Inleiding Esthetica
Meeneemtentamen
30-10-2018
Aantal woorden: 798
____________________________
Kant formuleert in het eerste deel van de Kritiek van het oordeelsvermogen in vier
“momenten” zijn notie van schoonheid (§§1-22). Is er een ‘moment’ waarvan jij vindt dat
het onontbeerlijk is voor je ervaring van een kunstwerk? Zo ja, welk ‘moment’? Licht je
antwoord toe.
In Kant’s Kritiek van het Oordelingsvermogen, werkt hij vier momenten van het smaakoordeel
uit met betrekking tot het schone. Ik vind dat het eerste moment onontbeerlijk is voor de
ervaring van een kunstwerk. Het eerste moment van het smaakoordeel betreft namelijk de
kwaliteit, waarin Kant stelt dat het smaakoordeel esthetisch is en dus gebaseerd op gevoelens
van lust en onlust (Kant 2009: 91-92)1. Wat relevant is in het smaakoordeel van het schone is
dus subjectief en gaat om de gewaarwording in het subject door de voorstelling van het object
(idem: 92). Logischerwijs is er dan ook een scheiding tussen het cognitieve- en het
smaakoordeel en tussen het verstand en de verbeeldingskracht, aangezien men een object niet
objectief wenst te begrijpen in een smaakoordeel, maar juist wenst het object gevoelsmatig te
ervaren (ibid.). Een relevant begrip voor Kant is belang, aangezien wanneer we een belang
hebben in iets, de voorstelling van het object een bepaald welgevallen genereert (idem: 93-94).
Men dient een onverschillige houding te hebben jegens het object, om zo een belangeloos
smaakoordeel te kunnen maken (idem: 94). Het sensorische genot, het aangename, heeft
veelal te maken met wat er aangenaam is in de gewaarwording. Het aangename bevalt niet
alleen, maar het geeft ook een genoegen (idem: 95). Wanneer er sprake is van subjectief
sensorisch genot, wensen we dat dit genot blijft bestaan en dus hebben we in zekere mate een
belang bij het bestaan van het object. Een onverschillige voldoening of genot kan dan ook
nooit een subjectieve (sensorische) genotservaring zijn (idem: 95-98).
Een smaakoordeel heeft geen belangen, en dit oordeel is dan ook anders dan het oordeel van
of iets moreel goed is, aangezien er in dit laatstgenoemde oordeel er wel degelijk sprake is van
belang. Het goede is namelijk het object van de wil, ofwel het verstand, en inherent aan wil is
een bepaald belang (idem: 97-98). Iets is goed voor iemand, wanneer iemand het object
waardeert en een er een concept van het object bestaat. Om het schone te vinden is een
dergelijk concept niet nodig. Het welgevallen in het schone berust op reflectie van een object
dat leidt tot een onbepaald concept, terwijl er bij het oordeel van het goede louter sprake is van
gewaarwording in de zin van het verstand (idem: 96). In conclusie, is het smaakoordeel
subjectief en vindt dus plaats in de verbeeldingskracht. Het oordeel is tevens belangenvrij, wat
1
Ter verduidelijking: ik maak gebruik van de Harvard-referentietechniek.
The benefits of buying summaries with Stuvia:
Guaranteed quality through customer reviews
Stuvia customers have reviewed more than 700,000 summaries. This how you know that you are buying the best documents.
Quick and easy check-out
You can quickly pay through credit card or Stuvia-credit for the summaries. There is no membership needed.
Focus on what matters
Your fellow students write the study notes themselves, which is why the documents are always reliable and up-to-date. This ensures you quickly get to the core!
Frequently asked questions
What do I get when I buy this document?
You get a PDF, available immediately after your purchase. The purchased document is accessible anytime, anywhere and indefinitely through your profile.
Satisfaction guarantee: how does it work?
Our satisfaction guarantee ensures that you always find a study document that suits you well. You fill out a form, and our customer service team takes care of the rest.
Who am I buying these notes from?
Stuvia is a marketplace, so you are not buying this document from us, but from seller summaries4u. Stuvia facilitates payment to the seller.
Will I be stuck with a subscription?
No, you only buy these notes for $11.31. You're not tied to anything after your purchase.
