, sociale vaardigheden, etc.
How people learn (BBC)
• Onderscheid kennis en begrip
- Begrip: samenhang tussen feiten (conceptueel kader om werkelijkheid te verklaren /
voorspellen)
- Betekenis van kennis: waarom belangrijk, hoe kun je kennis gebruiken
• Leerlingen hebben voorkennis en opvattingen
- ‘Teachers must draw out and work with the pre-existing understandings that their students
bring with them.’ (p. 19).
• Het is belangrijk dat kennis diepgaand verwerkt wordt
- ‘Teachers must teach some subject matter in depth, providing many examples in which the
same concept is at work in a firm foundation of factual knowledge.’ (p. 20)
• De ontwikkeling van metacognitieve kennis en vaardigheden (zelfregulatievaardigheden om het
leren zelf te sturen)
- ‘The teaching of metacognitive skills should be integrated into the curriculum in a variety of
subject areas.’ (p.21)
• Vier kernprincipes voor de leeromgeving:
1) Learner centered
▪ Hoe rekening houden met / aansluiten bij verschillen tussen leerlingen?
o Aansluiten bij belevingswereld (cultuur responsief onderwijs)
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller sophierosasmit. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $4.32. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
67096 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now