Europese en belgische privaatsrechtsgeschiedenis (B001376A)
All documents for this subject (12)
Seller
Follow
xxxb
Reviews received
Content preview
Europese en Belgische privaatgeschiedenis
Wat is rechtsgeschiedenis?
Recht = geheel van sanctioneerbare regels die het leven in een
gemeenschap regelen
Rechtsgeschiedenis = studie van het recht doorheen de eeuwen
2 invalshoeken: extern & intern
Recht logica
Logica is soms schijn soms kan men een regel logisch verklaren, soms
kan dit enkel door kennis van de historische achtergronden
Invalshoek 1: EXTERN RECHT
§ Materiële bronnen van het recht = maatschappelijke
achtergronden recht
§ Formele bronnen van het recht = factoren die
rechtstreeks de vorm v/e rechtsregel bepalen
o Wetgeving door machthebbers (wetgevende
macht = overheid) = elk algemeen bindend
voorschrift, uitgevaardigd door de bevoegde
overheid
o Rechtspraak door rechters
o Rechtsleer door geleerden
o Gewoonte door de maatschappij
o Caveat: niet altijd zo in romeins recht
§ Kenbronnen (geven informatie over inhoud rechtsregel) :
vroeger veel moeilijker
§ Bronnen in deze cursus = formele bronnen
Invalshoek 2: INTERN RECHT = belangrijkste deel
§ Niet vorm, maar inhoud
§ Vb. contract
§ Vb. huwelijk
bestudeert ontwikkeling v/d verschillende rechtsregels
Doel recht: organisatie maatschappij
1
, • Publiekrecht v. privaatrecht
§ Problematische indeling – pas ingedeeld vanaf 17e
eeuw, nadien ook theorievorming (in Engeland pas 19e
eeuw)
o Simplistisch
o Nu: arbeidsrecht
o Vroeger: leenrecht, strafrecht
§ Recente indeling
Privaatrecht: verhoudingen tussen rechtsonderhorigen
Publiekrecht; verhoudingen tussen rechtsonderhorigen en overheid of
overheden onderling
In alle takken van het recht zijn invloeden aanwezig van zowel het
Romeins- als het gewoonterecht
Kerk = erfgenaam van Rome – sterk aansluiten bij Romeins recht
Historische benaderingswijze = neohumanisten – wetenschap staat
voorop
Juridische benaderingswijze = recht bestuderen in functie v/h
hedendaagse
Externe privaatrechtsgeschiedenis: van de Romeinen tot vandaag,
maar:
§ Nadruk op West-Europa
o “Ons” recht
o Globale invloed
§ Noord-Europa?
o Geografisch verder van ons gelegen
o Minder druk bevolkt
§ Oost- en Centraal-Europa
o Geografisch verder van ons gelegen
o Ijzeren Gordijn: telden lange tijd niet mee
o Vaak ook minder belangrijk
Interne privaatrechtsgeschiedenis:
§ Romeins (vooral invloed op gewoonterecht en
verbintenissenrecht), canoniek (invloed op vrijwel alles) ,
costumier (= gewoonterecht, vooral invloed op personen-en
familierecht)
§ Niet: jongere terreinen
2
, Bv. verzekeringen (minder belangrijk in verleden)
Oorspronkelijk enkel zeeverzekering, verzekeraar was altijd
individuele koopman
Andere verzekeringen veel later
Gevolg
o Late regeling door wetgever
o Regeling vooral in voordeel verzekeringsmaatschappijen
Geens: verzekeringen niet in hercodificatieplan
o Reden: PEICL-commissie
§ Nadruk op België / Zuidelijke Nederlanden
§ Opletten: zeer lange periode
o Taalprobleem: Latijn
o Voortdurend veranderingen
§ Opletten:
o Law in the books
o Law in action
o Law in minds
Periodisering
Romeinse periode
1. Oud-romeins recht (753-250 v.Chr.): begin
Rome = stadsstaat met agrarisch karakter
2. Voor-klassiek recht (250-0 v. Chr.): take off
Rome wordt een wereldrijk
3. Klassiek recht (0-250): hoogtepunt
Het recht bereikt een hoogtepunt
4. Nationaal recht (1800-vandaag): nationaal wettenrecht –
zien wetgever als belangrijkste vormer van het recht (moet
zorgen dat er regels zijn zodat maatschappij goed geordend
kan worden)
5. Toekomst?
Drie bedenkingen
1. Gebrekkig
Veranderingen gebeuren geleidelijk
Niet altijd gelijktijdig (cf. supra – overlapping na-klassiek,
Justiniaans en costumier
Oude blijft soms voortbestaan
2. Afwijkend van gebruikelijke periodisering
§ Rechtsgeschiedenis
Sterke opdeling Romeinse periode!
o Omstreeks 1100: verandering – herontdekking
Romeins recht + dit studeren aan universiteiten
o Omstreeks 1500: weinig verandering
o Omstreeks 1800: verandering B.W. (1804 –
Napoleon)
§ Algemene geschiedenis
o Omstreeks 1100: fundamentele omwenteling –
economisch en institutioneel
o Omstreeks 1500: continuïteit (heel belangrijke
periode, ontdekking Amerika)
o Omstreeks 1800: verandering – Industriële
Revolutie en Verlichting – eliminatie oude politieke
orde
o Renaissance: moet gerelativeerd worden
3. West-Europese chronologie
Andere landen kennen andere chronologie
Vb. West-Europa = Rusland van de 13de eeuw
4
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller xxxb. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $10.07. You're not tied to anything after your purchase.