College aantekening van het vak Bijzondere overeenkomsten. De college aantekeningen zijn woord voor woord uitgetypt en zeer uitgebreid. Super handig om te gebruiken bij het kijken van je colleges maar ook om naast het leren te gebruiken.
Hoorcollege 1: consumentenovereenkomst
College bestaat uit drie delen:
1. Bijzonderheden consumentenrecht
2. Afdeling 6.5.2b BW er wordt onderscheid gemaakt tussen de manier waarop de overeenkomst is gesloten.
3. Afdeling 6.5.2b-fubabcueek product/financiële dienst.
Leerdoelen
1. Het duiden van het Nederlandse consumentenrecht binnen het EU recht
2. Het krijgen van inzicht in de ontwikkeling van het consumentenrecht door Europese instanties
3. Kennis vergaren over en toepassen van regelgeving m.b.t. afdeling 6.5.2b BW
4. Kennis vergaren over en toepassen van regelgeving m.b.t afdeling 6.5.2b waarbij het object van de ovk een financieel
product/financiële dienst is.
Deel 1
Achtergrond consumentenrecht
Afkomstig uit Europa, bijvoorbeeld
- Richtlijn consumentrechten 2011/83/EU in NL recht art. 6:2og-230s BW
- Richtlijn verkoop op afstand van financiële diensten 2002/65/eg art. 6:230w-z Bw
Richtlijnen worden geïmplementeerd door lidstaten. Die implementatie regelgeving is nationale regelgeving als daarom trend een conflict
ontstaat komt dat bij de rechter van die lidstaat terecht. De rechter kijkt naar die zaak en die ziet dat het implementatie regelgeving is. De
rechter weet dan niet hoe hij dit moet implementeren en dan die stelt hij een prejudiciële vraag aan het hof van justitie. Hvj beantwoord de
vraag in de vorm van een arrest en aan de hand daarvan geeft de nationale rechter een uitspraak. Dit arrest is van het Hvj heeft betrekking op
de hele EU en geldt dus dan overal.
Uitgelegd door het van justitie
- Arrest content services
- Arrest walterbusch
- Arrest slewo/ledowski
- Arrest amazon.
Doel van het consumentenrecht waarom wordt dit in Brussel ontworpen en niet in den haag? Dit heeft te maken de totstandkoming van de
interne markt. Na de oorlog kwam Europese samenwerking. Daarnaast kwam er een toename van welvaart en in amerika kwam toen
consumentenbescherming. Dit waaide over naar ons en toen begonnen de lidstaten zelf consumentenregelgeving te maken. Doordat lidstaten
dit deden ontstonden er belemmeringen in de interne markt. De consumentenregelgeving veranderde namelijk per lidstaat. Voor sommige
bedrijven was het dus gunstiger om in FA te zitten dan in DE want je had andere consumentenregelgeving. Dus toen dacht men wij gaan
richtlijnen maken. Dit waren richtlijnen met een minimum harmonisatie niveau. Dit zijn richtlijnen die een bepaald niveau neer zetten. je
mag afwijken van de richtlijnen maar alleen als het in het voordeel van de consument was. dit levert weer een belemmering op want stel de
richtlijn zegt 14 dagen routeren en de lidstaat zegt dan oke 21 dagen retouren om ze beter te beschermen. Een andere lidstaat zegt dan ik doe
een maand. En hierdoor krijg je weer belemmering want dan is het overal anders. er zit nu dus nu een maximum harmonisatie niveau dit
betekend dat je er dus niet van af mag wijken.
- Europa: een interne markt
- Nationale consumenten regelgeving: belemmering
- Daarom Europees niveau consumentenregelgeving.
Consumentenrecht: vol dynamiek
Het consumentenrecht zit vol dynamiek. Dit wordt veroorzaakt door het gelaagde niveau: Europees en nationaal. Het HvJ ontwikkelt het EU-
recht, Nederlandse rechters zijn verplicht om de regelgeving in Boek 6 en 7 richtlijnconform uit te leggen. Het consumentenrecht is
rechtsgebied doorkruisend. Je hebt de verhouding consument – handelaar, zij sluiten een overeenkomst, dit is puur privaatrecht. Maar
consumententransacties betreffen vaak kleine belangen, het betreft vaak een (relatief) laag bedrag. Voor zo’n bedrag stap je niet naar de
rechter. Daarbij heeft de consument niet zoveel juridische kennis om een hele rechtsgang te maken. Dat maakt dat je wel
consumentenregelgeving kan geven, maar hoe wordt dit dan gesanctioneerd? Hiervoor haalde men het bestuursrecht erbij: de Autoriteit
Consument en Markt (ACM), dit valt onder het ministerie van Economische Zaken. Dit bestuursorgaan kan bestuurlijke boetes opleggen aan
ondernemers die de consumentenregelgeving schenden. Het is dus een privaatrechtelijke norm die bestuursrechtelijk wordt gehandhaafd.
Daarnaast kennen we de Autoriteit Financiële Markten (AFM), die houdt toezicht op alle regelgeving die betrekking heeft op financiële
producten. Verder grijpt het consumentenrecht ook in op het burgerlijk procesrecht. In eerste instantie al door de richtlijnconforme
interpretatie, maar ook door de ambtshalve toepassing van de rechten. Bij een civiel geschil is het uitgangspunt lijdelijkheid van de rechter,
maar in een geschil tussen een consument en een ondernemer, bevindt de consument zich in een veel zwakkere positie. Het HvJ verklaarde
veel regelgeving van consumentenrecht van openbare orde. Als iets van openbare orde is, moet de rechter het ambtshalve toepassen. De
rechter komt op voor de consument en past de regelgeving die de consument moet beschermen toe in een geschil, zonder dat de consument
daarop een beroep doet.
Consumenten vs. verbintenissenrecht
Het consumentenrecht is vaak van dwingend recht. Verbintenissenrecht is in principe van regelend recht, partijen kunnen anders
overeenkomen. Bij consumentenrecht moet de ondernemer zich hieraan houden. Daarnaast is het consumentenrecht vaak veel
gedetailleerder, partijen hebben daardoor minder de ruimte om iets nader in te vullen (bijv. art. 7:6a en 7:13 BW). Het verbintenissenrecht is
een open systeem. Ook bevat het consumentenrecht extra instrumenten, bijv. informatieplichten (ondernemer is verplicht de consument over
,allerlei zaken te informeren voorafgaand aan de overeenkomst) en een ontbindingsrecht (herroepingsrecht bedenktermijn, hiervoor hoeft
er geen tekortkoming of mankement te zijn). 230o
Deel 2
Afdeling 6.5.2b: consument
- Art. 6:230g lid 1 sub a BW
- Schaub TvC 2017
Of natuurlijk person handelt als consument afhankelijk van:
- Omstandigheden van het geval
- Maatstaf: subjectieve bedoelingen van de klant
- Eventueel ruimte voor gerechtvaardigd vertrouwen van de ondernemer
Voordat sprake is van een consumentenovereenkomst, moet wel sprake zijn van een consument. Of iemand consument is, is afhankelijk van
de omstandigheden van het geval. De definitie is te vinden in art. 6:230g lid 1 sub a BW: ‘iedere natuurlijke persoon die handelt voor
doeleinden die buiten zijn bedrijfs- of beroepsactiviteit vallen’. Of dus een koper handelt als consument, is casuïstisch van aard. De maatstaf is:
wat is de subjectieve bedoeling van de klant geweest toen hij de overeenkomst aan ging? Wilde hij het product privé gebruiken of
beroepsmatig? Eventueel kan de bedoeling gecorrigeerd worden door art. 3:35 BW, als bij de ondernemer een bepaalde verwachting is
gecreëerd (gerechtvaardigd vertrouwen, dan geen consumentenovereenkomst). Bijvoorbeeld een advocaat die grasmaait of een toga die
de advocaat koopt. Maar het is lastige bij een laptop want gaat hij die prive of zakelijk gebruiken? De advocaat gebruikt hem prive dus wil hij
aanspraak maken op het consumentenrecht maar de verkoper dacht dat hij deze zakelijk kocht en dan er sprake zijn van rechtvaardigd
vertrouwen.
Aan de andere kant van de overeenkomst staat de handelaar. Ook dit begrip wordt heel casuïstisch uitgelegd. Zie het artikel van Schaub in TvC
2019.
Afdeling 6.5.2b: handelaar
Of natuurlijk persoon handelt als handelaar afhankelijk van omstandigheden van het geval? Kijk ook naar het arrest kamanova.
- Verkoop georganiseerde wijze?
- Verkoop winstoogmerk?
- Verkoper btw-plichtig? Dit is toch een goede indicatie dat iemand een handelaar is.
Zie r.o 38 want hier staat een uitgebreidere lijst met omstandigheden.
Afdeling 6.5.2b:
Hierbij kijken we naar art. 6:230g e.v. BW. Er zijn vier regimes te onderscheiden:
1. Consumentenovereenkomst: kijken naar de definitief in art. 6:230g lid 1 sub c en d BW (ook de definitie van een consumentenkoop).
Schoenen kopen in een winkel.
2. Overeenkomst op afstand: art. 6:230g lid 1 sub e BW (bijv. webwinkel of abonnement aangaan op internet). Schoenenkopen in een
webshop.
3. Overeenkomst gesloten buiten een verkoopruimte: art. 6:230g lid 1 sub f BW (bijv. deur-aan- deurverkoop). Gratis krant krijgen op
straat en dan vragen of iemand ook een abonnement wil.
4. Overeenkomst op afstand/gesloten buiten een verkoopruimte waarbij het object van de overeenkomst een financieel product is:
art. 6:230g lid 1 sub o BW
Informatieplichten
zo wordt de consument extra beschermd
Consumentenovereenkomst
- Extra informatieplichten art. 6:23ol BW
Bij overeenkomst op afstand en ovk buiten verkoopruimte
- Extra informatieplichten art. 6:230m BW
Bij de consumentenovereenkomst wordt de consument extra beschermd door extra informatieplichten (art. 6:230l BW). Bij de overeenkomst
op afstand en overeenkomst buiten de verkoopruimte gelden nog meer informatieplichten voor de ondernemer (art. 230m BW). Bij de
overeenkomst op afstand en overeenkomst buiten de verkoopruimte met een financieel product als object gelden er nog meer extra
informatieplichten, deze kunnen ook nog worden gewijzigd via de Wet op het financieel toezicht en AMvB’s. De consument krijgt zoveel
informatie dat hij misschien wel overladen wordt met die informatie, leest de consument die informatie wel allemaal? De andere kant is, als de
informatieplichten er niet zouden zijn, dan laat je de ondernemer de vrijheid om op die punten zelf iets te regelen. Dus omdat ze er zijn, krijg je
in de basis al een soort bescherming. Maar ze staan wel ter discussie.
De informatieplichten (art. 6:230l en 6:230m BW) zijn in te delen naar inhoud.
Categorieën:
- Prestaties: belangrijkste kenmerken van het product, prijs van het product, verzendkosten
- Persoonsgegevens: identiteit en (e-mail)adres van ondernemer
- Ontbinding: recht om een gekocht product te retourneren
- Overeenkomst: garantie op het product, non-conformiteit, klachtenbehandeling procedure
De informatie moet de ondernemer op tijd, voorafgaand aan de overeenkomst, verstrekken. De consument moet namelijk alle informatie
verwerken voordat hij de overeenkomst sluit. Alleen dan is de informatie efficiënt. Daarnaast moet de informatie duidelijk en begrijpelijk zijn.
,Wat is duidelijk en begrijpelijk? Dit is de meest open norm. Hier is veel rechtspraak over verschenen. Verder moet de ondernemer de
informatie uit art. 6:230m BW bevestigen op een duurzame gegevensdrager (art. 6:230v lid 7 BW; usb-stick, cd-rom, per e-mail). Het idee
daarachter is dat de consument deze informatie later nog raadplegen als hij ontevreden is of het wil terugsturen.
Wat als deze informatieplichten worden geschonden? De regelingen van art. 6:230m en 6:230l BW zijn van dwingend recht. Daar waar de
ondernemer zich er niet aan houdt, maakt dat de overeenkomst vernietigbaar is op grond van art. 3:40 BW. Een veel laagdrempeliger sanctie is
een klacht indienen bij de ACM.
Arrest Amazon over informatieplicht m.b.t. persoonsgegevens (telefoonnummer) Duitse zaak. In DE hebben ze een privaatrechtelijk
systeem om het consumentenrecht te handhaven. Wij hebben in Nederland de ASM maar Duitsland heeft de verbrauchencentrale. Zij kunnen
geen boete opleggen zoals wij dat in Nederland doen maar ze kunnen bij veel klachten naar civiele rechter gaan en een verbodsvordering
instellen tegen bijvoorbeeld hun handelswijze. Amazon geeft geen duidelijke informatie over het telefoonnummer wat zij hebben. Op hun site
staat een link waarbij je eerst contact moet opnemen, daarna moet je op een klik klikken met contracteer ons en dan kun je kiezen hoe je
contact op wil nemen en kan je kiezen tussen een email bericht, chatsessie of een telefoonnummer achter laten voor een terugbel actie. Het
hvj krijgt vanuit DE van de rechter de vraag of het mag wat amazon doet? Is het nog wel duidelijk? Hvj kijkt: verplicht de informatieplicht om
het telefoonnummer te verstrekken, verplicht dat tot het activeren van een telefoonaansluiting? Dit zou betekenen dat je altijd bereikbaar
moet zijn. Het hvj zegt daar beginnen we niet aan dat is veel te kostbaar ook voor kleine ondernemers. Het hvj houdt ook de interne markt in
het achterhoofd. Dus de informatieplicht van het verstrekken van het telefoonnummer verplicht niet tot het hebben/ activeren van een
telefoonaansluiting.
Arrest content services over de bevestiging op een duurzame gegevensdrager Oostenrijkse zaak. Ging over een bedrijf dat onlinediensten
aanbod waarbij je softwarediensten kon downloaden. Je moest dan iets beatalen en je kreeg dan een account met inloggegevens en dan kon
je via daar bepaalde proefversies downloaden. Als je dan zn proefversie had gedownload kreeg je een mail met een linkje en dat leidde dan tot
de herroepingsvoorlichting weer op de website van content services informeerde content services de consument behoorlijk over het recht
van ontbinding? Want als je via een link weer naar een website gaat, wie heeft het beheer over deze website? Dat is content services nog
steeds dus zij kunnen die ontbiningsvoorwaarden veranderen. Je hebt dus als consument niet meer goed zicht op. Dit is dus geen verstrekking
op een duurzame gegevensdrager. Daarvoor is echt een email geschikt waarin je zelf over de informatie beschikt of bijvoorbeeld een eigen
account waar die informatie op staat.
Ontbindingsvoorlichting
Art. 6:230m lid 1 sub h-k:
- Modelinstructie (art 6:230n lid 1, zie richtlijn CR)
Art. 6:230m lid 1 sub h BW:
- Modelformulier (art. 6:230m lid 1 sub h, zie bijlage richtlijn CR) consument kan papiertje makkelijk gebruiken om de
overeenkomst te ontbinden.
Het andere instrument dat van toepassing als beschermingsmechanisme bij het consumentenrecht is het ontbindingsrecht (art. 6:230o BW).
Dit is het klassieke retourrecht. Het retourrecht bedraagt 14 dagen. Bij diensten begint deze termijn te lopen op het moment dat je de
overeenkomst sluit, bij zaken op het moment dat je de zaak ontvangt. Het idee bij het retourrecht is dat je iets hebt gekocht op afstand en op
het moment dat je de zaak krijgt, kun je het uitproberen. Als je er niet blij mee bent, stuur je het terug. Als je er wel blij mee bent, dan hou je
het. Bij diensten is het zo dat op het moment dat je de overeenkomst sluit en vervolgens wordt de dienst geleverd, dan is de dienst al van start
gegaan, dan is het lastig om dat na 14 dagen stop te zetten.
Tussen de informatieplichten en het ontbindingsrecht zit een brug: de ontbindingsvoorlichting uit art. 6:230m BW. De ontbindingsvoorlichting
is heel uitgebreid. Als de consument weet dat hij dit recht heeft, dan gaat hij dit uitoefenen. Dat is gelukt, want iedereen oefent het uit. De
ondernemer moet de consument wijzen op dit recht, moet aangeven wanneer de termijn van 14 dagen begint te lopen, moet uitleggen wat de
consument wel en niet mag doen met de zaak wil het retourrecht niet worden aangetast. De ondernemer wordt hierbij gesteund door een
modelinstructie (zie bijlage Richtlijn consumentenrechten), hij weet dan ook dat hij aan zijn juridische verplichting heeft voldaan. Onderdeel
van de modelinstructie is dat de ondernemer aan de consument een modelformulier geeft om het ontbindingsrecht uit te oefenen. Dit
formulier is ook in de bijlage van de Richtlijn consumentenrechten te vinden. Over het modelformulier gaat de zaak Walter Walbusch. In
Duitsland zijn ze heel strikt op de ontbindingsvoorlichting. In Nederland hebben we de ACM die het consumentenrecht handhaaft, in Duitsland
kennen ze dat niet. Er zijn wel consumenten- en mededingingsverenigingen. De mededingingsvereniging stelt tegen de ondernemer Walbusch
een vordering in. Walbusch heeft een folder verspreid onder consumenten om outdoor kleding aan te bieden. Aan die folder zit geen
modelformulier aangehecht en dit moet volgens het Duitse recht wel. De mededingingsvereniging stelt dat dit niet mag en stapt naar de
rechter, gevorderd werd een verbod op de verspreiding van de folder. Walbusch beroept zich op een uitzondering in de richtlijn (art. 8 lid 4
Richtlijn consumentenrechten, art. 6:230v lid 5 BW). Deze uitzondering zegt: als de onderneming gebruikmaakt van een communicatiemiddel
(beperkte ruimte, bijv. telefoontje), dan hoeft de ondernemer niet alle informatie uit art. 6:230m BW te verstrekken, maar slechts enkele
onderdelen. In dat geval, als de uitzondering op zou gaan, hoefde Walter Walbusch inderdaad niet het modelformulier te verstrekken. Het HvJ
moest dus deze uitzondering uitleggen. HvJ: de uitzondering gaat op bij een communicatiemiddel dat naar zijn aard beperkte tijd of ruimte
biedt. Daarom slaagt het beroep van Walter Walbusch niet. In wezen had Walter Walbusch gewoon kunnen kiezen voor een grotere folder. De
uitzondering zag meer op M-commerce.
Als de ondernemer zich niet houdt aan de ontbindingsvoorlichting, dan kan gebruik worden gemaakt van art. 3:40 BW (vernietigingsgrond),
maar er is ook nog een specifieke sanctie: verlenging van de ontbindingstermijn met 12 maanden (art. 6:230o lid 2 BW). De overeenkomst
staat dan heel lang op losse schroeven.
, Wat als de handelaar de informatieplichten schendt?
Specifieke remedies
- Vernietiging op grond van art. 6:230v lid 3 bw niet goed voorgelicht over de betaling.
- Geen bijkomende kosten of vergoedingen verschuldigd art. 6:230n lid 3 BW niet geïnformeerd over bijkomende kosten of
vergoedingen. Dan hoeft hij ook niet te betalen.
- Verlenging ontbindingstermijn art. 6:230o lid 2 Bw niet goed gehouden aan de model instructie + 12 maanden verlenging
ontbindingstermijn.
- Niet aansprakelijk voor waardevermindering art. 6:230s lid 3 gaat ook op bij schending ontbindingstermijn. Stel consument
besteld een stofzuiger bij coolblue en is niet goed geinformeerd over het ontbindingsrecht en hij gaat die stofzuiger gebruiken maar
is niet tevreden over de zuigkracht van de stofzuiger. Dan ziet hij de doos staan en is hij niet goed geïnformeerd over het
ontbindingsrecht. Dan kan hij in theorie de stofzuiger terugsturen. Maar de stofzuiger is gebruikt dus de verkoper kan er eigenlijk
niks mee. In dat geval zegt dit artikel dat de stofzuiger niet in waarde is verminderd en dat de consument gewoon het hele bedrag
terugkrijgt omdat de verkoper de consument niet goed heeft geïnformeerd over de ontbinding.
Algemene remedies
- Vernietiging op basis van art. 3:40 lid 2 Bw vernietiging
- Vernietiging wegens oneerlijke handelspraktijken art. 6:193j lid 3 Bw ligt ook richtlijn aan ten grondslag, zit in het leerstuk van OD
misleidende informatie verstrekken in bijvoorbeeld advertentie. Consument kan ovk vernietigen
- Vernietiging wegens dwaling art. 6:228 Bw eigenschappen die een product helemaal niet heeft.
Essentieel is ambtshalve toepassing van de rechter.
Ontbindingsrecht
Bij ovk op afstand en ovk buiten verkoopruimte
- Ontbindingsrecht art. 6:230o Bw
Veertien kalenderdagen
Aanvang ontbindingstermijn:
- Diensten: dag van sluiting ovk
- Zaken: ontvangst zaak
Voorbeelden van uitzonderingen art. 6:23op Bw
- Sub d: diensten als je akkoord gaat doe je afstand van je ontbindingsrecht.
- Sub f: zaak die niet kan worden teruggestuurd om redenen van hygiëne arrest slewo / ledowski het ging om een matras. Slewo
verkoopt matrassen en ledwoski koopt een matras voor 1000 euro in november. In de algemene verkoopvoorwaarden wordt erop
gewezen dat in dit geval bij de aankoop van de matras er geen ontbindingsrecht is om redenen van hygiëne. L krijgt matras geleverd
en verwijderd folie. L stuurt terug in december en S geeft geen geld terug omdat zij hebben gezegd dat er geen ontbindingsrecht is.
De vraag gaat naar HvJ: deze uitzondering gaat alleen op als de producten na het openbreken van de verzegeling (in dit geval het
plasticfolie) definitief niet nogmaals kunnen worden verkocht. Vervolgens vergelijkt het hof de matras met een gewoon kledingstuk
en zegt het hof dat je een kledingstuk ook kan ruilen en het dan wordt gereinigd en opnieuw verkocht. Dat systeem geldt hier ook
voor de matras. De uitzondering van slewo gaat dus niet op. Dus we zien dat hvj de uitzondering eng interpreteert.
Rechtsgevolgen
Handelaar art. 6:23oR:
- Handelaar vergoedt alle ontvangen betalingen met inbegrip van de leveringskosten aan de consument (binnen veertien dagen) (lid 1)
- Met gebruikmaking van hetzelfde betaalmiddel (lid 2)
Consument art. 6:230s:
- Consument stuurt binnen veertien dagen na ontbindingsverklaring de zaken terug, lid 1
- In beginsel draagt de consument de terugzendkosten, lid 2
- De consument is slechts aansprakelijk voor waardevermindering als er sprake is van gebruik i.p.v. uittesten van de zaak, lid 3 tenzij je
dus iemand niet goed geïnformeerd hebt over de ontbindingsvoorwaarde.
Deel 3
Financieel product/financiële dienst
Begrippen art. 6:230w art. 1:1 Wft
Zeer beknopt
- Financieel product: beleggingsobject, krediet, financieel instrument (aandeel)
- Financiële dienst: aanbieden en adviseren over financiële producten financiële instrumenten
art. 6:230y lid 1 Bw. de uitvoering van de overeenkomst op afstand moet uitdrukkelijk expliciet toestemming geven.
Dit is vaak voor consumenten heel moeilijk omdat er veel berekeningen achter zitten. Hierdoor wordt de consument extra beschermd.
Wat indien de financiële onderneming de informatieplichten schendt?
Algemene remedie
- Ontbindingstermijn uit art. 6:230x BW gaat niet van start
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller LRRein. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.09. You're not tied to anything after your purchase.
