Dit zijn 2 hoofdstukken van wat je precies moet leren voor het geschiedenis examen. Dit kost je de helft van de tijd om de rest te maken, dus ik had het wel geweten ;). Verder is het een hele duidelijke en best grote samenvatting met veel begrippen, afbeeldingen en tijdlijnen.
1.1
- grondwet = Een document waarin de grondrechten van alle burgers staan en de
regels over het besturen van een land.
- constitutionele monarchie = De macht van de koning is vastgelegd in een
grondwet.
die grondwet van 1815 gaf de koning nog veel meer macht.
❏ Ministers waren dienaren van de koning. De koning moest ieder voorstel van
de ministers goedkeuren.
❏ Het parlement had vrij weinig te zeggen.
❏ De koning benoemde de leden van de eerste kamer. Willem I gebruikte die
macht om vooral vrienden te benoemen.
❏ Mensen in de provinciale staten kozen de leden van de tweede kamer. De
mensen in de provinciale staten bestuurden de provincies. Zij waren 9 van de
10 keer vrienden van de koning.
- parlement = Het parlement bestaat uit de eerste en tweede kamer. Daarin zitten
mensen die in Nederland het volk vertegenwoordigen.
- liberalen = Mensen die opkomen voor vrijheid van de burgers en die vinden dat de
regering zo weinig mogelijk regels moet maken.
Thorbecke wilde dat het parlement meer te zeggen kreeg. Hij kreeg steun van
andere liberalen. In 1848 kregen Thorbecke en zijn groep liberalen de kans om de
grondwet te veranderen.
- grondrechten = Basisrechten voor elke burger, bijvoorbeeld de vrijheid om je
mening te geven, vrijheid van godsdienst en vrijheid van onderwijs.
- onschendbaar = De koning had niet meer zoveel te zeggen en was dus eigenlijk
machteloos. De enige die er veel over te zeggen hadden waren de ministers.
- ministeriële verantwoordelijkheid = Elke minister moet aan het parlement
uitleggen hoe hij zijn werk doet en hoe hij het geld van het ministerie besteedt.
❏ Iedereen kreeg dezelfde grondrechten.
❏ De koning werd onschendbaar. Hij is dan voortaan niet meer verantwoordelijk
voor wat hij zegt of doet.
❏ Elke 4 jaar kwamen er rechtstreekse verkiezingen voor de tweede kamer.
Tweede kamerleden werden nu rechtstreeks door burgers gekozen, en niet
langer door mensen in de provinciale staat.
❏ De eerste kamer werd vanaf nu indirect gekozen.
- parlementaire democratie = Een manier van besturen waarbij burgers het
parlement kiezen.
- regering = De regering bestaat uit de koning(in) en de ministers.
- luxemburgse kwestie = Een ruzie tussen de koning en het parlement over
luxemburg.
De ruzie begon toen in 1867 bekend werd dat Willem III achter de rug om van het
parlement om Luxemburg wilde verkopen, maar omdat de koning onschendbaar
was konden de kamerleden hem hier niet de schuld van geven.
, 1.2
- censuskiesrecht = De mensen die een bepaald bedrag aan de belasting betalen
mogen stemmen en de rest niet.
- districtenstelsel = Elk gebied (district) mag zijn eigen vertegenwoordiger voor het
parlement kiezen.
- socialisten = Mensen die vinden dat iedereen in de samenleving gelijkwaardig is en
dat de regering door wetgeving de leef en werkomstandigheden van arbeiders
moeten veranderen.
Tussen 1850 en 1900 waren eigenlijk alleen de liberalen in de spotlights maar er
waren nog 2 andere politieke groepen.
❏ De socialisten.
❏ De confessionelen. Zij bestonden uit 2 groepen: de protestanten en de
katholieken.
- confessionelen = Mensen die vinden dat het geloof (confessie) belangrijk is bij het
besturen van een land.
- caoutchouc-artikel = De nieuwe eisen van de grondwet kon als het ware uitgerekt
worden als rubber en caoutchouc is in het frans rubber dus daarom heeft dat artikel
deze naam gekregen.
- emancipatie = Het strijden voor gelijke rechten of het krijgen van gelijke rechten.
- verzuiling = Een verdeling van de samenleving in groepen met een eigen politieke of
godsdienstige overtuiging.
Er waren in Nederland 4 zuilen: een protestantse, een katholieke, een socialistische
en een liberale.
- schoolstrijd = De politieke ruzie over de vraag wie het bijzonder onderwijs moest
betalen.
Confessionelen vonden dat de overheid ook het bijzonder onderwijs moest betalen.
Liberalen waren hierop tegen. Ze vonden dat de staat alleen openbare scholen met
neutraal onderwijs moesten betalen. Zo ontstond de politieke ruzie.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller iriseijk. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $7.05. You're not tied to anything after your purchase.
