redeneren over de samenleving
Ontdekkingen waren in de wetenschappelijke revolutie tot stand gekomen
door systematisch onderzoek en logisch redeneren. Filosofen namen deze werkwijze
over.
Verlichte filosofen gingen vaak uit van vragen. Waarom hadden vorsten zoveel
macht? Waarom schreef de kerk zoveel regels? Deze vragen werden eeuwenlang
beantwoordt door te verwijzen naar traditie.(het is al heel lang zo dus het zou vast zo
horen)
Verlichte filosofen bedachten argumenten en mogelijke oplossingen en discuseerden
daar met elkaar over.
Ze gingen ervan uit dat er rechten bestaan die voor alle mensen gelden, net zoals
natuurwetten. Dit noem je natuurlijke rechten voorbeeld: vrijheid van meningsuiting.
Ratio = het verstand, de rede.
Rationeel optimisme = het vertrouwen dat de samenleving beter en eerlijker kan
worden door het gebruik van de ratio. (het verstand)
Verlichte filosofen
Verlichte filosofen dachten op allerlei manieren na over een
rechtvaardiger samenleving. Niet altijd met elkaar eens.
Montesquieu: de macht moet niet in handen zijn van 1 groep of persoon. Er moest
een trias politica zijn (een machtenscheiding). Zo was machtsmisbruik een stuk kleiner
geworden.
Voltaire : alleen mensen die goed opgeleid zijn kunnen deel uitmaken van het
bestuur.
Filosoof John Locke : mensen moesten onderling een sociaal contract sluiten, zo
konden ze een bestuurder kiezen en ook weer afzetten.
Rousseau : steunde het idee van het sociaal contract, maar benadrukte dat het volk
altijd de hoogste macht behield.
Sociaal contract = denkbeeldig verdrag tussen de mensen onderling om een politieke
samenleving of staat te vormen.
Leren denken
Onderwijs moest mensen helpen om zelf na te denken. Denis Diderot
en Jean d’Alembert stelden hiertoe de Encyclopédie samen.
Edelen en geestelijken voelden zich erg aangevallen met de komst van de
Encyclopédie doordat het veel kritiek bevatte op de voorrechten van de adel en de
positie van de kerk.
Toen het verboden werd werkte het juist averechts, het werd juist beter verkocht.
Verlichte vorsten
De meeste vorsten hielden vast aan het absolutisme ( de regeringsvorm van
het ancien régime )
Frederik de grote van Pruissen stelde zich open voor verlichte ideeën. Hij gaf het volk
een sociaal contract maar daarmee konden ze hem niet afzetten. Verder kregen ze geen
inspraak in het bestuur maar wel geloofsvrijheid en dat het onderwijs werd
verbeterd. Deze manier van regeren heet verlicht absolutisme.
Catharina de grote van Rusland stelde zich ook open voor verlichte ideeën. Ze liet
een grondwet maken. De meeste Russische edelen waren er niet blij mee om als een
gelijke te worden neergezet dus omdat Catharina voor het bestuur afhankelijk was
verdween de grondwet al snel.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller Taliavisser. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.80. You're not tied to anything after your purchase.