Beschrijving positieve psychologie
Wetenschappelijke en sociale stroming waarin welbevinden en optimaal
functioneren (individueel, relationeel, organisaties en samenleving) centraal
staan
Ontstaan Positieve Psychologie
1997 - Seligman & dochtertje Nikki als inspiratiebron: besef dat opvoeding
zou moeten gaan naar het benoemen, stimuleren en ontplooien van haar sterke
kanten en niet nadruk leggen op zwakke kanten
‘Nikki-principe’ werd van belang voor de psychologie: PP als stroming die
uitgaat van de sterke kanten van de mens en de veronderstelling dat geluk niet
alleen het gevolg is van de juiste genen of toeval, maar te vinden is door het
identificeren en gebruikmaken van de sterke kanten die iemand bezit.
Well-being theorie van Seligman (2011)
5 domeinen/pijlers van welbevinden:
‘PERMA’ - Positive emotions, Engagement, Relations, Meaning & Accomplishment
1. Het plezierige leven: plezier en genieten. Het ervaren van positieve
gevoelens: in hoeverre voel je je gelukkig en tevreden? (“Sprankel”-
oefening)
2. Het goede leven: betrokkenheid bij je werk, hobby’s en relaties. Een
betrokken leven verwijst naar je inzet bij wat je doet: in hoeverre ervaar je
een gevoel van persoonlijke vervulling?
3. Positieve relaties hebben. (Oefening sociogram)
4. Het zinvolle leven: hierbij gaat het niet alleen over jezelf, maar ook over
iets hogers, een goed doel en altruïsme: de zorg voor anderen.
Dit verwijst naar het leven dat gericht is op iets wat groter is dan de eigen
persoon: in hoeverre heb je het idee onderdeel te zijn van en bij te dragen
aan een groter geheel?
, 5. Iets bereiken in je leven: het neerzetten van prestaties en succes.
Oefening: Life in One question - “Stel, er is een hiernamaals. Daar worden al je
herinneringen uit dit leven gewist, op één na. Welke herinnering kies jij om mee
te nemen? Kies 1 concreet moment uit de film van je leven. Vertel levendig en
beeldend wat er op dat stukje film te zien is: Waar was het? Met wie? Wat
gebeurde er? Wat doe jij? Hoe voelde jij je?”
Welbevinden en positieve geestelijke gezondheid
Definitie “positieve geestelijke gezondheid” (WHO) heeft drie
componenten:
1. Emotioneel welbevinden: de tevredenheid met het eigen leven en het
ervaren van positieve gevoelens als geluk en interesse, ook subjectief
welbevinden genoemd.
2. Psychologisch welbevinden: gericht op optimaal functioneren in het
individuele leven.
Centraal: zelfverwerkelijking, o.a. het ervaren van een doel en richting in
het leven, het idee van ontwikkeling en een positieve levenshouding t.o.v.
jezelf.
3. Sociaal welbevinden: gericht op optimaal functioneren in sociale
groepen en de samenleving, o.a. het idee deel uit te maken van een
gemeenschap, het idee dat anderen je activiteiten waarderen en een
positieve houding t.o.v. mensen om je heen.
Sterke kanten benadering
De gewone psychologie is te eenzijdig gericht op klachten en te weinig op
krachten, naast repareren wat er mis is (fouten, stoornissen, beperkingen,
zwakheden,...) ook aandacht besteden aan wat er goed gaat: sterke kanten,
goede eigenschappen en mogelijkheden. Biedt mogelijkheden voor individuele en
professionele ontwikkeling.
focus op successen, persoonlijke kwaliteiten en sterke kanten van mensen
om verandering mogelijk te maken.
Leidt tot meer zelfvertrouwen, gevoel van competentie, realisatie van
doelen, welbevinden en buffer tegen psychische stoornissen. (= Mee
bewegen op het ritme van het leven, met de tegenslagen mee. Als een riet
in het veld mee bewegen met de wind zonder te breken)
sterke kanten kunnen ontdekt, geleerd, geoefend en uitgebouwd worden
iedereen beschikt over sterke kanten, alleen configuratie verschilt per
persoon.
alle sterke kanten zijn positief en kunnen elkaar versterken en
compenseren.
,Kortom: aandacht geven aan goede eigenschappen die iemand bezit, zorgt voor:
motivatie & bevordering van groei (mogelijkheden i.p.v. onmogelijkheden).
Sterke kanten inzetten om uitdagingen aan te gaan die je in het leven
tegenkomt. Leidt tot een beter leven, maar ook tot meer positieve emoties, meer
zingeving, betere relaties en betere prestaties.
Jouw deugden, sterke kanten … opgedeeld in 6 domeinen
1. Wijsheid en kennis: Het ontwikkelen en gebruiken van kennis
Bv. Creativiteit, Nieuwsgierigheid, Open houding en dingen van alle kanten
bekijken, Leergierig zijn, Perspectief zien en goed advies aan anderen
geven
2. Moed: De kracht om door te zetten en jouw doel te behalen, zelfs bij
tegenstand
Bv. Moed, Volharding, Integriteit, Vitaliteit
3. Menselijkheid en liefde: Het zorgen voor liefdevolle relaties: relaties
aangaan en daarin te investeren
Bv. Liefde, Vriendelijkheid, Sociale intelligentie
4. Rechtvaardigheid: Bouwen aan een gezonde samenleving: correct en
verantwoordelijk zijn voor jezelf en anderen
Bv. Sociale verantwoordelijkheid en loyaliteit, Eerlijkheid, Leiderschap
5. Zelfbeheersing: Het beschermen tegen uitspattingen (excessen) en
gematigd te blijven
Bv. Vergevingsgezindheid, Bescheidenheid, Voorzichtigheid, Zelfcontrole
6. Het transcendente: Jezelf in verbinding zien met iets groters dan jezelf,
met de ruimere wereld rondom en zorgen voor zingeving
Bv. Waardering voor de mooie dingen in het leven, Dankbaarheid, Hoop,
Humor en speelsheid, Spiritualiteit
Sterke kanten benadering – onderzoek 2015
Lijst met tien belangrijkste sterke kanten bij bereiken van doelen en
welbevinden:
1. Nieuwsgierigheid (nodig om meer welbevinden te ervaren – als je aan
doelen werkt waarbij nieuwe dingen ontdekt kunnen worden, zal je je
gelukkiger voelen)
2. Idee van controle over goede en slechte gebeurtenissen
3. Aanwezigheid van zingeving
4. Volharding (nodig om doelen te bereiken, H6)
5. Dankbaarheid
6. Gebruik van sterke kanten
, 7. Neiging tot plezier maken
8. Neiging tot betrokkenheid
9. Neiging tot zingeving
10.Genieten van het moment
Combinatie van sterke kanten verkleint risico op suïcide (!)
Bijvoorbeeld: volharding (doorgaan ondanks obstakels, aandacht voor
toekomst en acceptatie dat het moeite kost om zinvolle doelen te
bereiken) en dankbaarheid (aandacht voor buitenwereld en heden &
verleden) => gezonde oriëntatie op verleden, heden en toekomst maakt
veerkrachtig (en minder suïcidaal)
Zelfdeterminatietheorie (Ryan & Deci, 2001) als onderbouwing:
mensen hebben drie basisbehoeften (competentie, autonomie &
verbondenheid en acceptatie), omdat in de sterkekantenbenadering aan
deze drie behoeften wordt voldaan, kan het welbevinden toenemen.
Classificatie van sterke kanten
Geen algemeen geaccepteerd classificatiesysteem zoals bij psychische
stoornissen. Wel methoden om sterke kanten te identificeren:
VIA Signature Strengths Test - www.viacharacter.org
24 sterke kanten, ingedeeld in 6 deugden (of ‘karakterkrachten’).
Rangorde van ‘meest’ naar ‘minst’ van toepassing
StrengthsFinder - www.strengthsfinder.com : Onderscheid talenten en
sterke kanten:
o Talent: een natuurlijk terugkerend gedragspatroon dat op
productieve wijze kan worden aangewend, kan zich ontwikkelen tot
sterke kanten door te leren en oefenen
o Sterke kant: het vermogen om consistent op excellent niveau te
presteren op een taak
R2 Strengths Profiler - www.capp.co/R2StrengthsProfiler
o 60 sterke kanten of ‘persoonlijkheidskrachten’, o.a. actie, avontuur,
authenticiteit, behulpzaamheid,...
o Twee voorwaarden: competentie (iets waar je goed in bent) én
energie (waar je energie van krijgt)
o Onderscheid in ‘potentiële’ (nog niet gerealiseerd) en ‘manifeste’
(gerealiseerd, zichtbaar) sterke kanten.
Talentenwijzer (Hoger Onderwijs) - www.talentenwijzer.com
o Onderscheid in persoonlijke ‘kwaliteiten’ (talenten) en
kerncompetenties (sterke kanten)
o kerncompetentie = competentie waarin iemand, binnen zijn eigen
mogelijkheden, een hoog niveau heeft bereikt
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller merelbernaerts1. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $3.20. You're not tied to anything after your purchase.