Summary
Staatsrecht 3 samenvatting en oude tentamenvragen
- Course
- Institution
- Book
Staatsrecht 3 samenvatting en oude tentamenvragen Rijkuniversiteit Groningen Nederlands recht Jaar 3 Cijfer: 9
[Show more]
Connected book
Book Title:
Author(s):
- Edition:
- ISBN:
- Edition:
2 reviews
By: kvenema2002 • 2 year ago
By: wilh • 2 year ago
Seller
Follow
student5678
Reviews received
Content preview
Staatsrecht 3 samenvattingLegitiem doel = Nationale veiligheid, openbare veiligheid, economisch welzijn van het land,
het voorkomen van wanordelijkheden en strafbare feiten, de bescherming van de
gezondheid of de goede zeden of de bescherming van de rechten en vrijheden van anderen.
Noodzakelijk in een democratische samenleving: Proportioneel en voldaan aan de
subsidiariteitseis + belangenafweging.
Week 1 De betekenis van grondrechten; reikwijdte en beperking
- Dronken marine-officier
- Schalk & Kopf t. Oostenrijk
- Kirpan
Dronken marine officier
- Art. 10 GW: Recht op eerbiediging van de persoonlijke levenssfeer.
- Art. 10 GW bevat een formele beperkingssystematiek. Beperking van art. 10
GW kan alleen door een wet in formele zin en delegatie is mogelijk.
VB: X vormt de wettelijke grondslag, waardoor is voldaan aan de
beperkingssystematiek.
TTVR: Oefen tentamen 19/20 VR. 1
VR: Stelling: In de zaak van de dronken marine-officier zou een redelijke uitleg van de
bescherming van de persoonlijke levenssfeer tot een minder gekunstelde uitkomst hebben
geleid dan de lijn die door de Centrale Raad van Beroep is gekozen. Leg dat uit.
Antw:
- De CRvB stelt dat de dronken officier een beroep kan doen op de bescherming van
de persoonlijke levenssfeer (reikwijdte).
- Om vervolgens te kunnen rechtvaardigen dat de commandant het alcoholverbod kon
opleggen moet dus een specifieke wettelijke grondslag daarvoor worden gevonden
(leer van de bijzondere beperkingen).
- Die is er in feite niet, wat wordt opgelost door die grondslag te vinden in art. 44 Gw,
een bepaling die daar evident niet voor is bedoeld, die geen delegatiegrondslag
biedt, en ook niet als bijzondere beperking is te beschouwen.
- Het geheel doet gekunsteld aan.
Leer van de redelijke uitleg:
- Het was eleganter geweest als was aanvaard dat de bescherming van de
persoonlijke levenssfeer niet zo ver gaat dat deze altijd door iedereen en overal kan
worden ingeroepen (redelijke uitleg). De officier had zich dan niet op het grondrecht
kunnen beroepen, en de commandant was op basis van de interne hiërarchie dan
gewoon bevoegd geweest het verbod op te leggen zonder dat dit tot een bijzondere
beperkingsgrondslag herleid had hoeven worden.
TTVR: Staats 2, 2016/2017, VR. 6
VR: Waarom is het alleen mogelijk strikt vast te houden aan de leer van de bijzondere
beperkingen als wordt uitgegaan van een redelijke uitleg van grondrechten?
Antw:
, - De leer van de bijzondere beperkingen houdt in dat de beperkingen van een
grondrecht in de GW specifiek op dat grondrecht moet zijn afgestemd.
- Als de GW een beperking bij wet in formele zin eist, dient die wet geschreven
te zijn met het oog op het beperken van dat grondrecht.
- Daarmee werd de leer van de algemene beperkingen in 1983 afgewezen.
- De leer van de redelijke uitleg houdt in dat een grondrecht in concreto niet
steeds op alle plaatsen en tijden kunnen worden ingeroepen. Grondrechten
kunnen niet altijd overal onverkort gelden. Het betreft een beperking van de
reikwijdte van het grondrecht.
- De leer van de redelijke uitleg is nodig om op een praktische manier plaats te bieden
aan wetgeving die feitelijk wel een inbreuk op een grondrecht zou kunnen maken,
zonder zelf als bijzondere beperking te kunnen worden gekwalificeerd.
Als de leer van de redelijke uitleg wordt toegepast en erkent dat de handeling niet onder de
reikwijdte valt, dan kom je niet toe aan de beperkingssystematiek.
VB: Bescherming van art. GW gaat niet zover dat het overal kan worden ingeroepen.
TTVR: 27 juli 2017, VR. 3b
VR: De ABRvS overwoog in haar uitspraak onder andere: ‘’De tekst van art 2 Twbmt verzet
zich niet tegen het opleggen van het gebiedsverbod in een geval als dit waarin de relevante
gedraging mede bestaan uit het verspreiden van gedachtegoed en het belijden van
godsdienst, zolang het gebiedsverbod primair is gericht op het belemmeren van de fysieke
aanwezigheid van de desbetreffende persoon in een bepaald gebied en aan de in de Twbmt
neergelegde vereisten voor het opleggen van een gebiedsverbod wordt voldaan.’’
Antw:
- De vraag is of deze passage wel past bij de leer van de bijzondere beperkingen. Zij
lijkt te suggereren dat beperkingen van
- Leer van de bijzondere beperkingen = houdt in dat een beperking van een
grondrecht in de GW specifiek op dat grondrecht moet zijn afgestemd.
- Algemene beperkingen: Beperkingen van grondrechten die als neveneffect
voortvloeien uit regelgeving, zonder dat die regelgeving gericht is op de beperking
van een grondrecht.
Beperkingssystematiek
1. Formele beperkingssystematiek = Beperking van grondrechten d.m.v.
competentievoorschriften en procedurevoorschriften.
2. Materiële beperkingssystematiek = Beperking van grondrechten d.m.v.
doelcriteria. EVRM, maar ook in art. 6 lid 2, 8, 9 lid 2 GW.
- EVRM: Sundaytimes criteria
1. Beperking bij wet voorzien = Voorzienbaar en toegankelijk (niet perse wet in
formele zin).
2. Legitiem doel
3. Noodzakelijk in een democratische samenleving
- Dringende maatschappelijke behoefte.
- Evenredigheid bij belangenafweging (proportionaliteit en
subsidiariteit).
------------------------------------------------------------------------------------------
,Schalk & Kopf vs. Oostenrijk
- Art. 12 EVRM: Recht om te trouwen
- RO. 49: Art. 12 EVRM is onderworpen aan de nationale wetgeving van de
aangesloten staten, maar de daarbij geïntroduceerde beperkingen mogen het recht
niet zodanig beperken dat de essentie van het recht wordt aangetast.
- RO. 11: Samenloop van grondrechten: de wettelijke onmogelijkheid om te trouwen is
in strijd met het recht op eerbiediging van privé familie en gezinsleven (art. 8 EVRM),
het recht om te huwen (12 EVRM) en het discriminatieverbod (14 EVRM).
- Art. 12 EVRM is de lex specialis en EHRM begint dan ook daarmee. Lex specialis
biedt geen bescherming, dan is uitgesloten dat lex generalis die bescherming wel
biedt. EHRM kijkt wel of 8 EVRM ander soortige bescherming biedt. Het belang van
homoseksuelen bij respect voor hun familieleven valt wel binnen de reikwijdte van
art. 8 en 14 EVRM.
EVRM is living instrument + Margin of appreciation
- RO. 57: EVRM is een living instrument. Het EVRM moet worden geïnterpreteerd
in het licht van hedendaagse omstandigheden en is dus veranderlijk. Uit
Christine Goodwin volgt: Als de maatschappij wijzigt ten opzichte van bepaalde
onderwerpen, is dat relevant voor het EVRM. Het EVRM moet uitgelegd worden naar
de situatie van nu.
- R.O. 62: Maar EHRM kijkt ook naar Margin of appreciation van lidstaten. De ‘very
essence’ van de Convention is de bescherming van de menselijke waardigheid en
vrijheid. De nationale autoriteiten zijn ‘best placed’ om tot een eerste interpretatie te
komen, aangezien huwelijken met 2 mensen van hetzelfde geslacht een
diepgewortelde sociale en culturele mening heeft die per samenleving sterk kan
verschillen.
- Volgens het hof valt het homo huwelijk in dit geval niet binnen de reikwijdte van 12
EVRM nu lidstaten hier zelf hun invulling aan mogen geven.
Consequenties ruime margin of appreciation
- Margin of appreciation = De beoordelingsruimte waarbinnen de staat een eigen
interpretatie mag geven aan een begrip uit het EVRM. Pas wanneer dit wordt
overschreden zal het Hof in Straatsburg ingrijpen.
- Bij een ruime margin of appreciation is er meer ruimte om eigen beleid te voeren.
Gevolg: het Hof zal terughoudend toetsen, snel een beperking accepteren en dus
minder snel spreken van schending en dus minder bescherming van de
grondrechten.
In hoeverre is de stelling juist dat bij positieve verplichtingen de margin of appreciation groter
is?
Antw:
- Dat is de traditionele opvatting, die voor een deel ook ondersteund wordt door
EHRM-jurisprudentie. Daar staat echter ook wel het een en ander tegenover.
- Margin of appreciation gaat primair over de toetsingsintensiteit, niet over de grootte
van de handelingsvrijheid van de nationale autoriteiten. Dat laatste zegt dus niet
direct iets over de margin of appreciation.
, - Soms wordt deze conclusie getrokken met betrekking tot de uitleg van vage termen
in de formulering van het grondrecht, zonder dat duidelijk is waarom bij een
negatieve verplichting datzelfde begrip niet een even vaag karakter heeft (en dus
geen verschil in toetsingsintensiteit hoeft te worden aangenomen)
- Ook bij negatieve verplichtingen kan de margin of appreciation groot zijn, afhankelijk
van de aard van de onderwerpen en de vraag of bijvoorbeeld Europese consensus
bestaat, terwijl bij positieve verplichtingen de margin klein kan zijn als er al duidelijke
Europese case-law is.
Factoren ruime of smalle margin of appreciation
- Schalk en kopf: als nationale lidstaten sterk van mening verschillen, dan geldt een
ruime margin of appreciation. Bij Europese consensus geldt een smalle margin of
appreciation.
- Bij culturele, historische, medische en ethische zaken, zoals euthanasie en abortus
geldt een ruime margin.
- Bij sociaal, economisch en financieel beleid geldt een ruime margin of appreciation.
- Als het een intiem aspect van het privé leven raakt, is dit een indicatie van een
smalle margin.
- Als de grondrecht in de kern wordt geraakt, is de margin kleiner.
- Bij de very weighty reasons test geldt een smalle margin of appreciation.
-----------------------------------------------------------------------------------------------------------
Kirpan
- Art. 9 EVRM jo. art. 2 EP EVRM: Vrijheid van godsdienst
- RO. 8.4: Uiting op religieuze grond wordt beschermd door art. 9 EVRM indien er
een nauw en direct verband bestaat tussen die gedraging en de godsdienst. I.c.
bestaat er een voldoende nauw en direct verband tussen gedraging en godsdienst.
- RO. 8.7: Art. 9 lid 2 EVRM kent de materiële beperkingssystematiek (Sunday times
criteria).
1. Bij wet voorzien = toegankelijk en voorzienbaar. Wetsbegrip moet materieel
worden uitgelegd. Formele wettelijke grondslag niet vereist.
2. Noodzakelijk in een democratische samenleving.
3. Legitiem doel.
- Leer van de redelijke uitleg ziet toe op beperking van de reikwijdte van een
grondrecht. Grondrechten kunnen niet overal onverkort gelden. Als vastgesteld is dat
iets niet binnen de reikwijdte van een grondrecht valt, is de beperkingssystematiek
ook niet meer van toepassing.
- RO. 8.11: Redelijke uitleg van art. 6 GW brengt met zich dat dit artikel niet zover
strekt dat een algemeen geformuleerde, neutrale regel moet worden opgevat
als een beperking van het recht op het vrij belijden van een godsdienst.
- Er bestaat ruimte voor maatschappelijke organisaties om interne regels te maken.
TTVR: 8 November 2019, VR. 5
VR: Tot voor enkele jaren bepaalde de Woningwet dat de gemeenteraad een
bouwverordening vast moet stellen, waarin uitsluitend de door die wet genoemde
onderwerpen waren geregeld (de verplichting is tegenwoordig elders geregeld). Tot de lijst
te regelen onderwerpen behoorde de brandveiligheid van gebouwen. Ter uitvoering van de
Woningwet bepaalde de Bouwverordening van de gemeente Voerendaal dat het verboden is
om zonder of in afwijking van een gebruiksvergunning van het college van burgemeester en
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller student5678. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $8.36. You're not tied to anything after your purchase.
Can Stuvia be trusted?
4.6 stars on Google & Trustpilot (+1000 reviews)
79202 documents were sold in the last 30 days
Founded in 2010, the go-to place to buy study notes for 14 years now