Ontwikkelingspsychopathologie bij kinderen en jeugdigen
Een uitgebreide samenvatting van hoofdstukken 1, 2, 5, 7, 8, 9 en 11 t/m 17 van het boek van Rigter. Daarnaast zit er ook nog een samenvatting bij van hoofdstuk 19 uit het boek van Larsen, wat gaat over persoonlijkheidsstoornissen.
Inhoud
Hoofdstuk 1: Introductie........................................................................................................................4
1.1 Wat is ontwikkelingspsychopathologie?.......................................................................................4
1.2 Opbouw van het boek..................................................................................................................4
1.3 Opbouw van de hoofdstukken 5 tot en met 18............................................................................4
Hoofdstuk 2: Classificatie, diagnostiek en epidemiologie.......................................................................6
2.1 Inleiding........................................................................................................................................6
2.2 Classificatie...................................................................................................................................6
2.3 Diagnostiek...................................................................................................................................7
2.4 Diagnostische methoden en instrumenten...................................................................................7
2.5 Epidemiologie...............................................................................................................................8
Hoofdstuk 5: Slaapstoornissen en slaapproblemen................................................................................9
5.1 Inleiding........................................................................................................................................9
5.2 Wat is slaap?.................................................................................................................................9
5.3 Normale ontwikkeling van slaap...................................................................................................9
5.4. Slaapstoornissen........................................................................................................................10
5.5. Culturele en maatschappelijke invloeden..................................................................................11
5.6. Risico- en beschermingsfactoren...............................................................................................11
5.7 Preventie en behandeling...........................................................................................................12
Hoofdstuk 7: Gehechtheid en hechtingsstoornissen............................................................................13
7.1 Inleiding......................................................................................................................................13
7.2 De normale ontwikkeling van gehechtheid................................................................................13
7.3 In delingen van gehechtheid en hechtingsstoornissen...............................................................14
7.4 Culturele en maatschappelijke invloeden...................................................................................15
7.5 Risico- en beschermingsfactoren................................................................................................15
7.6 Preventie en behandeling van onveilige gehechtheid en hechtingsstoornissen.........................16
Hoofdstuk 8: Autismespectrumstoornissen.........................................................................................18
8.1 Inleiding......................................................................................................................................18
8.2 De normale ontwikkeling van sociale interactie in de eerste vijf jaren.......................................18
8.3 Autismespectrumstoornissen.....................................................................................................18
8.4 Culturele en maatschappelijke invloeden...................................................................................21
8.5 Risico- en beschermingsfactoren................................................................................................22
8.6 Ondersteuning en begeleiding van kinderen met autisme.........................................................22
Hoofdstuk 9: Zindelijk worden en zindelijkheidsstoornissen................................................................24
9.1 Inleiding......................................................................................................................................24
1
, 9.2 Normale ontwikkeling van zindelijkheid.....................................................................................24
9.3 Zindelijkheidsstoornissen...........................................................................................................24
9.4 Culturele en maatschappelijke invloeden...................................................................................25
9.5 Risico- en beschermingsfactoren................................................................................................25
9.6 Preventie en behandeling van zindelijkheidsstoornissen...........................................................26
Hoofdstuk 11: Zelfregulatie en de aandachtsdeficiënte- /hyperactiviteitsstoornis (ADHD).................27
11.1 Inleiding....................................................................................................................................27
11.2 Normale ontwikkeling van zelfregulatie en executieve functies...............................................27
11.3 Aandachtsdeficiëntie-/hyperactiviteitsstoornis........................................................................28
11.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................29
11.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................30
11.6 Preventie en behandeling van ADHD........................................................................................30
Hoofdstuk 12: agressie en gedragsstoornissen....................................................................................33
12.1 Inleiding....................................................................................................................................33
12.2 Normale ontwikkeling, agressie, gehoorzaamheid en moraliteit..............................................33
12.3 Gedragsstoornissen..................................................................................................................34
12.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................35
12.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................36
12.6 Preventie en behandeling van gedragsstoornissen..................................................................37
Hoofdstuk 13: Angst en angststoornissen............................................................................................39
13.1 Inleiding....................................................................................................................................39
13.2 Normale ontwikkeling van angst..............................................................................................39
13.3 Angststoornissen......................................................................................................................40
13.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................43
13.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................44
13.6 Preventie en behandeling van angststoornissen......................................................................44
Hoofdstuk 14: Stemming en stemmingsstoornissen............................................................................47
14.1 Inleiding....................................................................................................................................47
14.2 Normale ontwikkeling van stemming en emotie......................................................................47
14.3 Stemmingsstoornissen..............................................................................................................49
14.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................51
14.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................51
14.6 Preventie en behandeling van depressie..................................................................................52
Hoofdstuk 15: Eten en eetstoornissen.................................................................................................54
15.1 Inleiding....................................................................................................................................54
15.2 Normale ontwikkeling van gewichtsgroei en lichaamsbeeld....................................................54
2
, 15.3 Eetstoornissen..........................................................................................................................54
15.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................56
15.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................57
15.6 Preventie en behandeling van eetstoornissen..........................................................................58
Hoofdstuk 16: Middelgebruik en middelenmisbruik............................................................................61
16.1 Inleiding....................................................................................................................................61
16.2 Normale ontwikkeling van middelengebruik............................................................................61
16.3 Stoornissen in middelengebruik en gokverslaving....................................................................62
16.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................64
16.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................64
16.6 Preventie en behandeling van middelenmisbruik en verslaving...............................................65
Hoofdstuk 17: Psychotische stoornissen bij jongeren..........................................................................66
17.1 Inleiding....................................................................................................................................66
17.2 Normale ontwikkeling: logisch redeneren en stemmen horen.................................................66
17.3 Psychotische stoornissen..........................................................................................................66
17.4 Culturele en maatschappelijke invloeden.................................................................................68
17.5 Risico- en beschermingsfactoren..............................................................................................69
17.6 Preventie en behandeling van schizofrenie..............................................................................69
..............................................................................................................................................................70
Persoonlijkheidsstoornissen.................................................................................................................71
Schizoïde persoonlijkheidsstoornis...................................................................................................71
Schizotypische persoonlijkheidsstoornis..........................................................................................71
Paranoïde persoonlijkheidsstoornis.................................................................................................71
Antisociale persoonlijkheidsstoornis................................................................................................71
Borderline persoonlijkheidsstoornis.................................................................................................71
Theatrale persoonlijkheidsstoornis..................................................................................................71
Narcistische persoonlijkheidsstoornis..............................................................................................72
Vermijdende persoonlijkheidsstoornis.............................................................................................72
Afhankelijke persoonlijkheidsstoornis..............................................................................................72
Dwangmatige persoonlijkheidsstoornis............................................................................................72
3
, Hoofdstuk 1: Introductie
1.1 Wat is ontwikkelingspsychopathologie?
Psychopathologie is de wetenschap waarin psychische stoornissen worden bestudeerd.
Psychopathologie houdt zich bezig met de theorie over psychische stoornissen en psychiatrie met de
hulpverleningspraktijk aan mensen met een psychische stoornis.
In de ontwikkelingspsychopathologie worden het ontstaan en het beloop van psychische
stoornissen onderzocht. Ontwikkelingspsychopathalogie is een benadering die meerdere inzichten
combineert, ervan uitgaande dat ontwikkeling zo’n complex verschijnsel is dat integratie van
inzichten en ervaringen vanuit verschillende invalshoeken nodig is. De wetenschappen
ontwikkelingspsychologie, klinische psychologie, (ortho)pedagogiek, biologie, (kinder)psychiatrie,
sociologie, culturele antropologie en epidemiologie worden samengevoegd. Binnen de
ontwikkelingspsychopathologie wordt een tweede vorm van integratie gerealiseerd door inzichten
uit verschillende theorieën binnen een bepaalde discipline te combineren.
1.1.1. Vroeger en nu
Bij het veranderen en complexer worden van allerlei mogelijkheden spelen zowel vroeger ervaringen
als de kenmerken en eisen van de huidige situatie een rol. Dat vroeger van invloed is op de huidige
kenmerken van een persoon is op de kaart gezet door Freud.
De relatie tussen vroegere ervaringen en huidige ervaringen zijn het best vanuit een wisselwerking
te begrijpen. Huidige ervaringen kunnen een correctie geven op vroegere ervaringen en vroegere
ervaringen beïnvloeden hoe iemand in het heden staat. Ervaringen uit het verleden kunnen niet
worden weggepoetst, maar ze kunnen anders gewaardeerd worden. Een kind moet in elke
leeftijdsfase bepaalde opgaven zien te volbrengen. Als dit niet goed gaat, wordt de kans op latere
problemen groter. Een van de effecten van het benadrukken van de ontwikkeling is dat een
psychische stoornis niet wordt opgevat als iets wat het kind of volwassene heeft of kenmerkt, maar
als een ontwikkeling die is vastgelopen of scheefgegroeid.
1.1.2. Een dynamisch gezichtspunt
Afwijkend gedrag wordt als dynamisch gezien. Dit betekent dat men ervan uitgaat dat de
verschijningsvorm van afwijkend gedrag verandert gedurende de levensloop van een persoon. Het
dynamische gezichtspunt uit de ontwikkelingspsychopathologie houdt in dat gedrag in de ene
levensfase normaal en wenselijk kan zijn en in een andere levensfase als abnormaal en ongewenst.
Normaal is een tijds- en plaatsgebonden begrip.
1.1.3. Een uniek individu met unieke ervaringen
Op het ontstaan en beloop van gedrag zijn meerdere factoren van invloed, deze factoren verschillen
van elkaar. De ontwikkeling van het kind wordt beïnvloed door factoren uit de omgeving en van het
kind zelf. De omgeving kan het gezin zijn, de school en leeftijdsgenoten, media en invloeden van
culturele en maatschappelijke normen en waarden. Eenzijdige redenaties waarin nadruk wordt
gelegd op één oorzakelijke factor zijn vrijwel altijd onjuist en schadelijk en zetten meestal aan tot een
verkeerde vorm van hulpverlening.
1.2 Opbouw van het boek
De hoofdstukken staan zoveel mogelijk op chronologische volgorde van de normale ontwikkeling van
het kind a.d.h.v. de ontwikkelingsopgaven.
1.3 Opbouw van de hoofdstukken 5 tot en met 18
1.3.1. Inleiding
Thematieken worden geïntroduceerd
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller annemarijehovestadt. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.93. You're not tied to anything after your purchase.
