Zekerheidsrechten zijn per definitie afhankelijkheidsrechten, pandrecht op een goed, hypotheekrecht op
een perceel
Een schuld kun je niet overdragen.
Wijzen van verkrijging van eigendom van roerende zaken
- Onder algemene titel, art. 3:80 lid 2 BW
- Onder bijzondere titel, art. 3:80 lid
- Overige wijze van verkrijging onder bijzondere titel, art. 3:80 lid 3:
Toe-eigening: art. 5:4 BW. Onbeheerde zaken.
Res nullius: eigendomsverkrijging door inbezitneming, kan alleen bij roerende goederen. Art. 3:113
en 5:4. Feitelijk macht verschaffen.
Geen res nullius:
o Vinder voldoen aan eisen van art. 5:5 eigendomsverkrijging na een jaar (vinderschap)
o Vinder voldoen niet aan eisen van art. 5:5 eigendomsverkrijging na 20 jaar (extinctieve
verjaring)
o Schat: zaak met bepaalde waarde. Vanwege tijdsverloop niet achterhaalbaar wie de
eigenaar is. Dan is de hoofdregel dat de ontdekker de eigenaar wordt. Art. 5:13 BW
Als iemand een schat vindt op grond die van iemand toebehoort, dan ontvangt de vinder de
helft en de eigenaar van de grond de andere helft.
Erfgoedwet: op de vinder kan de verplichting rusten om aan de overheid te melden dat
hij de schat heeft gevonden. Het is een publiekrechtelijke regeling
Vinderschap: art. 5:5 BW – te goeder trouw
o Alleen bij roerende zaak, onbeheerd
Schatvinding, vruchttrekking, natrekking, vermenging, zaaksvorming
Natrekking: een zaak wordt bestanddeel van een andere zaak die als hoofdzaak valt aan te merken
Zaaksvorming: geen zaak is als hoofdzaak aan te merken, maar er is een nieuwe zaak ontstaan
waarvan de oude zaken de bestanddelen vormen. Nieuwe zaak met een nieuwe identiteit.
Vermenging: vereniging van granen, vloeistoffen, gassen, zand etc.
Oneigenlijke vermenging: er is geen eenheid ontstaan, maar de afzonderlijke zaken zijn niet meer
individualiseerbaar. Bijvoorbeeld dezelfde paperclips of dezelfde soorten wijnflessen. Niet te vinden
in titel 5.2. art. 3:109 en 3:119 arrest Texeira de Matos
2 karakters:
- Derivatief: je ontneemt een goed van een ander
- Originair: er ontstaat een nieuw recht, niet afgeleid van rechtsvoorrang titel 5.2
Voor alle goederen: verjaring
Bijzondere titel: een of meerdere goederen, maar niet alle. Bepaaldheidsvereiste
Algemene titel: alle goederen, geen bepaaldheidsvereiste
Overdraagbaarheid: art. 3:83 BW
Eigendom en beperkte rechten
Overdraagbaar tenzij dwingend recht
Vorderingsrechten
Onverdraagbaar (regelend recht). Je mag zelf verbintenisrechtelijke afspraken maken.
3:83 lid 2: overdraagbaarheid van een vorderingsrecht kan je contractueel bezwaren.
Onoverdraagbaar goed, kan je niet derdenbescherming op beroepen
,Vruchttrekking
Natuurlijke vrucht: art. 3:9 BW
o Eerst bestanddeel, na afscheiding zelfstandig art. 3:9 lid 1 jo. 3:4 BW
o Genotgerechtigde wordt eigenaar van de afgescheiden zaak
Hoofdregel: eigenaar van de zaak, wordt ook eigenaar van de vrucht. Dus eigenaar van paard
wordt ook eigenaar van het kalf.
De vrucht kan niet worden afgedragen, pas na afscheiding kan overdracht plaatsvinden.
Zonder afscheiding is het goederenrechtelijk niet relevant
Burgerlijke rechten
o Rente/dividend (aandelen)
Eenheidsbeginsel: de wet bepaalt in art. 5:3 BW dat het eigendomsrecht op een zaak is. De eigenaar van
een zaak is eigenaar van alle bestanddelen.
Natrekking bij roerende zaken art. 5:14 lid 3 BW
Is er een hoofdzaak?
o Waarde
o Verkeersopvattingen: arrest Depex/Bergel
Indien er een hoofdzaak is dan wordt het bestanddeel eigendom van de eigenaar van de hoofdzaak
Ingeval van gelijksoortige zaken is de waarde van de twee zaken het enige criterium,
verkeersopvatting speelt dan geen rol Glencore/Nationale Borg-Maatschappij
Schadebeginsel, art. 3:4 lid 2 BW: als je een zaak die met hoofdzaak is verbonden niet zonder
schade kan afscheiden, dan wordt het bestanddeel van de hoofdzaak. UTB/Glencore: alleen omdat
je hak en breekwerk moet toepassen betekent het niet dat je aan dit beginsel uit dit artikel voldoet.
Er moet sprake zijn van fysieke gevolgen door het afscheiden.
Art. 3:4 lid 2 BW: Depex/Bergel is een installatie van een watersysteem een bestanddeel
geworden van het fabrieksgebouw. Je mag dit ook toepassen bij twee roerende zaken.
o Afstemmingscriterium. Is een en ander in constructief opzicht aan elkaar afgestemd,
bijvoorbeeld vaak met een keuken. Dan is dit een aanwijzing dat je het gebouw en het
bestanddeel als een zaak moet zien.
o Onvoltooidheidscriterium. Geschiktheid als fabrieksgebouw bij ontbreken van apparatuur.
o Functie van de apparatuur in het productieproces is niet van belang.
Vereisten natrekking, art. 5:14 lid 1 en 3 BW
- Twee of meer roerende zaken
- Toebehorend aan verschillende eigenaren
- Zaak wordt bestanddeel van andere hoofdzaak
Art. 5:14 lid 2 BW
- Soms is er geen hoofdzaak aan te wijzen
- Dan is er een nieuwe zaak waarvan de oude zaken bestanddeel vormen
- Mede-eigendom van eigenaren, dan heeft iedere eigenaar van de oude zaak een evenredig deel
van die waarde. Waardeverschil kan niet te groot zijn, want dan kom je weer bij het waarde-
criterium van lid 3.
- Een vorm van gemeenschap, art. 3:166 lid 2 BW
Vermenging
- art. 5:15 BW
- Er mag geen sprake zijn van zaaksvorming
- Als er geen hoofdzaak kan worden aangewezen, dan ontstaat er een nieuwe zaak en dan heb je
weer mede-eigendom.
- Glencore/Nationale Borg-maatschappij: hoofdzaak kan je pas aanmerken, indien de waarde van
een van de zaken die van de andere aanmerkelijk overtreft of indien een van de zaken volgens de
, verkeersopvatting als hoofdzaak kan worden beschouwd. Bij vermenging: beslissend of een van de
zaken de andere aanmerkelijk in waarde overtreft.
Oneigenlijke vermenging
Teixeira de Mattos: ze gingen failliet en er waren kluizen. Er lagen vier aandelen fysiek in de kluis. Die was
door twee verschillende personen ter bewaring afgegeven. Curator zei deze liggen hier dus ze zijn van de
bank en de eigenaren eisten ze terug en de curator deed moeilijk. Ze zeiden beiden ik heb er twee
afgegeven, maar de curator wilde weten precies welke van wie waren.
Je kan je eigendom verliezen door oneigenlijke vermenging.
Zaaksvorming
Uit scheppende arbeid een nieuwe zaak
o Arrest Kuikenboerderij: kuiken is niet door het ei ontstaan, maar door een zelfstandige
zaak, de broedmachine. Je kan ze niet als natuurlijke vrucht meer zien, art. 5:1 lid 3 BW. Dus
is er sprake van zaaksvorming voor zichzelf.
o Arrest love love: de vraag: is door aanbrenging van motor in het schip een nieuwe zaak
ontstaan? HR nee, de hoofdzaak is de casco. De gene die de motor aanleverde verloor
hierdoor zijn eigendom.
Als er zaaksvorming is, wie wordt dan de eigenaar?
De eigenaren van de oorspronkelijke zaken worden eigenaar van de nieuwe zaak. Bij meerdere
eigenaren, art. 5:14 lid 1 en 2 BW.
Andere vraag: vorm je de zaak voor jezelf of voor een ander? (doen vormen) arrest Breda/St.
Antonius. Kijk naar de rechtsverhouding van partijen in het licht van de daarom betrekking
hebbende verkeersopvattingen. Dus bijvoorbeeld of je iemand inschakelt om wat voor je te
vormen. Kijk naar:
- Risico van schade bij het fabricageproces
- Vervaardiging conform gedetailleerde beschrijving
- Risico bij bruikbaarheid/verhandelbaarheid of winstgevendheid
Natrekking bij onroerende zaken
De grond is dwingend de hoofdzaak
Hoofdregel: verticale natrekking
Duurzaam met de grond verenigde gebouwen en werken (eenheidsbeginsel) art. 5:20 lid 1 sub e
BW
o Portacabin arrest: naar aard en inrichting bestemd om duurzaam ter plaatse ter plaatste te
blijven. Duurzame bestemming moet naar buiten toe blijken. Verkeersopvatting is geen
zelfstandige maatstaf.
o Prorail arrest: er werd een gebouw gebouwd boven op het groutlichaam en daar zat een
stalen staaf in om een tunnel te kunnen bouwen. De vraag was wie eigenaar was van het
groutlichaam, prorail of de grondeigenaar. Kijk naar alle omstandigheden van het geval.
Bestemmingscriterium iets wat tijdelijk is geplaatst is geen bestanddeel geworden van de
hoofdzaak.
Voor beplantingen geen duurzame vereniging vereist
Verticale natrekking is hoofdregel
Uitzondering: horizontale natrekking, opstalrecht, aangelegde netwerken, andere specifieke
regelgeving. Ook beplanting, geen duurzame vereniging vereist, sub f. Water ook niet als het ligt
aan meerdere stukken land, sub d.
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller tantetara. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $5.09. You're not tied to anything after your purchase.